Дауысты және дауыссыз дыбыстар

1-сабақ

Сабақтың тақырыбы: 1) Лексикалық тақырып: Танысым. Кіруге бола ма? 2) Грамматикалық тақырып: Орфографиялық және орфоэпиялық нормалар.Сабақтың мақсаты: білімділік: Тыңдаушыларды жаңа тақырыппен таныстыру, жаңа сөздермен, сөз тіркестірмен таңыстыру. дамытушылық: қазақша сөйлеу мәдениетін дамыту, пәнге деген қызығушылықтарын арттыру, сөздік қорларын молайту, қызығушылық іс-әрекеттерін дамыту, сауатты сөйлеп, әдемі жаза білуді үйрету;тәрбиелік: ұйымшылдыққа, ұстамдыққа, адамгершілікке үйрету тәрбиелеу.Сабақтың көрнекілгі: плакаттар, суреттер, слайд.Сабақтың түрі: аралас сабақСабақтың барысы:І Ұйымдастыру кезеңі

ІІ Үй тапсырмасын сұрау. ІІІ Жаңа сабақЕреже:Орфография – дұрыс жазамын деген ұғымды білдіретін грек тілінен енгентермин. Тілдегі сөздерді дұрыс жазу ережелерінің жиынтығы. Орфография — раздел лингвистики, изучающий правильность написания слова при письме Орфоэпия – дұрыс айтамын деген ұғымды білдіретін грек тілінен енгентермин. Тілдегі сөздерді дұрыс айту туралы ережелер жиынтығы.Дыбыс үндестігі, түрлері орфография. ОрфоэпияТүбір мен қосымшаның, сөз бен сөздің арасындағы дауыссыз дыбыстардыңбір-біріне әсер етуі дыбыс үндестігі деп аталады. Дыбыс үндестігі дауыссыз дыбыстар арасында орындалады. Дыбыс үндестігі ассимиляция деп те аталады. Асимилляция – латын тілінің аssimilato «ұқсату» деген мағынаны білдіретін сөзінен шыққан термин. Дыбыс үндестігі үшке бөлінеді: 1) ілгерінді ықпал; 2) кейінді ықпал; 3)тоғыспалы ықпал. Ілгерінді ықпал – қатар тұрған екі дауыссыз дыбыстың алдыңғысының соңғысына ықпал етуі. Ілгерінді ықпал заңдылықтары: 1. Сөздің соңғы дыбысы қатаң болса, жалғанатын қосымша да қатаңнанбасталады. Мысалы, тасты, көппен, шашқа, т.б.

.1. Жаңа сөздерБір – один Екі – два Үш – три Төрт – четыре Бес – Пять Алты – шесть Жеті – Семь Сегіз – восемь Тоғыз –Девять Он – десять Сәлеметсіз бе! – здравствуйте!Сәлем! – привет!Сәлеметсің бе! – Здравствуй!Оқытушы – преподаватель Кіруге болама? – Можно войти?Иә, болады. – Да, можно!Жоқ, күте тұрыңыз. – нет, подождите (вы в ед.ч.)Таныс болайық – будем знакомы [1,145б.].

2. Жаңа сөздерді талдау.3. қажетті әріптерді қойыңыз [1,7б.]

С__лем!С__леметс_з бе?С__леметс_ бе?Б_р ек_ _ш т_ртБе__ ал__ы жет__ сег__з то__ыз о__

4. Сөздерді ажыратыңыз. Разграничьте слова [1,7б.]

А) СӘЛЕМ!СӘЛЕМЕТСІЗБЕ!СӘЛМЕТСІҢБЕ!Ә) БІРЕКІҮШТӨРТБЕСАЛТЫЖЕТІСЕГІЗТОҒЫЗ

5. сандарды атаңыз [1,7б.]

6. сөздерді тыңдаңыз және қайталаңыз [1,7б.]

7. оқыңыз [2,7б.].Сәлеметсің бе, Асқар!Сәлеметсің бе, Нұрлан!

Сәлеметсіз бе!Сәлемесің бе, Әсел!

Сәлеметсің бе, Жәния!Сәлеметсің бе, Әлім!

Сәния, сәлем!Сәлем, Санжар!

Пайдаланылған әдебиеттер:1. Қазақ тілі. Қарапайым деңгей: оқулық/ Г.Қ.Досмамбетова, А.К.Балабекова, А.Т.Бозбаева-Хунг, А.Д.Сейсенова. – астана: Ұлттық тестілеу орталығы, 2012 -164 бет.