18 (ХҮІІІ) ғ. бірінші ширегіндегі Қазақстан слайд,презентация — Тарих
18 (ХҮІІІ) ғ. бірінші ширегіндегі Қазақстан слайд,презентация
XVII ғасырда Қазақ хандығының сыртқы саяси жағдайының ауыр болуына байланысты ішкі бытыраңқылық шамадан тыс күшейді.
XVII ғасырда Қазақ хандығының билігі халықты түгелдей қамтыған жоқ.
Дәл осы кезде Қазақ хандығында жүздердің арасындағы ынтымақ, ауызбірлік бұзылып, экономикалық-шаруашылық байланыс, алып-беріс тоқтады.
Сөйте келе, әр жүздің бай-шонжарлары өздерінің талап-тілегін қанағаттандыратын хандарын сайлап алды.
Бұл кезекті Жоңғар шапқыншылығының басталуын тездетіп жіберді.
Қазақтың хан тағына Есім ханның баласы Жәңгір отырды. Халық оны жоңғарларға қарсы күрестегі ғажайып ерліктері үшін Салқам Жәңгір деп атады.
Жәңгір хан Жоңғар феодалдарының үздіксіз шапқыншылығына тойтарыс беру үшін Бұхара хандығымен, Жаркент хандығымен, қырғыздар одақтастығымен қарым-қатынас орнатып, күш біріктіруге ұмтылыс жасады.
Басты мақсат олардың көмегіне сүйене отырып, Жоңғар шабуылынан қорғану еді.
1643 жылы Жоңғарлардың қалың қолы қазақ
жеріне баса-көктеп кірді:
Жәңгір 600 жауынгермен 50 мыңдық Жоңғар әскеріне қарсы шықты;
Жер жағдайын пайдаланып, ескі Жаркент қаласынан күншілік жердегі Қосқолаң тауының арасындағы Орбұлаққа бекінген;
Шайқаста Жоңғарлар 10 мың адамнан айырылды;
Осы кезде Алшын Жалаңтөс батыр 20 мың қолмен жоңғар әскерінің ту сыртынан шабуыл жасайды.
Жоңғарлар өздеріне тәуелді қырғыздардан ат-көлік жинады. 1652 жылы Қазақ хандығының жеріне баса-көктеп кірді.
1665 жылы Жоңғар басшылары Шығыс Түркістанға аттанып, Шалыш, Ақсу, Қашқарды басып алды
1670жылы Жаркентті өзіне қаратып, Шағатай әулетінен шыққан Жолбарыс, Ысмайыл деген қуыршақ хандарға билетеді.
Түркістан Жоңғар хандығы құрамына кіргеннен кейін оның экономикалық қуатын арттырып жіберді.Қашқардағы кен орындарынан мылтық оқ-дәрісі өндірілді.
1681 – 1685 жылдары Жоңғар әскерлері Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанға баса-көктеп кірді:
Бірнеше қазақ ұлыстарын талқандап, тоғыз қаланы басып алды;
Олар: Сайрам, Манкент, Шымкент, Қараспан, Ташкент т.б. қалалар еді.