Әлемдегі вакцинация дауы: Словакияның премьері Sputnik V дауынан кейін отставкаға кетті

COVID-19 вакцинасы туралы жаңалық даулы болып қала береді. Аргентина президенті Альберто Фернандес ресейлік Sputnik V вакцинасымен вакцинацияланғаннан кейін коронавируспен ауырған екен. Содан кейін Словакияның премьер-министрі ресейлік вакцинаны сатып алу жанжалы кезінде отставкаға кетт і, ал Чехияның денсаулық сақтау министрі осы вакцинаны сатып алуға құлықсыз болғандықтан өз қызметінен айырылды. Алайда бүкіл әлемде вакцинациясы жалғасуда.

Бір уақытта вакцинация үшін бірнеше вакциналар қолданылады, соның ішінде батыстық фармацевтикалық компаниялар жасаған бірнеше нұсқалар, сонымен қатар Ресей мен Қытайдың вакциналары. Бірқатар елдер вакциналарды клиникалық зерттеулер аяқталғанға дейін енгізе басталды, өйткені қазіргі кезде әлемде 133 миллионнан астам адам COVID-19 ауруымен ауырып, 2,9 миллионнан астам адам қайтыс болды. Бұл тек ресми деректерге сәйкес.

Америка Құрама Штаттар күніне 3 миллион вакцина қарқынына жетті. Қазірдің өзінде бұл елде 171 миллионнан астам доза вакцина енгізілген: халықтың 33,1 %-ы кем дегенде бір дозада вакцинация алған, ал 19,4 % — екеуі де, яғни олар қазірдің өзінде COVID-19-қа толық вакцинацияланған. Бұл деген бірінші орын.

Қытай вакциналар саны бойынша екінші орында тұр, мұнда күніне 3,86 миллион вакцина енгізіледі. Қазірдің өзінде бұл елде 144 миллион доза вакцина енгізілген: бірақ бұл алып ел халқының 5,1 %-ына ғана жетеді.

Үндістан қолданылған вакциналар саны бойынша үшінші орында, мұнда күніне 3,43 миллион вакцина енгізіледі. Бұл елде 88 миллионнан астам доза вакцина енгізілген: бірақ бұл әлемдегі халқы жөнінен екінші ел халқының 3,2 %-ына ғана жетеді.

Еуропалық Одақта вакцинация күткеннен әлдеқайда баяу жүруде. ЕО-да 84 миллион доза вакцина енгізілген: бірақ халықтың тек 13,1 %-ы вакцинаның кем дегенде бір дозасын алған, ал 5,4 % — екеуі де, яғни олар қазірдің өзінде COVID-19-ға толық вакцинацияланған. ЕО-да күніне 1,7 миллионға жуық адам вакцинацияланады.

Ұлыбританияда вакцинация белсенді дамып келеді. Бұл елде қазірдің өзінде 37 миллионнан астам доза вакциналар енгізілген: халықтың 47,4 %-ы, ең болмағанда, бір доза вакцинация алған, ал 8,5 % — екеуі де, яғни олар қазірдің өзінде COVID-19-ға толық вакцинацияланған. Ұлыбританияда күніне 340 мыңға жуық адам вакцина алады.

Израиль коронавирусқа қарсы вакцинациялау бойынша әлемдік көшбасшылықты сақтайды, ел тұрғындарын қалыпты өмірге қайтарады. Бұл елде 8,8 миллион тұрғынға 10,2 миллионнан астам доза вакцина енгізілген: халықтың 58,5 %-ы вакцинаның кем дегенде бір дозасын алған, ал 54 % — екеуі де, яғни олар қазірдің өзінде толық COVID-19 вакцинасы.

Ресей вакцинацияны Израильден 2 апта бұрын бастағанымен, вакцинация деңгейі бойынша әлі де артта қалып отыр. Ресейде қазіргі уақытта 145 миллион тұрғынға тек 11,7 миллион доза вакцина енгізілді: халықтың тек 4,7 %-ы вакцинаның кем дегенде бір дозасын алды, ал 3,2 % — екеуі де, яғни олар қазірдің өзінде COVID-19-ға толық вакцинацияланған. Ресейде күніне 75 мыңға жуық адам вакцинацияланады.

Жалпы Қазақстан бойынша 5 сәуірдегі жағдай бойынша 174 269 адам вакцинацияланды. Алматыда вакцинацияланғандардың басым бөлігі — 38 905 адам. Олардан кейін Алматы облысы — 15 040, Нұр-Сұлтан қаласы — 14 786, Түркістан облысы — 14 242 адам. Маңғыстау облысында ең аз вакцинацияланған — 3 192 адам. Сонымен қатар, бөлім вакциналардың бірінші және екінші дозаларында егілген адамдар саны туралы деректерді бөлмейді.

Қазақстанның денсаулық сақтау министрлігі вакцинация ерікті түрде жасалады деп сендірді. Әркімнің бас тартуға құқығы бар. Соған қарамастан вакцинация — қазіргі кезде коронавирустың ең тиімді қорғанысы.

Айтпақшы, Түркия мен Қазақстанның өкілдері қазақстандық коронавирустық вакцина QazCOVIDIn өндірісін бастау туралы алдын-ала келісімге қол қойды. Бұл туралы брифингте республика премьер-министрінің орынбасары Ералы Тоғжанов айтты.

Оның айтуынша, Түркияда ірі өндіріс орындары бар. «Бұл мәселе бойынша бүгін біз осы аймақпен алдын ала нақты келісімге қол қойдық», — деді вице-премьер. Сондай-ақ, ол вакцина шығарылатын Жамбыл облысында зауыт салуға қолдау көрсету үшін Түркиямен келісімге қол қойылғанын айтты.

«Түркияда тек вакцинаны құю болады. Ал оның өндірісі —  біздің елімізде», — деді Тоғжанов. Айта кету керек, 21 сәуірде Қазақстан QazCOVIDIn вакцинасының клиникалық зерттеулерінің үшінші кезеңінің 50 %-ын аяқтауды жоспарлап отыр және айдың соңына дейін халыққа шамамен 50 мың доза қол жетімді болады.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты