Қазақстанда жаңа айыппұл енгізілді: 2025 жыл 1 шілдеден бастап күшіне енеді

Ауыл шаруашылығы министрлігі кейбір танымал балық түрлерін аулауға шектеу қойып, жаңа айыппұлдар мен жауапкершілік шараларын енгізді.

Қандай балық түрлеріне шектеу қойылды?

2025 жылғы 1 шілдеден бастап Қазақстанда жаңа лимиттер мен ережелер күшіне енді. Бұл туралы Ауыл шаруашылығы министрлігінің бұйрығында көрсетілген. Шектеулер келесі танымал және кәсіптік маңызы бар балық түрлеріне қатысты:

• сазан (тұқы),

• табан (лещ),

• көксерке (судак),

• шортан (щука),

• кейбір шаянтәрізділер мен өзге де су жануарлары.

Бұл түрлер экожүйе үшін маңызды болғандықтан, шектен тыс аулауға тыйым салу — оларды сақтау мен қалпына келтіру үшін қажет шара.

Лимиттер қай су айдындарында?

Лимиттер барлық су қоймаларына бірдей емес, тек экологиялық жағдайы нашарлаған аймақтарда қолданылады. Олардың қатарында:

• Іле, Ертіс, Сырдария секілді ірі өзендер,

• жекелеген көлдер мен су қоймалары.

Балық қоры азайған немесе қалпына келтіруді қажет ететін аймақтарда аулауға шектеулер күшейтілді. Бұл шектеулер кәсіптік балық аулаушыларға да, әуесқой (спорттық) балықшыларға да бірдей қолданылады.

2025 жылы лимит өсті ме?

Иә, жалпы аулау лимиті 2,4 мың тоннаға ұлғайды:

• 2024 жылы — 87,5 мың тонна;

• 2025 жылы — 89,9 мың тонна.

Бұл өсім кейбір аймақтарда балық популяциясының қалпына келуімен байланысты. Алайда кейбір су айдындарында, керісінше, аулау көлемі азайтылды.

Нақты лимиттер тізімі 2024 жылғы 26 маусымдағы №223 бұйрықта көрсетілген (adilet.zan.kz порталында жарияланған).

Бақылау қалай жүргізіледі?

Балық шаруашылығы комитетінің өңіраралық инспекциялары:

• жоспарлы және кенет тексерулер жүргізеді;

• кәсіптік балықшылардың есептерін қадағалайды;

• заң бұзушылықтарды тіркейді.

Кей аймақтарда табиғат қорғау полициясы мен егерлер де бақылауға қатысады.

Ережені бұзғандар неге тап болады?

Балық аулау лимитін бұзу — әкімшілік құқық бұзушылық болып саналады. ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінің 383-бабына сәйкес, жауапкершілік түрлері мыналар:

Бірінші рет бұзғандар үшін:

• Жеке тұлғаларға — 10 АЕК;

• Шағын бизнес — 30 АЕК;

• Орта бизнес — 50 АЕК;

• Ірі бизнес — 100 АЕК.

Сонымен қатар заңсыз ауланған балық пен құралдар тәркіленеді.

Қайталанған жағдайда:

• Жеке тұлғаларға — 20 АЕК-ке дейін;

• Кәсіпкерлерге — 150 АЕК-ке дейін, бизнес көлеміне қарай.

Ауыр заңбұзушылықтар:

• электр тогы, жарылғыш зат, химикат қолдану;

• уылдырық шашу кезеңінде аулау;

• қорғалатын аймақтарда аулау;

• қызмет бабын пайдалану.

Мұндай жағдайда:

• 3000 АЕК-ке дейін айыппұл,

• қоғамдық жұмыстар,

• бас бостандығын шектеу немесе 3 жылға дейін бас бостандығынан айыру.

Қайталанған немесе ұйымдасқан қылмыс кезінде:

• 4000–6000 АЕК-ке дейін айыппұл,

• 3–10 жылға дейін бас бостандығынан айыру,

• мүлікті тәркілеу,

• балық шаруашылығына байланысты қызметпен айналысуға тыйым салу.