Forbes тізімінен шыққандар: Қазақстанның ең ықпалды кәсіпкерлерінің тізімінде кім бар?

Forbes Kazakhstan 2022 жылғы ең ықпалды 50 кәсіпкердің жаңа тізімін жариялады. Рейтингке алғаш рет «Orbis Kazakhstan» директорлар кеңесінің тең иесі және төрағасы Фаррух Махмудов, «Karazhal Operating» компаниясының тең иесі Жұмабек Жанықұлов және «Ракурс Консалтинг Груп» басшысы, қаржыгер Ораз Жандосов енді. Бұл туралы Ulysmedia.kz хабарлады.

Бұл жолы бизнес-элита тізіміне үміткерлерді іріктеу әдістемесін өзгертілді.

«Бизнес-элитаның» ескі гвардиясының ықпалы төмендеген және капитал мөлшері кеміген, мемлекет меншігіне өткен жағдайларды ескере отырып, сараптамалық зерттеу жүргізді», – деп түсіндірді авторлар. 

Нәтижесінде Қазақстанның ең ықпалды 50 бизнесменінің қатарында рейтинг пайда болған кезде алғаш рет бірден 11 есім өзгерді, яғни тізім 20% — ға жаңартылды. Зейнеткерлікке шыққан кәсіпкерлердің едәуір бөлігі бұрынғы президент Нұрсұлтан Назарбаевтың отбасымен туыстық немесе басқа байланыста болған, олардың кейбіреулері ықпалын ғана емес, бостандығын да жоғалтты.
Тізімнен шыққан ықпалды олигархтардың ішіндегі ең көрнекті қайраткер-экс-президент Дариға Назарбаеваның құдасы Қайрат Боранбаев бар. Ол 17 наурызда ИВС-да ұсталып, қамауға алынды. Кәсіпкер квазимемлекеттік секторда аса ірі көлемде қаражат ұрлады деп күдіктелуде. Оның активтерінің бір бөлігі мемлекетке берілді. Боранбаевқа қатысты тергеу қыркүйекте аяқталды.

Бірінші орында экс-президенттің орта қызының 56 жастағы жұбайы Тимур Құлыбаев тұр. Жары Динара Құлыбаевамен бірге олар «АЛМЭКС» Холдингтік тобына иелік етеді, ал ол арқылы Қазақстан Халық банкін бақылайды және Altyn Bank АҚ-да 40% үлесі бар. Топ Қазақстанда, Ресейде, Қырғызстанда, Өзбекстанда, Тәжікстанда және Грузияда жұмыс істейді. Сондай-ақ Құлыбаев — көпсалалы құрылымына Viledgroup, Emdeu Group, IQ Solutions, PetroRetail (ҚМГ автожанармай құю желісі) ЖШС, Алматы, Астана, Дубай және басқа қалалардағы коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру және басқарумен айналысатын Mercury Properties кіретін «Кипрос» ЖШС-нің негізгі иесі.

Екінші орынды 53 жастағы акционер және Kaspi.kz директорлар кеңесінің төрағасы Вячеслав Ким иеленді. Ол «Алсеко» АҚ-ның мажоритарлық акционері, ол арқылы «Астана-ЕРЦ» ЖШС бақылайды. Сондай-ақ, ELTOP Soft және «Позитив Инвест» ЖШС-де үлесі бар.

64 жастағы Болат Өтемұратов үшінші орынға жайғасты. Оның ForteBank АҚ акцияларының 89,32% пакеті, «КаР-Тел» ЖШС және Sky Mobile ЖШС (Қазақстандағы және Қырғызстандағы «Билайн» байланыс операторлары), алтын өндіруші RG Gold, Астанадағы, Венадағы және Мәскеудегі Ritz-Carlton қонақ үйлері, Ақмола облысындағы Rixos Borovoe, Қазақстандағы Burger kipdv франшизасы, Global Development, сондай-ақ оның Қарағанды Сарыарқа әуежайында, Informburo.kz, «31 арна» ТРК және Video International Kazakhstan жарнамалық компаниясында үлесі бар.

Рейтингтің төртінші қатарына «Астана Моторс» және MEGA СОО желісі (Mega Alma-Ata, Алматыдағы MEGA Park және Астанадағы MEGA Silk Way) кіретін 57 жастағы «Астана Групп» холдингінің негізін қалаушы және президенті-Нұрлан Смағұлов ие болды.

Бесінші орынды Eurasianresources Group директорлар кеңесінің төрағасы және акционері Патох Шодиевпен, Ибрагимовтар отбасымен және  68 жастағы Александр Машкевич иеленді.

61 жастағы Владимир Ким алтыншы орында тұр. Ол KAZ Minerals Ltd акционері, президенті және атқарушы емес директоры. «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС-де, Bank RBK АҚ-да мажоритарлық үлесі және «Тан»телерадиокомпаниясында үлесі бар.

Рейтингтің жетінші қатарына акционер, Kaspi.kz директорлар кеңесінің мүшесі және АҚ Басқарма төрағасы 46 жастағы Михаил Ломтадзе ие болды.

Сегізінші орынға 34 жастағы Freedom Holding Corp инвестициялық тобының негізін қалаушы және акционері Тимур Турлов жайғасты.

50 жастағы Айдын Рахымбаев BI Group холдингінің акционері және директорлар кеңесінің төрағасы рейтингтің тоғызыншы орынында тұр.

Үздік ондықты ықпалды кәсіпкерді Fincraft Инвестициялық үйінің 43 жастағы ірі акционері, Fincraft Resources (бұрынғы SAT & Company) көпшілік акционері Кенес Ракишев қорытындылады.

Естеріңізге сала кетейік, қаңтар айында Қазақстанда Жаңаөзенде газ бағасының көтерілуіне наразылық білдіруден басталған ауқымды тәртіпсіздіктер орын алды. Оларды басу үшін президент Қасым-Жомарт Тоқаев ҰҚШҰ елдерінің қарулы күштерін шақырды. Қазақстан билігі тәртіпсіздіктер үшін «террористерді» айыптады. Кейіннен Назарбаевтың жақын ортасындағы көптеген адамдар қызметінен босатылды және  әртүрлі айыптар бойынша қамауға алынды.