Қазақстанның танымал тұлғалары
Эксклюзивті сыйкәде түрінде безендіріліп басылған жинақтың бір данасы Мемлекет басшысына үштомдық туындыға енген авторлардың бірі, Төтенше және өкілетті елші, саяси ғылымдар докторы Тайыр Мансұровтың атынан ұсынылған еді.
− 2018 жылдың қаңтарында «Молодая гвардия» баспасының бас директоры Валерий Федорович Юркин маған бірнеше жыл бойы оның баспасы мүдделі тараптармен бірге «Ресейдің ұлы адамдары» жобасы шеңберінде жыл сайын тақырыптық үштомдықты басып шығарып келе жатқанын айтқан болатын. Валентин Юркиннің ұсынысы бойынша менің тарапымнан «Тамаша адамдар өмірі» − «Абай», «Нұрсұлтан Назарбаев» және «Шоқан Уәлиханов» кітаптар сериясынан тұратын үштомдықты шығару жүзеге асырылды. Үштомдықтың аталған кейіпкерлері әлемде өз халқының аса көрнекті перзенттері ретінде танылған тұлғалар, − деп атап көрсетті жаңа басылымның жарыққа шыққаны туралы айтқан Тайыр Мансұров.
Үш кітаптың әрқайсысы кезінде атақты «ТАӨ» деректі-биографиялық сериясымен шыққан болатын. Олардың біртұтас жинақ ретінде қайта жарық көруі қазақ халқының өзіндік болмыс-бітімі қалыптасуына ерекше үлес қосқан тұлғаларға деген ұстанымның қисынды шешімі болып табылады.
Абай өміріне арналған кітап 2008 жылы ресейлік ғалым-әдебиетші, М.В.Ломоносов атындағы ММУ профессоры, филология ғылымдарының докторы Николай Анастасьевтің авторлығымен басылып шығып, Қазақстанда да, Ресейде де лайықты бағасын алған еді.
Тайыр Мансұровтың атап өтуінше, АҚШ пен Батыс Еуропа әдебиетін зерттеуші белгілі орыс оқымыстысы Абай мұрасын әлемдік мәдениет призмасы арқылы оның көпғасырлық дамуы және шығармашылық идеялары мен бағыттарының әртүрлілігі негізінде қарастырады. Абай Құнанбаев – Ұлы даланың адал перзенті және оның мұңын мұңдап, жоғын жоқтаушы. Абай шығармашылығының іргетасына қазақтардың бай тарихы мен мәдениеті негіз етіп алынған. Сонымен бір мезгілде ол Шығыс пен Батыстың аса ірі тұлғалары – Хафизден Низамиға дейінгі, Байроннан Гетеге дейінгі аралықта шығармашылық байланысқа түсіп, Авиценнадан Джон Милльге дейінгі әлемдік философия ойшылдарының өкілдерімен өзара үнқатысқан. Абайдың орыс классикасымен, бірінші кезекте Пушкин поэзиясымен шығармашылық байланыстары ерекше қызығушылық туғызады. Бұл жайтқа Анастасьевтің кітабында да жан-жақты назар аударылған.
− 2006 жылы Мәскеуде Президенттер Нұрсұлтан Назарбаев пен Владимир Путиннің қатысуымен Абайға ескерткіш ашылуы аталған ойшыл және ақын ұлылығының тағы бір айқын айғағы болып табылады, − дейді ойын сабақтай түскен Тайыр Мансұров.
«ТАӨ» сериясымен «Шоқан Уәлиханов» кітабы кеңес дәуірінде-ақ, яғни 1983 жылы жарық көрген болатын. Оның авторы белгілі кеңес жазушысы Ирина Стрелкова тамаша ғалым және саяхатшының өмірі мен қызметін зерттегені үшін Қазақ КСР-інің Мемлекеттік сыйлығымен атап өтілген еді.
Тайыр Мансұров қазақ халқы Шоқан Уәлихановты өзінің тұңғыш ғалымы және революциялық ойшылы санайтынына назар аударады. Аққан жұлдыздай қысқа ғана ғұмырында ашқан жаңалықтары оны әлемнің аса көрнекті географтарымен бір қатарға қойды. Шоқан Уәлиханов − Қазақстанның географиясы, тарихы, этнографиясы, экономикасы, социологиясы сияқты аса құнды еңбектердің иесі, ол қазақ фольклорын қағазға түсіріп, ғылымға қырғыздың «Манас» эпосын ашты.
Жинақтың үшінші кітабы – «Нұрсұлтан Назарбаев» − алғаш рет «Молодая гвардия» баспасында басталған «ТАӨ»: Өмірбаян жалғасуда…» деп аталатын жаңа сериясында 2015 жылы жарық көрді. Кітапқа енген еңбектер заманымыздағы аса көрнекті мемлекет және қоғам қайраткерлеріне арналған. Мәселен, осы сериямен «Владимир Путин», «Михаил Пистровский», «Лео Бокерия» және басқалары жарық көрген. Қазақстанның Тұңғыш Президентіне арналған туындының авторлары – Тайыр Мансұров пен Валерий Михайлов. «Нұрсұлтан Назарбаев» кітабы шыққан жылы ол Орыс биография институты, «Литературная газета», Ресей мемлекеттік кітапханасы мен «Орден» мәдени-ағарту орталығы тағайындаған «Үздік кітап және баспа» ұлттық сыйлығына ие болды.
− Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев жаңа тәуелсіз Қазақстанның қазығын қағып, оны құрушы болып табылады. Республиканың Тұңғыш Президенті – Елбасы отыз жылға жуық уақыт бойы серпінді даму үстіндегі, яғни өзінің әлемдік аренадағы орнын дәйектілікпен нығайтып келе жатқан мемлекетті басқарып отыр. Шынайы стратегиялық таланты мен ұтымды саяси тәжірибесі, әлемге әйгілі антиядролық бастамалары мен халықтар арасындағы өзара түсіністікті қалыптастырудағы ізденістері және орасан тұлғалылығы Нұрсұлтан Әбішұлын заманымыздың аса көрнекті саясаткерлері мен мемлекет қайраткерлерінің бірі мәртебесімен қамтамасыз етіп отыр. Кітапта өз Отаны мен ТМД-да ғана емес, сондай-ақ бүкіл әлемде баршаның құрметіне ие болып қана қоймай, жалпыға ортақ мойындалған біздің аса танымал замандасымыздың өмір жолы, оның көпқырлы саяси қызметі жан-жақты көрініс тапқан, − деп атап өтеді кітап авторы.
Кітапта Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың посткеңестік мемлекеттердегі интеграциялық өзара ықпалдастықты дамытудағы тұлғалық рөлі бөле-жара бағаланған. Ұзақ уақыт бойы ЕурАзЭҚ-тың Бас хатшысы болған, Еуразиялық экономикалық комиссияда Энергетика министрі қызметін атқарған, Қазақстан Республикасының Ресей Федерациясындағы елшісі болған Тайыр Мансұров кітапта Елбасының ішкі жан дүниесіне «көкірек көзімен» қарай білген. Ол Қазақстан Президентінің теңдессіз көшбасшылық қасиеті, оның сарқылмас күш-қуаты, пассионарлық ерік-жігері бірте-бірте еуразиялық интеграцияны құрып, ЕурАзЭҚ, Кеден одағы, Біртұтас экономикалық кеңістік және Еуразиялық экономикалық одақ қалыптастыруда табысқа жетуге көмектескенін ерекше атап көрсетеді.
«Қазақстанның ұлы адамдары» үштомдығын біздің еліміздің рухани өмірі қазынасына қосылған тамаша үлес деп айтуымызға әбден болады.
Самат МҰСА,
«Егемен Қазақстан»
Дереккөз: http://egemen.kz/
