Ішек ауруларымен ауыратындар артып барады

Бүгін, 19 мамырда барлық елдердің медициналық қауымдастығы Дүниежүзілік ішек қабыну аурулары (ІҚА) күнін атап өтеді. Қазақстанда осы күн аясында ІҚА VI Ұлттық форумы өтіп жатыр. Іс-шараға көшбасшы ғалымдар, белгілі клиницист дәрігерлер, сарапшылар қатысады. Олар талқылайтын тақырыптар көп: бірнеше жыл қатарынан елде ІҚА ауруының айтарлықтай өсуі байқалады. Сонымен қатар созылмалы ішек патологиялары адымдап жасарып келеді – балалардың пациенттерге айналуы жиіленіп кетті.

Мәселен, егер 2018 жылы Қазақстанда Крон ауруымен (КА) 555 адам және ойық жаралы колитпен 2218 адам тіркелсе, бүгінде елде Крон ауруымен 1631 пациент және ойық жаралы колитпен 7305 науқас тіркелген. Әрине, диагностиканың жаңа әдістері бұл ауруларды ерте кезеңдерде анықтауға әсер етіп, көрсеткіштерді де едәуір арттырды. Алайда, бұл статистика медициналық қауымдастықты алаңдатып отыр. Жиналған мәселелерді шешіп, емдеу әдістерін жаңғыртып, хаттамаларды жаңарту қажет. ІҚА VI Ұлттық форумында осының мәселелер туралы сөз көтеріліп, талқыланады.

Қазақстанның гастроэнтеролог-клиницисттерінің жыл сайынғы ең ірі съезіне еліміздің барлық өңірлерінің дәрігерлері қатысады. Іс-шарада халықаралық маңызы бар мамандар, сондай-ақ ішектің қабыну ауруларымен ауыратын пациенттерді пәнаралық басқаруға тартылған аралас мамандықтардың жергілікті сарапшылары баяндама жасайды.

ІҚА-мен ауыратын науқастарға көмек көрсетуді жаңғырту жұмыстарының нәтижелері ұсынылып, егжей-тегжейлі талданатын болады. 2021 жылы елде Крон ауруы мен ойық жаралы колитті емдеу хаттамалары жаңартылды. Барлық деңгейлерде – жалпы практика дәрігерлерінен және амбулаториялық бақылаудан бастап стационарлық емдеуге дейін –неғұрлым жедел және толық көмек көрсету үшін ойық жаралы колитті емдеу хаттамасында пациентті бағыттаудың жаңа алгоритмі енгізілді. Сондай-ақ, ғылыми қоғамдастық өкілдері хабарлағандай, елде ІҚА-мен ауыратын пациенттердің бірыңғай дерекқорын (тіркелімін) қалыптастыру жүріп жатыр. Бұл жұмыс жергілікті жерлерде ішек қабыну ауруларын анықтауды едәуір жақсартады, терапияға жауапты талдайды және клиникалық нәтижелерді болжайды. Тіркелген пациенттердің саны едәуір өсті, бұл жаңа тәсілдерді және гастроэнтерологиялық қызметтің ресурстарын ұлғайтуды талап етеді

ІҚА-мен ауыратын науқастардың күрделі санатын жүргізуде мультитәртіптік тәсілді енгізу бойынша жұмыс жалғасуда. Емдеуді ұйымдастырудың осындай жүйесінде аралас бірнеше мамандық дәрігерлері ІҚА-мен ауыратын пациенттерін бір команда ретінде бірлесіп жүргізеді. Халықты қамту географиясын кеңейтуден басқа, мұндай тәсіл ауруды бақылауға және асқынуларды уақтылы емдеуге мүмкіндік бере отырып, хроник-пациенттерді қолдау және жүргізудің түбегейлі жаңа сапасын қамтамасыз етеді.

«Бізді инновациялық бағдарламаларды қамту географиясының кеңеюі, емдеу барлық стандарттар мен ең озық хаттамалар бойынша жүргізілетін елде заманауи орталықтардың пайда болуы қуантады. Мысалы, Алматының, сондай-ақ оңтүстік астананың айналасындағы халық тығыз орналасқан өңірдің гастроэнтерологиялық қызметі үшін 12-ші ҚКА-да мамандандырылған бөлімшенің ашылуы үлкен оқиға болды, мұнда бүгінде гастроэнтерология бөлімінде қосымша бюджеттік орындар қолжетімді. Сондай-ақ, қалада №5 ҚЕ базасында гастроэнтерология және гепатология орталығы жаңғыртылуда

Тиісті емханаларға тіркелген Алматы және Алматы облыстарынан келген пациенттер бөлінген мамандарға тегін қабылдауға келіп, қажетті ұсынымдар ала алады. Орталықта ауыр науқастарға қатысты профессорлық консилиумдар үнемі өткізіліп отырады, сонымен қатар эндоскопиялық бөлім де бар, ал жақын арада біз үздік әлемдік хаттамалар бойынша инновациялық биопрепараттармен емдеуге арналған инфузиялық кабинет ашамыз. Эндоскопиялық көмекті жетілдіреміз және халықаралық стандартқа сәйкес эндоскопиялық араласуды жүргізу үшін арнайы анестезиологиялық құрал енгіземіз. Өңірде ІҚА-мен ауыратын науқастарға көмек көрсетілетін мекемелердің географиясы да кеңеюде.

Осылайша Ұзынағаш кенті мен Есік қаласында заманауи гастроэнтерологиялық қызметтің дамуын және биопрепараттармен емделуін атап өту қажет. Бұның бәрі көмекке мұқтаж науқастарға көмектесу аймағын кеңейтуге мүмкіндік береді. Бұнда Қонаев, Есік, Талдықорған қалалары және Алматы облысының бірқатар басқа елді мекендері қамтылған. Жалпы, біз қоғамдық қор ретінде Қазақстанның практикалық гастроэнтерология саласындағы жаңа қадамдарды құптаймыз – бұл бүкіл елден келген мыңдаған пациенттер үшін өте қажет және маңызды», – деп атап өтті медициналық ғылымдар кандидаты, С.Ж Асфендияров атындағы ҚазҰМУ гастроэнтерология кафедрасының доценті, Ішекті зерттеу жөніндегі Қазақ ғылыми қоғамының төрайымы Жәмилә Қайбуллаева.