Дипломат Ресейдің Украинамен татуласу үшін не істеуі керек екенін айтты

Ресей Донбасстан жоғалып, оған аннексияланған Қырымды қайтаруы керек — бұл Ресей мен Украина арасындағы қатынастарды қалыпқа келтірудің басты шарты. Бұл туралы Украинаның Германиядағы елшісі Андрей Мельник 28 мамырда жарияланған Berliner Zeitung газетіне берген сұхбатында мәлімдеді.

Журналистер Мельниктен Ресей 2014 жылы Қырымды басып алып, Украинаның шығысында қарулы агрессиясын бастағаннан кейін екі ел арасындағы татуласу мүмкін бе деп сұрады. Украина елшісінің айтуынша, бұл мүмкін, бірақ бірқатар талаптар бар.

Біріншіден, Ресей Украинаның территориялық егемендігін қалпына келтіру үшін «Донбасстан жоғалып, Қырымды қайтаруы керек». Осыдан кейін Ресей Украинаның соғыс кезінде қираған аймақтарын қалпына келтіріп, украиндықтардың арасындағы миллиондаған құрбандарға өтемақы төлеуі керек, сондай-ақ «барлық зұлымдық үшін ресми түрде кешірім сұрауы керек», — деді Украинадағы Германиядағы елшісі. Бейбітшіліктің кілті әлі де Ресей президенті Путинде, деп атап көрсетті Мельник.

2014 жылы Ресей Қырымды аннексиялағаннан кейін, Украинаның шығысында қарулы басқыншылық жасады. Шайқас бір жағынан Украина Қарулы Күштері мен екінші жағынан Донецк пен Луганск облыстарының бір бөлігін бақылайтын Ресей әскері мен Ресей қолдаған «содырлар» арасында жүріп жатыр. Көрсетілген фактілер мен дәлелдерге қарамастан, Ресей билігі өзінің Украинаға басып кіруін мойындамайды. Бұл ресми позиция.

Путиндік Ресейдің сыртқы саясаттағы маңызды оқиға деп аталатын оқиға – бұл 2014 жылы Қырымның «тіркеу портына оралуы». Онымен қоса, Украинаның Донецк және Луганск облыстарының шамамен үштен бір бөлігін Украинадан тартып алуы. Қазір, өздеріңіз білесіздер, ол жерлерді «ДНР» және «ЛНР» деп атайды. Бұл территориялар Украинаның бүкіл аумағының шамамен 10 %-ын құрайды, ал 2014 жылдың басында Украина халқының 10 %-ы осы территорияларда тұрды.

Ендігі Ресей Украинаны біржола жоғалтқаны анық. Бұл территорияның 90 %-ы және қазіргі Украинаның халқының 90 %-ын құрайды (шамамен 40 миллион адам). Бүгінгі Украина 2008 жылдан кейінгі Грузия сияқты, және бірнеше мәрте НАТО әскери күштерімен бірлескен әскери жаттығулар өткізді. Бірнеше рет Еуропалық одақ пен НАТО-ға кіруге ниет білдірді. Жақын арада елде Солтүстік Атлантикалық Альянстың базасы пайда болуы мүмкін. Қалай болғанда да, бұл тақырып қазір Украинада өте жоғары деңгейде, ашық талқыланып жатыр.

Ресейдің Украинадан айырылуы – бұл өзара сауданың күрт төмендеуінен болатын үлкен экономикалық шығындар туралы айтпағанда, Ресей үшін нағыз өркениеттік апат. Ал Қырымның және шын мәнінде Донбасстың шығыс бөлігінің Ресейге қосылуы – Украинаның қалған бөлігінің шығынын өтемейді. Бұл бүкіл әлемге түсінікті нәрсе.

Путин өз қолымен Украинаны Ресей үшін жау жасады. Одан екі елге мен славян тектес екі халыққа еш жағынан және ешқандай пайда жоқ екенін бәрі түсініп отыр, бірақ Ресейде Путин билікте болғанда, украиналық дипломат Мельник айтқан ұсыныстар Ресей жүзеге асырылмайды – бұл Путин үшін барлық жағынан катастрофа.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты