Байрақтар ұшқышсыз ұшатын дрондардың тарихы
Өзұшақ байрақ дрондары Қарабақтағы армяндардың 100-ден астам әскери техникасын жойды, олардың күн сайын танкілерді құртып отырғаны туралы видеоны бүкіл әлем көрді. Байрақтарларды 1984 жылы Өзтемір Байрақ құрған «Байрақ Макина» компаниясы шығарады.
Байрақтардың фирмасы көгалды шабатын машиналар, электргенераторлары мен сорғылар шығарудан бастады. 2004 жылы Өзтемірдің ортаншы ұлы Салжүқ АҚШ-дағы оқудан оралды. Ол авиация модельдеуді ұнататын, ал ауқатты отбасында өскендіктен, әкесі оның хоббиін мен білімді ақшамен қолдады.
АҚШ-да жүргенде Салжүқ американдық ұшқышсыз ұшатын дрондар туралы бәрін білді, үйге оралып және әкесін оған шеберхана мен көмекшілермен қамтамасыз етуге көмектесті, небәрі жарты жылдың ішінде ол алғашқы түрік әуе кемесінің «Байрақтар А» жобасын жасады және сынақтан өткізді. Салжүқ дереу өзінің дронын түрік әскерилеріне ұсынды, олар оны сынға алып, тексерді және қайта қарау үшін ақша берді.
Компанияның басшысы Өзтемір Байрақтарда әскери тапсырысты орындау үшін әлем бойынша жаңа бағыт мамандарды іздеуден басқа амалы қалмады және 2007 жылы қайта қаралған нұсқада түрік армиясы «Байрақтар Б» деген дрондарды қабылдады.
Соңғы жылдары Таяу Шығыстағы қақтығыстардың майданында Әзірбайжанның Карабақта жеңіске жетуін және бірнеше рет қамтамасыз етілген түрік ұшқышсыз ұшатын дрондары туралы салқын әрі егжей-тегжейлі видео интернетте тарап кетті. Айтпақшы, Салжүқ Байрақтар (ортаншы ұлы) қазір отбасылық компанияны басқарады, сонымен бірге Түркия президенті Ердоғанның қызына үйленген күйеу баласы.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты