Арыстанбек Мұхамедиұлы өзін кінәлі деп есептемейді — адвокат

Өткен аптада бұрынғы Мәдениет және спорт министрі Арыстанбек Мұхамедиұлының қылмыстық ісі тағы да кеңінен талқыланды. Мамыр айының соңында ол Ұлттық музейдегі ұрлыққа қатысы бар деген айыппен қамауға алынды, онда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі «Алтын адамның әлем музейлеріне шеруі» жобасы бойынша 146 миллион теңге ұрланғанын анықтады дейді Kznews.kz тілшісі Время басылымына сілтеме жасап.

Бірақ осыдан кейін антикор бұрынғы шенеуніктің Қазақстанның киелі жерлерінің 3D-модельдерін әзірлеуге және Ұлттық киноколлекцияны цифрландыруға Ұлттық музейге бөлінген ақшаның жоғалғанын, су және қолданбалы спорт түрлері бойынша Республикалық жоғары спорт шеберлігі мектебін, қазақстандық мәдениет және спорт ғылыми-зерттеу институтын заңсыз жекешелендіргені туралы екі рет хабарлады. Жалпы ұрланған ақша 7 миллиардты құрайды!

Қаңтардағы оқиғалардан кейін сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жаңа деңгейге көтерілді. Бұл дұрыс, себебі нағыз сыбайлас жемқорлық жоғары лауазымды мемлекеттік қызметшілермен және олардың туыстарымен байланысты. Дегенмен бұрын-соңды пара алып, ақша ұрлағаны үшін негізінен шенеуніктерді, полиция қызметкерлері мен кеденшілерді жазалайтын.

Қауіпсіздік күштері кінәсіздік презумпциясы сияқты ұғымның барын ұмытып кеткен сияқты. Тергеу туралы кез-келген ақпарат күдіктілердің кінәсі дәлелденгендей және сот процесі формальдылыққа айналғандай беріліп жатыр.

Мұхамедиұлының адвокаттары осыдан шаршаса керек, сондықтан БАҚ-қа өздерінің ресми хатын жолдады. Біз адвокат Тагир СИСИНБАЕВПЕН байланысқа шықтық, ол антикораға шағым жібергенін растады және өзінің сенім білдірушісіне пиар-шабуыл жасауды тоқтатуды талап етті.

Заңгердің айтуынша, Арыстанбек Мұхамедиұлы «Алтын адамның әлем музейлеріне шеруі» жобасын іске асыру кезіндегі ұрлыққа қатысты деген күдік бар. Яғни, бұл мамыр айында тіркелген бір ғана эпизод.

— Біз қылмыстық іс материалдарынан Арыстанбек Мұхамедиұлының «Алтын адамның» халықаралық көрмелерін өткізуге бөлінген ақшаны қандай да бір жолмен ұрлағаны туралы дәлелдемелерді әлі көрген жоқпыз, — дейді Сисинбаев.
— Бірақ бұл жерде өте маңызды мәселе бар: қылмыстық іс жүргізу заңнамасы әрбір жаңа қылмыстық істің сотқа дейінгі тергеудің бірыңғай тізілімінде ресми тіркелуін талап етеді. Осыдан кейін тергеу оны басқа істермен біріктіруге құқылы. Алайда біз мұражай мен министрлікте басқа жобалар бойынша қатысты қылмыстық істерді көрмедік, бұрын мемлекетке тиесілі нысандарды тіркеу және жекешелендіру сияқты мәселелер де жоқ.
Сонымен қатар, тергеу сотында қамауға алу санкциясын ұзарту кезінде біз Антикор өкілдері тарапынан ешқандай жаңа дәлелдер естіген жоқпыз», — деп жалғастырады адвокат.

— 18 тамызда сот Мұхамедиұлының қамаудағы уақытын ұзартты және отырыс барысында «Алтын адамның» халықаралық көрмелерін өткізуге байланысты дәлелдер ғана зерттелді, басқа жасалған қылмыстар бойынша ешқандай деректер айтылған жоқ, — деп мәлімдеді.

Сондай-ақ, адвокат антикордың ресми мәлімдемелерінің тұжырымдамасына назар аударады.

— Осы жағдайларға қарамастан, жақында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс — қимыл агенттігінің өкілі «Арыстанбек Мұхамедиұлының бірқатар мемлекеттік кәсіпорындардың туыстары мен үлестес тұлғаларының меншігіне заңсыз берген бе, жоқ па тексеріп жатыр», — дейді Тагир Сисинбаев.

— Күте тұрыңыз, үш объектіні жекешелендірудің заңсыздығын растаған соттың күшіне енген шешімі бар ма, мәмілелер жарамсыз деп танылды және жойылды ма? Бізде мұндай ақпарат жоқ. Сонымен қатар, егер бірқатар мемлекеттік активтерді бәсекелестік ортаға беру жөніндегі кешенді жоспарды Ұлттық экономика министрлігі жасаса, ал жекешелендіру рәсімін Қаржы министрлігі комитеттерінің бірі жүргізсе, Мұхамедиұлы жекешелендіру рәсімдеріне қалай әсер еткені түсініксіз. Мәдениет және спорт министрі бұл іс-шараларға қатысқан жоқ! Бұл ұйымдарды Мұхамедиұлының туыстары алып кеткені туралы ақпарат қайдан келді?! — деп Сисимбаев таң қалады.

— Активтерді сатып алушылар мен бұрынғы министрді ештеңе байланыстырмайтынын анықтау өте оңай! Бірақ антикор барлық мемлекеттік органдардың жұмысын бір сөйлеммен теңестіріп, жекешелендіруді заңсыз деп атады, бұл қазірдің өзінде анықталған факт сияқты. БАҚ — та жарияланған қосымша эпизодтар бойынша тіпті тергеу әрекеттері жүргізілмеді, осыдан 7 миллиард теңге көлемінде осындай фантастикалық шығын шығарды.

Бірақ антикор мұндай мәлімдемеге не үшін асықты?

— Біз әріптестерімізбен сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметте Арыстанбек Мұхамедиұлының беделді ісінде сот перспективаларының жоқтығын көреміз деп болжап отырмыз, — деп түсіндіреді адвокат. — Мүмкін, антикор біздің қорғаушымызға кінәні ішінара мойындау үшін қоғамдық пікір арқылы айлы-шарғы көрсеткілері келетін шығар.
Қазір айыпталушылармен былай жұмыс істейді: адам қамауға алынып, бірнеше ай бойы темір тордың артында ұсталып, нәтижесінде ең төменгі жазаның орнына кінәні мойындау туралы келісім ұсынылады. Алайда Арыстанбек Мұхамедиұлы өзін кінәлі деп есептемейді және өзінің дұрыстығын дәлелдеуге әзір.

Михаил КОЗАЧКОВ, Алматы