АҚШ компаниясы Беларуське интернетті бұғаттайтын жабдықтарын жеткізді – Bloomberg
Bloomberg американдық Sandvine Inc компаниясының қызметкерлері үшін өткізілген конференцияның жазбаларын алды, онда басшылық олардың жабдықтарын бұғаттау және цензура үшін қолдануға болатындығын, оның ішінде Беларусь билігі елдегі жаппай наразылық кезінде қолданғанын мойындады.
Желілік жабдық шығаратын американдық Sandvine Inc. Беларуссия билігіне елден келетін және шығатын интернет-трафиктің 40 %-на дейін сүзуге мүмкіндік беретін жабдық сатылды. Bloomberg бұл туралы 11 қыркүйекте компания басшылығы мен қызметкерлерінің арасындағы әңгіме жазбасына сілтеме жасап жазды.
Әңгімелесуде Sandvine компаниясының техникалық директоры Александер Хаванг компанияның бір жылдан бері Беларусь үкіметтік ұйымымен ынтымақтастықта болғанын айтты. Ол Беларусьте болған наразылық кезінде билік компанияның жабдықтарын веб-сайттар мен мессенджерлерді бұғаттау үшін қолдануы мүмкін еді деп мойындады.
Хаванг Интернет-сайттардағы кейбір материалдарға қол жетімділікті шектеу адам құқығын бұзумен байланысты емес деген пікір білдірді. Ол компанияның «әлемдік полициямен ойнағысы келмейтінін» айтты және кез-келген егемен мемлекет тыйым салынған және рұқсат етілген нәрсені өзі шешуге құқылы болуы керек деп санайды.
Bloomberg агенттігінің хабарлауынша, американдықтар Беларуське өз жабдықтарын жеткізіп берген негізгі мердігер — 2019 жылдың басында Беларуссиямен 2,5 миллион долларға келісім жасасқан ресейлік Jet Infosystems компаниясы. Агенттік американдық жабдық Минскіде екі учаскеде орнатылғанын, сол жерден Беларусь трафиктік айырбас орталығы елдегі Интернет қызметін басқара алатындығын атап өтті.
Жаппай наразылықтар Беларуссияда 9 тамыздан бері жалғасып келеді. Демонстранттар 4-9 тамыз аралығында өткен президент сайлауының нәтижелері бұрмаланған деп санайды. Ресми мәліметтерге сәйкес, елдің қазіргі президенті Александр Лукашенко 80,1 % сайлаушылармен жеңіске жетті.
Оппозициялық үміткер Светлана Тихановская 10,1 % дауыспен екінші орынға ие болды. Сонымен бірге баламалы экзит-полдар қарама-қарсы көріністі көрсетті — Тихановскаяның сенімді жеңісіне қол жеткізді.
Сайлаудан кейін бірден Беларусьте Интернет бұғатталды. Беларусь қауіпсіздік күштері митингілерді күштеп таратты, атап айтқанда, резеңке оқтар мен су атқыштар қолданылды. Наразылық акциясы кезінде 10 мыңға жуық демонстрант қамауға алынды, жүздеген адам жарақат алды. Ресми мәліметтер бойынша, наразылық білдірушілердің төртеуі қаза тапты.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты
