Валюталық операциялар есебі

Мазмұны

Кріспе………………………………………………………………………………………….3

7. Валюталық реттеудің экономикалық мазмұны

1.1.    ҚР валюталық реттеудің негізгі ережелері……………………………4

1.2.  Валюталық жүйе және валюта бағамының қалыптасуы…………..5 

1. II. Валюталык, операциялар есебі

2.1.Валюталық шотты ашудың, жүргізудің және жабудың тәртіптері………………………………………………………………………………………..6

2.2.Валюталық  операцияларды  құжаттап рәсімдеу………………………….7

2.3.Валюталық шоттағы нақтылардың  синтетикалық және аналитикалық талдау……………………………………………………………………………………………..14

Қорытынды………………………………………………………………….………………..20

Пайдаланылған әдебиттер тізімі……………………………………….…………23

Тіркеме……………………………………….,………………………………………………….24

Кіріспе

Қазақстан Республикасының «Валюталық реттеу туралы» Заңы және » Қазақстан Республикасындағы валюта операцияларын жүргізудің ережелері» валюта операцияларын жүргізу үшін негіз болып табылады.

Қазақстан Республикасындағы резиденттер мен резидент еместер жүргізген барлық валюта операциялары тек өкілетті банктер мен айырбастау пунктері арқылы ғана жүзеге асырылады. Өкілетті банктер мен айырбастау пунктеріне сәйкес, соқпай жүргізген кез келген операцияларға тыйым салынады.

Айырбастау операцияларынан басқа валюта операцияларын жүргізу үшін өкілетті банктердің бірікен, яғни есеп айыру шоттары орналасқан жерді валюта шоттарын ашады. Соңғылары өздерінің қызметтерінен валюта операцияларын жүргізген кезде өткізілетін «ҚР валюталық реттеулердің ережелері» туралы операцияларға қатысты кез келген хабарлама мен қүжаттардан талап етуге құқылы.

Валюта операцияларын жүргізген кезде клиенттер банктерге валюта операциялары туралы хабарлама мазмұндалатын тиісінше рәсімделген құжаттарды береді. Рұқсат немес Ұлттық банктің лицензиясы талап етілетін валюта операцияларын өткізген жағдайда клиенттер оған құжаттардың көшірмесін тапсырады.

Валюталық реттеудің экономикалық  мазмұны

 1.1.   ҚР валюталық реттеудің негізгі ережелері

«ҚР валюталық реттеулердің ережелері» туралы операцкяларға қатысты кез келген хабарлама мен құжаттардан талап етуге құқылы.

Резидент емес — заңды тұлғалармен шетел валютасында айырысуларды өздерінің шоттарында бар валюта қаражаттары шегінде нақты ақшасыз төлеу тәртібінде жүзеге асырады. Валюта қаражаттарының шығу тегі жария болуға тиіс және мына төмендегі көзделген жолмен алынуы мүмкін болады: экспорт валюта түсімі; жарғылық капиталға жарналар; резиденттер еместердің қаржы көмегі (гранттар); өкілетті банктерден, шетел банктерінен, қаржы мекемелерінен және басқа шетелдік заңды тұлғалардан алынатын валюта несиелері, сондай-ақ резиденттер емес жеке тұлғалардан алынатын займдар; өкілетті банктер мен айырбастау пунктері арқылы ішкі рынокта сатып алынған валюта.

Заңды тұлға — резидентке үшінші тұлға үшін келісім-шарттар төлемі бойынша валюта операцияларына, сондай-ақ нақты ақша түрінде есеп айырысуларды жүзеге асыруға тыйым салынады.

Шет мемлекеттерінің ақша бірліктеріне салық салу; бухгалтерлік есеп пен кеден төлемдері мақсаттарына арналған теңгенің ресми    бағамын   ішкі   валюта   рыногындағы   айырбас операцияларының бағамдары негізінде Ұлттық банк белгілейді және ол баспасөздерде жарияланады.

1.2. Валюталық жүйе және валюта бағамының қалыптасуы

Валюталық жүйе — ұлттық зандылықтармен немесе мемлекет аралық келісім шарттармен бекітілген валюталық қатынастарды ұйымдастыру және реттеу формасын білдіреді.

Валюталық жүйелер үш түрге бөлінеді:

1. ұлттық валюталық жүйе
2. дүниежүзілік валюталық жүйе
3. аймақтық немесе мемлекет аралық валюталық жүйе Валюта бағымының қалыптасуы — көп факторларды процесс.

Валютаға сұраныс мен ұсынысқа әсер ететін факторлар мыналар: инфляция қарқыны; процент мөлшерінің деңгейі; бағалы қағаздардың табыстылық деңгейі; төлем балансының жағдайы.

Бұл факторлар елдің экономикалық жағдайын білдіретін факторлар. Мысалы, егер басқа факторлар кері әсер етпесе, басқа елдермен салыстырғанда елдегі инфляцияның бағамы солғұрлым төмен болады. Елдегі ақшаның инфляциялық құнсыздануы оның сатып алу мүмкіндіктерін төмендетіп және валюта операциясының құлдырау тенденциясын тудырады.

1. Валюталық операциялар есебі

 2.1. Валюталық шотты ашудың, жүргізудің және жабудың тәртіптері

Өкілетті банктер мен айырбастау пунктері арқылы шетел валютасын сатып алу-сатуды екі жақты мәмілелер кезінде сатып алушылар мен сатушылар теңгені валюталарға айырбастау құнын дербес белгілеуге құқылы.

Заңды тұлғалар — резиденттер шетел валютасын ішкі валюта рыногында сатып және шетел валютасымен несиелерді алып, резиденттер еместермен есеп айырысуды жүзеге асыру үшін және шетел валютасында алынған банк несиелері жөніндегі мәмілелерін орындау үшін ғана ала алады.

Шетел валютасындағы несиелер нақты ақшасыз төлеу тәртібінде беріледі.

Ішкі валюта рыногында шетел валютасын сатып алу меншікті қаражаттар есебінен де, сондай-ақ заем қаражаттары есебінен де теңге есебімен жүргізіледі.

Заем қаражаттары есебінен шетел валютасын сатып алған кезде шетел валютасын мақсатты пайдалану көрсетіледі.

Қазақстан Республикасына резиденттер мен резидент еместердің валюта құндылықтарын әкелу кеден заңдары талаптарын сақтай отырып шектеусіз жүзеге асырылады.

Заңды тұлғалар — резиденттер өкілетті банкте валюта шотын ашу үшін мына төмендегі құжаттарды ұсынады: нотариалдық жолмен куәландырылған құрылтай құжаттарының көшірмесін; валюта шотын ашу туралы өтінішін; өкілетті адамдардың қойылатын қолдары мен мөр таңбасының үлгілері; салық органының салық төлеушісі ретінде есепке қою туралы анықтамасын; Қазақстан Республикасының өкілетті органында тіркелу туралы куәлігін ұсынады.

2.2.  Валюталың операцияларды құжаттап рәсімдеу

Валюта шоты бойынша операциялар мына төмендегі құжаттармен рәсімделеді:

Нақты валюта түсімі (табыс, пайдаланылған есебіндегі қалдықтар сомалары, т.б.) Валюта кіріс ордерімен рәсімделеді, оның толтырылған үлгісі тіркемеде келтіріліп отыр.

Банк мөрімен (штампымен) және кассирдің, оырндаушы мен бақылаушының қойған қолдарымен куәландырылған банктің валюталық кіріс ордері валюталық шығыс касса ордерін толтыру үшін негіз болып табылады.

Нақты валюта беру тапсырмамен (валюталық шығыс ордері) рәсімделеді;    Банк    куәландырылған    тапсырманың    (валюталық шығыс ордерінің) көшірмесі валюталық кіріс касса ордерін жазу үшін негіз болып табылады.

Шетелдердегі бенефициарға (алушыға) валюта қаражаттарын аудару «Аударуға берілетін өтінішті» жазу арқылы рәсімделеді:

Валюта шоттары бойынша операциялар есебі 431 — «Ел ішіндегі валюталық шоттардағы нақты ақша» және 432 — «Шет елдердегі валюталық шоттағы нақты ақша» шоттарында жүргізіледі.

Банкте аталған және басқа да құжаттардың негізінде валюталық шоттың дербес шотына жазу жазылады оның көшірмесі кәсіпорынға жіберіледі.

Осы көшірмелер валюталық шот бойынша жинақтау тізімдемесін немесе машинограммаға жасауға негіз болады.

Валюталық шот оның иесінің өтініші бойынша жабылады. Шот иесі өтінішін өзіне қызмет көрсететін банк мекемесіне жібереді. Шот қабылған жағдайда, сондай-ақ субъектінің атауы өзгерсе немес шоттың нөмері өзгерген жағдайда шот иесі валюталық шоттағы қаржының қалдығын растайтын құжатты өтінішке қоса тіркеуге міндетті.

Валюталық шот бойынша талдамалық (аналитикалық) есеп жүргізілмейді. Оны банк көшірмесі алмастырады.

Валюталық бақылау. Барлық резиденттер мен резидент еместердің валюталық операцияларды жүзеге асырған кезде валюта заңының сақталуын қамтамасыз етуі валюталық бақылаудың мақсаты болып табылады.

Валюталық бақылаудың негізгі бағыты операциялардың қолданылып жүрген заңға сай келуін шетел валютасымен төлеудің негізділігін тексеру; валюталық операциялар бойынша, сондай-ақ резиденттер еместердің Қазақстан Республикасының валютамен операциялары бойынша есепке алу мен есеп берудің толықтығы мен нақтылығын тексеру болып табылады.

Валюталық бақылау Қазақсатан Республикасында валюталық бақылау органдары мен агенттері арқылы жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының заңына сәйкес, сай валютаны ретке келтіру міндеттерін жүзеге асыру құқығы бар Мемлекеттік органдар, Қазақстан Республикасындағы валюталық бақылау органдары болып табылады.

Алған лицензияларына сәйкес операциялар жүргізген кезде валюталық заңның сақталуын бақылау міндетті жүктелген өкілеттік берілген банкіден тыс қаржы мекемелері мен өкілеттік берілген банкілер валюталық бақылаудың агенттері болып табылады.

Валюталық бақылау органдары өз міндеттерін жүзеге асыру үшін валюталық бақылау агенттерін жұмысқа тарту және оларға орындалуы тиісті жекелеген тапсырмалар беру құқығын пайдалана алады.

Заңды тұлғаларға: Валюталық заңның ережелерін бұзатын операциялар жасағаны үшін келісім сомасының 10 проценті көлемінде, бірақ 1 млн. теңгеден аспайтын айыппұл салынады, бухгалтерлік есепте тиісті нәтижелері көрсетілген валюталық операциялар жасағаны үшін — есепке алынбаған соманың көлемінде айыппұл салынады; валюталық операциялардың бухгалтерлік есебін, есеп беру мен есепке алудың белгілеген нысандарын және тәртібін сақтамай жүргізгені үшін — тиісті емес түрде есепке алынған соманың 5 проценті көлемінде айыппұл салынады.

Көрсетілген айыппұл сомаларын өндіріп алу валюталық бақылау органдары арықлы жүзеге асырылады, сонымен қатар валюталық бақылау агенттерінің ұсынысы бойынша сот тәртібімен орындалады.

Валюталық заңның бұзылуына жазықты лауазымды тұлғалар, Қазақстан Республикасы Заңына сәйкес жауапқа тартылады.

Бағам айырмашылығын есепке алу Валютамен операция жасаушы субъектілерде осы валютаға қатысты теңгенің курсы өзгерген жағдайда бағам айырмашылығы 725 «Бағам айырмашылығынан түскен табыс» шотында немесе 844 «Бағам айырмашылығы бойынша шығыс» шотында есепке алынуы керек.

          Келісімге сай өтеу мерзімі әлі келмеген шетелдік валютадағы дебиторлық және кредиторлық қарыздарға қатысты бағам айырмашылығын есептеп шығару, осы қарыздардың өтелуіне қарай немесе міндеттерін төлеу мерзімі өткен соң жүзеге асырылады.

Салық салу мақсатында жылдық табыс субъектінің валюталық шотына валюталық қаржы келіп түскен күні (немес соңғы есеп беру күні) күшінде болатын Ұлттық банк белгілеген шетелдік валютаға қатысты бағамның өзгеруі нәтижесінде пайда болған оң бағам айырмашылығының сомасына азайтылады және теріс бағам айырмашылығының сомасына көбейтіледі.

Шаруашылық субъектілері ақша қаражаттарын пайдаланады және әртүрлі мынадай валюталарда:

а) Ұлттық;

б)еркін айырбасталатын (шетелдік басқа валюталарға еркін және шектеусіз айырбасталатын);

в)айырбасталмайтын  тұйық валютада (жақын шетел мен дамушы елдердің Ұлттық валюталары);

г)клиринг валютасында (қарсылама талаптар мен міндеттемелерді өзара есепке алу негізінде қолма-қолсыз есеп айырысуға қатысушылар келіскен валютада) операциялар жасайды.

ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 1997 жылғы 2 мамырдағы N 206      қаулысымен      бекітілген      «Қазақстан      Республикасында валюталық операцияларды жүргізудің ережесіне сәйкес валюталык операцияларды жасау үшін занды және жеке тұлғалар өкілетті банктердің бірінде валюталықшот ашады.

Шотты ашу үшін заңды тұлғалардың тапсыратыны:

1. Валюталық шотты ашу туралы өтініш;
2. Құрылтай құжаттарының    нотариалды    растаған көшірмесі;
3. Өкілетті тұлғалардың қойған қолдары мен мөртабан белгісінің үлгілері;
4. Мемлекеттік тіркеу туралы куәлік;
5. Салық төлеуші   ретінде   есепке   қойғаны   туралы салық органының анықтамасы.

Резидент занды тұлғалардың валюталық шотты ашуы, жүргізуі және жабуы «Клиенттердің екінші деңгейдегі банктерде банк шоттарын ашу, жүргізу және жабу тәртібі туралы» 1997 жылғы 4 наурыздағы N 61 Нұсқаулықта көзделген тәртіппен жүргізіледі.

9 «Шетелдік валютадағы операциялардың есебі» БЕС-ына сәйкес валютада жасалатын мәмілелер шетелдік валютадағы операцияларболып табылады. Мұндай кезде субъект:

1. Мүлікті (тауарлы-материалдық қорларды, негізгі құраддарды және т.б. актілерді) шетелдік валютаға сатып алады немесе сатады.

2.Төленуге немеес алынуға тиіс сомасы шетелдік валютада белгіленген несиелерді алады немесе береді.

3.Өзгедей жолмен активтерді шетелдік валютаға сатып алады немесе сатады, шетелдік валютаменөзіне міндеттеме алады немесе сол міндеттемелер бойынша валютамен есептеседі.

Валютамен операциялар жөніндегі бухгалтерлік есептегі жазулар бухгалтерлік есептегі жазулар бухгалтерлік есептің шоттарында операция жасалған күнгі Ұлттық банктің бағамына қайта есептелген ҚР-ның валютасында көрсетілуге тиісті. Бұған қоса, валюталық шоттардағы ақша қаражаттарының қозғалысы туралы және шетелдік валютадағы басқа операциялар бойынша талдамалы шоттағы жазулар сонымен бірге есеп айырысу немесе төлем валютасында жүргізілуі тиіс.

Шетелдік валютамен есеп айырысу әдетте, мынадай нысандарда жүргізіледі:

1. Банктік аударым — бұл бір банктің төлем тапсырмасының басқа банкке поште немесе телеграф бойынша салып жіберумен жүргізілетін есеп айырысу операциясы;

2.Құжаттамалық инкассо — бұл импортшыдан (төлеушіден) ақша сомасын немесе тауар құжаттарына қарсы белгілі   бір   мерзімде   төленетіндігін     растауды алуға экспортшының (кредитордың) өз банкіне берген тапсырмасы;

3.Құжаттамалық   аккредитив    —    бұл   импортшы   — клиенттің   тапсырмасы   негізінде   экспортшының   пайдасына берілген банктің ақшалай міндеттеме. Валюталық      шоттар       бойынша      операциялар       мынадай құжаттармен рәсімделеді:

а)қолма-қол валютаның (түсім, пайдаланылмаған сома, есеп беретін сомалар және басқалар) келіп түсуі валюталық кіріс ордерімен рәсімделеді;

б) қолма-қол валютаның (шығысы) берілуі — валюталық шығыс касса ордерімен (тапсырмамен);

в) шетелде жүрген бенефициарға (алушыға) валюта қаражатын аудару аударым өтінішімен рәсімделеді.

2.3 Валюталык, шоттағы нақтылардың синтетикалык және

аналитикалык талдау

Әрбір кәсіпорындағы шаруашылық мүліктерімен қорлану көздерінің мәліметін Бухгалтерлік есеп негізгі шоттары арқыылы білеміз. Негізгі шоттардың активтік, міндеттемелік болып бөлінетіні белгілі. Бұл шоттағы көрсеткіштер жалпы жинакталып, мүндағы сомалар іріленген күйінде жүргізіледі.

Мысалы, «Материалдар» шотының құрамында барлық материалдық шикізаттар іріленген түрде көрсетіледі. «Жабдықтаушылар мен мердігерлер және есеп айырысу» шотында кәсіпорынның жабдықтаушыларға берешек қарызының жалпы сомасы көрсетіледі.

Жинақталған мұндай көрсеткіштер арқылы шаруашылық мүліктерінің (активтерінің) қолда бар жалпы көлемін, бұлардың қозғалысын, қорлану көздерінің қалыптасуын, жабдықтаушылармен есеп айырысудың жалпы сомасын, банк пен несие жөнінде есеп айырысу т.б. туралы жалпы ұғым алуға болады.

Алайда, кәсіпорын жұмысын жан-жақты терең басқару үшін тек қана жалпылама жинақталған көрсеткіштер жеткіліксіз.

Жоғарыда айтылған шоттарда мүліктер мен қорлану көздері жеке түрлерімен талданып көрсетілмеген.

Сондықтан Бухгалтерлік есеп көрсеткіштерін өз мәнінде талдап, жіктеп, қажет болған жағдайда тиісті нұсқауларға , заңдарға, стандарттарға сүйене отырып, жинақтау үшін екі түрлі шоттар қолданылады:

1.Синтетикалық (жинақтау)

2. аналитикалық (жіктеу).

Шаруашылық активтері мен қор көздерін, шаруашылық операцияларын жинақтап көрсету үшін (жинақтау) синтетикалык шоты қолданылады. Жинақтау шотын жүргізу үшін тек қана ақшалай өлшем керек.

Жинақтау шоттарының негізінде бухгалтерлік баланс жасалады.

Аналитикалық (жіктеу) шоттар тек қана жинақтау шоттарының көрсеткіштері негізінде жүргізіледі де, бүларға жазылатын көрсеткіштер бірдай уақытта орындалады. Бухгалтерлік есеп объектілерін дәйекті түрді жіктеп, талдау және сипаттау үшін аналитикалық шоттар қажет.           Аналитикалық шоттар арқылы (жинақтау) синтетикалық шотындағы көрсеткіштер жүйесі сипатына қарай көрсетіледі.

Материалдық бағалы заттарды, еңбек ақы бойынша есеп айырысу тағы да басқа есебін жіктеп жүргізу үшін тек қана ақшалай өлшем емес, натуралды және еңбек өлшемдері де қолданылады.

Шаруашылық мүліктері мен шаруашылық процесін жинақталған көрсеткішпен жүргізуді Бухгалтерлік есеп жинақтау (синтетикалық) есебі, ал көрсеткіштерді жіктеп көрсетуді, талдау (аналитикалық) есебі деп атайды. Бұлардың арасында тығыз экономикалық байланыс бар. Талдау (аналитикалық) есебі Бухгалтерлік есеп оперативтік, ақпараттық, құқылық, бақылау және тексеру мағынасын арттырады.

          Синтетикалық және аналитикалық шоттар арасындағы өзара байланыс негізінде мынадай қорытында шығаруға болады: синтетикалық жинақтау шотындағы бастапқы және соңғы қалдық аналитикалық жіктеу шотындағы қалдықтың жалпы сомасымен бірдей болып, маңызы жағынан сәйкес болады.

Сол сияқты синтетикалық жинақтау шотының дебеті менкредитіндегі айналыс сома аналитикалық жіктеу шоттарындағы дебеттік және кредиттік жекелеген айналыс сомалардың жинағымен сай келеді.

Есеп жүргізу кезеңінің соңына қарай аналитикалық топтастыру шоттарының жинағын салыстыра отырып, жіберілген қателерді анықтап, түзету жұмыстарын іске асыруға болады.

«Кассадағы шетелдік валюта түріндегі нақты ақша есебі».

Валютамен операциялар жүргізетін субъектілер  — «Кассадағы шетелдік валюта түріндегі нақты ақша» шотын ашады. Валюта кассасындағы есеп субъект кассасындағы операцияларға ұқсас жүргізіледі, тек оның айырмашылығ мынадай: кіріс және шығыс касса ордерінде, касса кітабында қаражаттар сомалары шетел валюталарымен және теңгеге айналдыырылып көрсетіледі.

Валюта кассасы үшін жеке касса кітабы ашылады. Валюта операциялары       үлкен       көлемде       жүргізілген       кезде      жеке машинограммалардың және басқа да есеп регистрлерінің жүргізілуі мүмкін.

Валюта   түскен   кезде  шот   дебеттеледі   де   және   мына төмендегі шоттар кредиттеледі.»Ел  ішіндегі  валюталық шоттағы  нақты  ақша» шоты валюта шотынан валюта түскен кезде; «Алынуға  тиісті  қарыздар»   шоты   кассаға   алынған валюта түсімі сомасына;

«Бағам айырмашылығынан түскен табыс» шоты — тиісті шетел    валюталарына    қатысты    теңге    бағамының    құлдырауы жағдайындағы бағам айырмашылығының сомасына;

«Қызметкерлер мен басқа да ааадамдардың қарыздары»   шоты   есеп   беретін   адамдардың   кассаға   өткізілген   валюта түріндегі сомаларына;

Валюта   кассасына   валюта   берген   кезде  шот кредиттеледі және мына төмендегі шоттар дебеттеледі:

«Қызметкерлер мен басқа да ааадамдардың қарыздары» шоты   есеп   беретін   адамдардың   кассаға   өткізілген   валюта түріндегі сомаларына;

«Ел  ішіндегі  валюталық шоттағы  нақты  ақша»  шоты валюта шотынан валюта түскен кезде;

«Бағам айырмашылығы бойынша шығыстар» шоты — тиісті валюталарға қатысты теңге бағамының көтерілуі нәтижесінде болған бағам айырмашылықтары сомасына.

Қорыта айтқанда, валютаны сатқан және сатып алған (субъектінің мәлімдеуі бойынша) кезде Ұлттық банктің бағамы мен биржалық бағамның арасында айырма пайда болады.

Бұл айырма бағамдық қайшылық болып саналып, кезеңнің шығысы немес кірісі ретінде танылады. Салық есебінде жиынтық жылдық табысты анықтаған кезде оң бағамдық айырма шегерімге жатады, ал терісі жылдық жиынтық табысты арттырады.

Қорытынды

Резиденттер арасындағы жасалатын төлем операцияларының барлығы, нормативтік актілерде қарастырылғаннан басқасы, тек теңге жөнінде жүргізілуі тиіс.

Қазақстан Республикасындағы резиденттер және резиденттер еместер арасындағы валюталық операциялар Ұлттық банктің нормативті-құқықтық актілерінде, салық пен кеден зандарында, қарастырылғаннан басқа жағдайларда, өкілетті банктер және банктік емес қаржылық мекемелер аркылы жүргізіледі.

Валюталық операцияларды жүргізу үшін 24 желтоқсан 1996 жылғы N 54-1 «Валюталық реттеу» туралы «Қазақстан Республикасының заңы және 20-шы сәуір 2001 валюталық операцияны жүргізудің» ережесі болып табылады.

Қазақстан Республикасында валюталық реттеудің негізгі органы болып Ұлттық банкі саналады. Кез келген валюталық операцияны өкілеттілігі бар банксіз жасауға рұқсат етілмейді. Осындай операцияларды жасау үшін өкілетті банктер, заңды тұлғалар үшін валюталық шоттар ашады.

Заңіы тұлғалар — резиденттері өкілетті банктердегі шетелдік валюта және оларды жабуы 20 маусым 2000 жылғы N 226 «Қазақстан   Республикасының   банктердегі   клиенттердің   банктік шоттарын ашу, жүргізу және жабу тәртіптері туралы» нұсқауда қарастырылған болатын.

Заңды тұлғалардың өкілетті банктердегі есеп шоттарына қолма-қол ақшасыз тәртіппен келіп түскен шетелдік валюта шектеусіз түрде есепке алынады.

Заңды тұлға — резиденттердің экспортталған тауары үшін төлем ретінде алған валютасы, 120 күннен аспайтын мерзімді, міндетті түрде банк шоттарына кірістелуі керек.

Заңды тұлғалар — резиденттер, резидент еместердің пайдасына төлемдер жүргізген кезде, өкілетті банктерге тиесілі тәртіп бойынша әзірленген құжаттарды тапсыруы тиіс.

Өкілетті банктер валюталық заңдарды сақтауға байланысты қосымша ақпараттар мен құжаттарды талап етуге құқылы.

Резиденттер мен резидент еместер арасындағы операциялар бойынша төлемдер екі жақтық кез келген валюта түріндегі келісімдері бойынша жүзеге асырылады. Резиденттер мен резидент еместердің өкілетті банктер арқылы жүзеге асырылатын ағымдағы операциялары шектеусіз жүргізіледі.

24 желтоқсан 1996 жылғы «Валюталық реттеу туралы » Заңдарына және 31 наурыз 2001 жылғы N 88 Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк басқармасының қаулысымен бекітілген  «Капитал    қозғалысымен    байланысты    валюталық операцияларын тіркеудің Ережелеріне» сәйкес қаражаттардың резидент еместерден резиденттердің пайдасына көшуін қарастыратын капитал қозғалысына байланысты операциялардың есебін жүргізу және ұйымдастырудың тәртібі сол аталған қаулымен бекітілген.

ТұранӘлем банкі Қазақстан                                                               Күні 22.02.2004

банк штампы 

N123 Валюталық кіріс ордері

Саяхат» АҚ кәсіпорны                                                                          N 40 топ

Мазмұны: Халықаралық әуе жолы тасымалы үшін алығна түсім

Қайдан қабылданды:     «Саяхат» әуе жолы компаниясы

Жауапты орындаушы:__________________

қолы

Бақылаушы:__________________________

қолы

Кассир:______________________________

Қолы

Пайдаланылған әдебиттер тізімі:

1. С.Б. Баймұханова, Ә.Ж. Балапанова «Бухгалтерлік есеп» (оқу құралы). Алматы, 2001.

2.Т.Ә. Әбдіқалықов «Аудит және бухгалтерлік есеп» (оқу құралы).

Алматы, 2000.

3. С.Рашимов, Б. Укашев «Бухгалтерлік есеп теориясы» (оқу құралы). 1994.
4. В.К. Радостовец «Қаржы есебі» (оқу құралы). Алматы, 2000.

5.В.В. Радостовец, О.И. Шмидт «Теория и отраслевые особенности           бухгалтерского учета» (оку құралы). Алматы, 2000.

6. Ч.Т. Хоргрен, Дж. Фостер «Бухгалтерский учет управленческий аспект » Москва, 1995.

7.Я.В. Соколов «История развития бухгалтерского учета» Москва, 1985.

8. 8. Н.п. Кондраков «Бухгалтерский учет» (уебное пособие) Москва, 1997
9. К.Т. Тайғашинова «Бухгалтерлік есеп теориясы» (оқу құралы). 1996.