Неліктен Маск Рогозинді жеңді
«8 мың адам жұмыс істейтін «Space — Х» бүкіл ресейлік ғарыш саласында 250 мың адаммен бірдей», — деді Ғарыш саясаты институтының басшысы Иван Моисеев.
Енді АҚШ Халықаралық ғарыш станциясының (ХҒС) сегментінің қарқындылығын арттырады. Илона Маск кемесі экипажы екі адамды жеткізді, бұл толық жұмыс істеуге жеткілікті, ал болашақта олар жолаушылар санын жетіге жеткізеді. Келесі міндет — бұл сегменттің жұмысын тиімді ету. Бұл 5 — 6 жылдық перспектива.
Америка Құрама Штаттары ХҒС — ны 2030 жылға дейін тартады және олардың негізгі күштері Айға бағытталған. Олардың шығуында супержүргізуші бар, оларда «Орион» кемесі бар, олар айға ұшып — қону модулін жасауы керек. Трамп 2024 жылды атайды, оны 2028 жыл деп атау керек.
Еуропалықтар, жапондар мен канадалықтар ХҒС — қа арзанырақ ұшады. Ресей екі — үш жылда бір рет жасалуы мүмкін сирек туристік жағдайларды қоспағанда, адамдарды ХҒС — ға жеткізу туралы барлық тапсырыстардан айырылады. Яғни — жүйелі түрде ақша алғаннан бастап Ресей эпизодтық және кездейсоққа ауысады. Жалпы, Ресей халықаралық ғарыш нарығына қатысудан екінші жартысын жоғалтады. Бірінші жартысы — «Протонның» көмегімен геостационарлық орбитаға ауыр жерсеріктерді ұшыру — Ресей оны жоғалтты, сонымен Илон Масктың Space — X — ге үлкен рахмет.
Сонымен қатар, Ресей қазір ғарышта «теріс үрдіс», белсенділіктің төмендеуі бар жалғыз ел. Қазірдің өзінде 5 — 6 жыл өте айқын көрінеді. Көлемі бойынша жалғыз Space — X бүкіл ресейлік кеңістігімен бірдей. Жобалар тұрғысынан ол Ресейден айтарлықтай озып кетті, бірақ қорғаныс спутниктерін жасамайды. Жалпы, бір жерде алда, бір жерде артта. Сонымен бірге Space — X — де 8 мың адам, ал ресейлік ғарыш саласында 250 мың адам жұмыс істейді. Олар шамамен бірдей жұмыс істейді.
Америка Құрама Штаттары – бірінші орынға иеленген. Еуропа мен Қытай екінші және үшінші орындар үшін күресуде. Ресей төртінші орында, ал Үндістан мен Жапония бесінші мен алтыншы орындарға ие.
Ресейдің ғарыш саласында өте төмен өнімділік, ескірген технология, ең бастысы, жиіркенішті ұйымдастыру. Роскосмос ғарыштық жоспарларын анықтайтын еш нәрсе жоқ. Роскосмос мемлекеттік корпорация өзі жоспарлап, жүзеге асырады, бұл жоспарларды өзі керек болса, бұзады. Барлығы біреуінде. Үкімет пен президент әкімшілігінің құрылымында Роскосмосты басқара алатын кішкентай болса да, ондай орган жоқ.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты
