Қазақша слайд — Инфекция туралы ілім, Инфекция түрлері — презентация
Инфекция туралы ілім, Инфекция түрлері, инфекциялық процесстердің сипатамасы, Бактериялардың патогенділігі және вируленттілігі
Инфекцияның дамуы
Патогенділік факторлары (вируленттілігі):
Инфекция түрлері:
Инфекция аурулар кезеңдері:
5. Жұғу жолы:
Жоспары:
Мақсаты: Инфекциялармен танысу
Инфекция (infection – жұғу)
Қоздырған ортаның белгілі бір жағдайларында калылдағыш макроорганизнің патогенді микроорганизммен қарым –қатынасы.
Инфекцияның дамуы және басталуы 3 түрлі факторға байланысты:
микроорганизмнің патогенділік қасиеттері
қабылдаушы сезімтал макроорганизм (иммунокомпоненттілігі)
аурудың дамуын арттыратын немесе тежейтін қоршаған ортаның жағдайлары.
Макроорганизм және микроорганизмдердің қарым – қатынасының 4 түрі болады:
а) мутуализм — өзара пайда туғызады
б) комменсализм – бір – біріне зиян тигізбеу (қалыпты микрофлора)
в) синергизм – бір – біріне күшейту (көк ірің таяқша – кандида)
г) паразитизм – патогенді микроорганизмдер, 2тобы бар:
факультативті – сыртқы ортада тіршілігін ұзақ уақыт сақтайды (сіреспе, ботулизм)
облигатты – сыртқы ортада тұрақтылығы өте төмен (гонококктар, менингококктар)
Инфекциялық процесс – бұл микроорганизмнің организмге еніп, көбейіп және ауру тудырушылық әсерінен кейін организмде дамитын патологиялық және қорғаныс – бейімделу реакцияларының жиынтығы.
Патогенділік – ауру тудыратын қабілеттілік.
Вируленттілік – патогендіктің жоғары сатысы, өлшемі (штамдық белгі)
Вируленттілікті өлшеудің бірліктері:
а) DLM – жұқтырылған жануарлардың 95% өледі
б) DL50 – жануарлардың 50% өледі
в) DCL – жануарлардың 100% өледі
Патогенділіқ факторлары (вируленттілігі):
Адгезия – жабысу қасиеті (кірпікшелер, тейхой қышқылы, капсула, ЛПС (грам — ), липопротеиндер.
Колонизация – микробтың қабыршақ
Инвазия – организмнің тірі жасушасына еніп көбеюі. Ферменттері: гиалуронидаза, нейраминидаза, плазмокоагулаза, лецитиназа.
Пенетрация- эпителий жасушаларына лейкоциттерге, лимфоциттерге ену.
Фагоцитозды басып тастау:
капсула (антифагин)
М протеин (стрептококктар)
А протеин (стафилококктар)
корд – фактор (туберкулез)
Vi , F , W – АГ (оба)
ЛПС (грам теріс бактериялар)
Эндотоксин (грам теріс бактериялар)
лпс
ыстыққа шыдамды
анатоксинге айналмайды
организмге жалпы әсер етеді
антигендік касиеті жоқ
иммуногенділігі төмен
тез әсер етеді
Экзотоксин ( грам оң бактериялар)
белок
термолабильді
анатоксин
өте улы
органотропты
антигендік қасиеті бар
иммуногенділігі жоғары, баяу әсер етеді.
Инфекция түрлері:
шығу – тегі бойынша: экзогенді
эндогенді
таралуы бойынша: ошақты , жайылған
микроб пен токсиндер таралуы – бактеремия, вирусемия, сепсис (көбею), септикопиемия, токсемия, токсинемия (экзотоксин)
микробтарының саны : моноинфекция
аралас инфекция
қайталап жұғуы бойынша:
Екінші – бірінші дамыған ауруға басқа инфекция қосылады
Суперинфекция – жазылғанға дейін сол қоздырғыш жұғады
Реинфекция – ауруы жазылғанан кейін сол қоздырғыштың қайта жұғуы
Рецидив – клиникалық белгісінің қайта болуы, ауырып болғаннан кейін сол қоздырғыш әсерінен қайта жұғатын ауру.
6) Созылу уақыты бойынша:
а) жедел
б) персистенциялық
в) күмәнді
г) абортивті
д) созылмалы (АИВ, құтыру)
е) тасымалдаушы (вирус, бактерия)
Инфекцияның ұзақтығына байланысты түрлері:
1. Персистенциясы (созылмалы, баяу, латентті ( күмәнде) инфекция, резиденнтті микроб тасымалдаушы)
2. Ұзаққа созылмайтын ( жедел, транзиторлы микроб тасымалдаушы)
Персистенция – организмдегі қоздырғыштың ұзақ болуы.
Латентті инфекция –организмнің жұқтырғыш агентпен симптомсыз, сыртқы ортаға бөлмей ұзақ уақыт бойына әрекеттесуі
Баяу инфекция – инкубациялық кезеңі ұзаққа созылатын , ағымы тұрақты түрде қарқындап, өліммен аяқталуы ( ВИЧ, құтыру)
Вируленттің негізгі қасиеті:
инфекциялық
инвазиялық
токсикалық
Микроорганизмдердің вируленттік факторлары:
Әсер ету механизмі бойынша негізгі экзотоксиндердің түрлері:
- 1. Цитотоксиндер: антиэлонгаторлар (C. diphtheriae), энтеротоксиндер ( S. aureus), дермонекротоксиндер (S. pyogenes).
- Мембранотоксиндер: лейкоцидиндер ( S. aureus), гемолизиндер ( S. aureus)
- Функциональдық тосқаулдар ( блокаторлар) : энтеротоксиндер (V. cholerae), нейротоксиндер (C. tetani).
Микроорганизмдердің кейбір ферменттерінің әсер ету механизмі:
1) гиалуронидаза-дәнекер тіндердің барьері арқылы қоздырғыштардын таралуы, оның гиалурон қышқылын бұзады.
2) фибринолизин- фибринді ерітеді
3) лецитовителлаза -иесінің жасуша мембранасының липопротеинін ыдыратуы
4) плазмокоагулаза- фагоцитоздан және антиденеден қорғайды.
5) лизоцим-грам оң бактериялардың жасушалық қабырғасын ерітеді.
Бактериялардың жасуша беткейінің патогенездегі кейбір құрылысының әсері
Колонизация факторлары :
