Қазақ хандығының қалыптасуы слайд,презентация

Қазақ хандығының қалыптасуы слайд,презентация 

Қазақстан аумағында ғасырлар бойы көптеген тайпалармен халықтардың тағдыры тоғысқан болатын. Олар: Түріктер,Сақтар,Ғұндар,Сарматтар,Үйсіндер,Қыпшақтар,Қаңлылар. Кейіннен бұл тайпалардың ұрпақтары жинала келе Орта Аизиянын жүрегі саналатын қазіргі қазақ жерінде тұғыры биік Қазақ хандығын құрған болатын. Қазақ хандығы құрылмай турып қазақ жерінде-Моғолстан,Ойрат хандығы, Алтын орда хандығы т.б хандықтар өмір сүрген. Ал Ыстықкөл көлінің айналасында Өзбек хандығы өмір сүрген болатын.Бұл хандықты негізінен Дәулет-Шайхоғылының улы Әбілхайыр хан басқарған болатын.Ол 17-18 жасында ұлан ғайыр жерлерге талас кезінде қиан-кесті соғыста жеңіске жетеді. Осындай жеңістен кейін оны 200-ге жуық ру тайпалар  (қыпщақ,найман,қият,маңғыт,қарлұқ,қоңырат,қаңлы,шынбай,күрлеуіт т.б) қолдап Өзбек хандығын құрған болатын.Ал келесі таққа ұміткерлер ол Ұрыс ханның ұрпақтары Керей мен Жәнібек болатын. Олар хан болмасада елде маңызды орын алып отырған. Олар көбінесе Әбілхайыр ханның көптеген шеімдеріне қарсы шығып елдегі бірлік пен тұрақтылықты тыныштықты сақтаған. Өбек хандығын Әбілқайыр 40 жыл көлемінде басқарғанымен елде тыныштық тұрақтылық орын алмады.Ол соғыс жорықтарын көп жасай отырып халықты ауыр жумыстарға салып үлкен көлемде салық төлеуге мәжбүр еткен.Ал Керей мен Жәнібек халықтын бостандықта өмір сүрүін мақсат еткен болатын. Осынадй себептердің кесірінен тайпалар рулар арасында жанжалдар басталып екіге бөліне бастайды. Біреулері Әбілхайырды қолдаса екінщісі Керей мен Жәнібекті қолдады. Ал бұл аралықта 1457ж Әбілхайыр Ойраттармен қиян-кесті соғыс жүргізіп жатқан болатын. Ру тайпалардың бір бірін қолдамай көмектеспеуінің кесірінен Әбілхайыр Ойраттардан Сығанақ маңында бас көтерместей болып жеңіліс табады. Осындай орайлы сәтті пайдаланып Керей мен Жәнібек өз жақтасрарын бар болғаны 100000 адамды Өзбек хандығынан бөліп алып Солтүстікке яғни Моғолстан хандығына 1459-1460ж алып келеді.Моғолстан ханы Есенбұға оларды құшақ жая қарсы алып олраға Мағолстанның батс бөлігі яғни жер жанаты Жетісудың батыс бөлігі шу өзенігің жағасын мәртебелі ханзадаларға сыйға тартады. Кейіннен 1462ж Есенбұға қайтыс болады .Осылыйша Керей мен Жәнібек осы қонысты үлкейтіп, үлкен бостандықта өмір сүретін елді құруды мақсат етеді. Олар алғаш болып Сырдария өзенінің жағасындағы Сығанақ,Созақ,Сауран,Отырар қалаларына шабуыл жасайды ал бұл қалалар Шайбани ханнын иелігінде болатын осы себептіде Шайбани  Керей мен Жәнібектінң басты қарсыласына айналады. Ұзаққа созылған соғыстардың арқасында XV ғ II-жартысында Сырдария қалалары Керейдің қол астына өтеді.Осылфйша оз иелігін үлкейткеннен кейін Керей мен Жәнібек үлкен хандық құру үшін жақсы ат іздейді. Сөйтіп олар <<қазақ>>  деген сөзге келіп тоқтайды. Қазақ сөзінің негізгі мағынасы <<бостан,азат,бостандық сүюші ел>> деген мағынаны бергенненкейін қазақ деген атпен  Қазақ хандығын XV-ғ II жартыснда құрады. Оның алғашқы ханы болып 1465-1466ж Керей хан болып сайланады ал Жәнібек оң қолы және кенесшісі болып қалады.   Басында оларды Өзбек-қазақтары деп атайды. Кейіннен 1468 ж Әбілхайыр қайтыс болғансоң Өзбек хандығы толық құлап тайпа рулары  Керейге келіп қосылғанда олар толығымен қазақ болып аталады. Ендігі Керей ханның мақсаты Жетісу жерін толығымен жаулап алу болды.ол XV ғ аяғында  Іле,Тентек,Ақсу,Көксу,Лепсі,Қаратал өзендерін оның бойындағы ру тайпаларды өз қол астына біріктіреді.XVғ 50-70 ж керей ханның қол астында 200 мыңнан астам адам болды. Жетісу жерлерін жаулап алғаннан кейін Солтүстік жерлерді Орта жү жерлерін жаулап алуды XVI ғ бастады яғни Есіл,Ертіс,Нұра өзендерімен қоса Орта үз тайпалрының жерін басып алып оларды оз қол астына қосты.