Поляризациялық микроскоп | Скачать Материал

Поляризациялық микроскоп — анизотропты заттарды (биологиялық препараттар,
минералдар, полимерлер және т.б.) зерттеуге арналған оптикалық микроскоптың
мамандандырылған түрі.

Поляризациялық микроскоптың көмегімен субмикроскопиялық компоненттері
тәртіппен орналасқан биологиялық құрылымдарды (коллаген талшықтары,
миофибрилдер) зерттеуге болады. Жарық толқындарын белгілі бір поляризация
бағытына бағыттайтын конденсорлы шынының алдына поляризатор орналасады.
Зерттейтін препарат және объективтен кейін анализатор орналасады, ол жарық
толқынына сол жазықтықта өткізеді. Поляризатор мен анализаторлар-призмалар
(николь призмасы). Егер екінші призманы (анализатор) бірінші призмаға
қарағанда 90°С бұрсақ, онда жарық түспейді. Осы екі призманың арасында екі
қабатты сәуле шағылыстыратын немесе поляризация жасайтын қабілеттілігі бар
объектілер болса, онда ол қараңғы ортада жарық шашқандай болып көрінеді

Биологиялық объектілердің диагностикасындағы поляризациялық микроскопия

Поляризациялық микроскопия-цитологиялық және гистологиялық препараттардың
құрылымы мен қасиеттерін зерттеудің тиімді әдісі. Көптеген биологиялық
нысандар анизотропты болып табылатыны белгілі. Сондықтан поляризациялық
әдістер оптикалық біртекті емес объектілерді жедел және жай анықтауға,
ауруды диагностикалауға мүмкіндік береді.

Поляризациялық әдіс биологиялық объектілердің диагностикасында бұрыннан
қолданылады. Оны алғашқылардың бірі болып биологияда неміс зерттеушісі В.
Шмидт 1924 жылы қолданды. Гистологияда поляризациялық микроскопияны
қолдануға Ю. Целлариус пен Л. Кактурский үлкен үлес қосты.

Поляризациялық әдістің көмегімен кез келген цитологиялық және гистологиялық
препараттарды бақылауға және диагностикалауға болады: боялған және
боялмаған, бекітілген және тіркелмеген (нативті). Әрбір биологиялық
препаратта жарық шығаратын объектілер бар . Поляризациялық талдаудан бұрын
парафинді кесіктерден алып тастау керек, себебі парафин қалдықтары өз қос
сәулесімен сынған. Поляризациялық микроскопияның көмегімен танылатын
объектілердің бірінші тобын дөңгелек объектілер, тамшылар, липоидтар
құрайды, олар айқасқан полярларда мальтиялық крест сияқты көрінеді. Бұл
объектілердің пайда болуы липид алмасуының бұзылуымен, яғни бүйрек
ауруларымен байланысты.

Анизотропиялық әсер холестерин мен оның эфирлері, фосфатидтер,
цереброзидтер, миелиндерде бар. Бірақ бейтарап майлар мен май қышқылдары
қос сәулелі сыну қасиетіне ие емес

Диагностикада қолданылуы

Липидті тамшылардың поляризациялық жарқылының ерекшелігі-заттық шыныны
айналдырса объектінің жарықтығы және мальтикалық крест бағыты тұрақты болып
қала береді. Май тамшыларын зерттеу арқылы липоидурия, цилиндрурия,
липидоз, атеросклероз сияқты ауруларды анықтайды.

Көптеген аурулар несеп тұнбасын талдау арқылы анықталады. Олардың арасында
– липоидурия (липурия). Бұл жағдайда несеп құрамынан липидті тамшыларды
байқауға болады, олар айқасқан полярларда мальтикалық крест түрінде
байқалады. Липоидурия несеппен анизотропты, … жалғасы