Курстық жұмыс: Химия | Аммиакты селитра өніміне ұйым стандартын әзірлеу

Кіріспе
Негізгі бөлім
1 Жалпы жағдайлар
1.1 Стандарттарды әзірлеудегі жоспарлау тәртібі —
1.2 Стандарттарды әзірлеудегі негізгі мақсаттары мен принциптері —
1.3 Стандарттарды әзірлеуді ұйымдастыру —
1.4 Стандарт жобасын әзірлеу (бірінші редакциялау) —
1.5 Стандарт жобасын соңғы редакциясын жасау —
1.6 Стандарттарды бекіту, тіркеу және басып шығару —
1.7 Стандарттарды әзірлеу, бекіту және өзгертулерді енгізу тәртібі —
1.8 Қолдану, стандарттарды жою, стандарттармен ақпараттық қамтамасыз ету —
2 Белгіге өнімге техникалық шарт ретінде ұйым стандартын әзірлеу
2.1 Жасалынатын өнімге техникалық тапсырма әзірлеу —
2.2 Стандарт жобасына түсіндірме хат жазу —
2.3 Берілген өнім түріне ұйым стандартын әзірлеу —
2.4 Стандартты жасау бойынша жұмыс бағасын есептеу —
2.5 Өнімнің тәжірибе үлгісіне қабылдау актін түзу —
2.6 Өнімге каталогтық бет әзірлеу —
2.7 Стандарт ісін құрастыру —
3 Студенттің өзіндік ғылыми жұмысы
3.1 Берілген өнімнің өндірісінің технологиялық нұсқауын әзірлеу —
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 Жалпы жағдайлар

1.1 Стандарттарды әзірлеудегі жоспарлау тәртібі.

Стандарттау жөніндегі жұмыстар мен жоспарларды, сондай-ақ осы жұмыстарды қаржыландырудың жалпы ережелерін, қалыптастыру тәртібін, келісу, бекіту, орындалуына бақылауды ҚР СТ 1.7-2003 стандарты белгілейді.
Жоспарлар негізінен стандарттарды әзірлеу, қайта қарау және қолданыстағы стандарттарға өзгерістер енгізу бөлігінде стандарттау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру және түзету мақсатымен әзірленеді.
Жұмыстар жоспары мемлекетгік стандарттау және мемлекетаралық стандарттау бөліктерінен тұрады.
Жоспарға:
— стандарттау, метрология және сертификаттау саласында негізге алынатын нормалар мен талаптарына арналған мемлекеттік және мемлекетаралық стандарттарды, жалпы техникалық нормалар мен халықтың өмірі мен денсаулығына, мүлкіне өнімнің, процестердің және қызмет көрсетулердің және қоршаған ортаға қауіпсіздік нормаларын әзірлеуді, өнімді өндіріске жеткізуді, терминологияны, сыньштауды, қабылдау ережелерін, сынамаларды сүрыптауды және енім сапасын бақылау әдістерін, өнімді орау, таңбалау, тасымалдау және сақтау ережелерін;
— мемлекеттік стандарттарды халықаралық талаптармен үйлестіруді қосады.
Мемлекеттік стандарттарды әзірлеудің тапсырушылары ретінде мүдделі мемлекеттік басқару органдары, ғылыми-техникалық, инженерлік және басқа да қоғамдық бірлестіктер, заңды және жеке түлғалар бола алады.
Жоспар 1 жылға әзірленеді және мемлекеттік және мелекетаралық стандарттау жөніндегі жұмыстарды орьшдауға белгіленген тізбесімен, осы кезеңде үнемі қолданыстағы құжат болып табылады.
Жоспар жоспарланған кезеңге арналған стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі басым бағыттардан шығып, мүдделі мемлекеттік басқару органдары, ТК, МТК, мемлекеттік басқару органдары, ғылыми-техникалық, инженерлік және басқа да қоғамдық бірлестіктер және басқа да жеке, заңды тұлғалардың ұсыныстары негізінде стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкілетті органмен қалыптастырылады.
Жоснарланған кезеңге ұсыныстар ағымдағы жылдың 15 маусымына дейін ұсынылады.
Мемлекетаралық стандарттарды әзірлеу бөлігінде жоспарға ұсыныстарды хатшылығын Қазақстан Реслубликасы жүргізетін МТК, ТМД елдерінің мүделлі үлттық мекемелері немесе олармен келісім бойынша басқа да мекемелер үсынады.
Уәкілетті орган түскен үсыныстарды талдайды, жоспарланған жылдың 1 қыркүйегінен кешіктірмей жоспарды қалыптастырады жөне жоспар жобасын мүдделі мемлекеттік басқару органдарына және басқа да жеке және заңды тұлғаларға бағыттайды.
Сын-пікірлерді алғаннан кейін уәкілетті орган оны қабылдау немесе жоспарланған жылдың алдыңғы жылының 1 қазанынан кешіктірмей өндеуге қайтару туралы шешім қабылдау үшін жоспар жобасының соңғы редакциясын қалыптастырады.
Соңғы редакциясымен түскен өтінімдер және түсіндірме хаттар тақырыптар саны жағынан аналитикалық түрде жоспарланған жүмыстар, белгіленген басымдықтар, нормативтік қүжаттардың санаттары мен түрлері, жүмыс түрлері, әзірлеушінің жүмыс орындау мерзімі, қаржьшандыру көздері қоса жіберіледі.
Түсіндірме жазбасында әзірлеуге түскен өтінімдердің жалпы саны, себептері көрсетіліп қабылданбаған өтінімдердің саны, әзірлеудің ауыспалы тақырыбы көрсетіледі.
Жоспар жобасы уәкілетті органның ғылыми-техникалық кеңес (ҒТК) отырысында қарастырылады.
Жоспар жобасын қарағаннан кейін, уәкілетті орган, қажет болса, мүдделі мемлекеттік органмен және басқа заңды немесе жеке түлғалармен (егер олар жоспар жобасына ұсыныстарды ұсынса) жоспар жобасының соңғы редакциясын қосымша келісу туралы шешім қабылдайды.
Мүделлі жақтардың ұсыныстарын ескеріп уәкіл органмен өңделген жоспар қарауға және бекітуге ағымдағы жылдың 1 желтоқсанына дейін ұсынылады.
Жоспар жобасы туралы ақпарат уәкілетті органның веб-сайтында орналастырылады.
Уәкілетті орган бекіткеннен кейін айлық мерзімде мемлекеттік стандарттау жөніндегі жұмыстар жоспарлары толық көлемде кезекті Қазақстан Республикасының мемлекеттік стаңдартгарының ай сайынғы ақпараттық көрсеткішінде (ҚР МС АК) жарияланады.
Жоспар бойынша қаржыландыру көздері:
— Мемлекеттік бюджеттен бөлінген қорлар, мемлекеттік және мемлекетаралық бағдарламалар ҒЗЖ жоспарлары, мемлекеттік стандартты өңдеушілер және баска норматвитік құжаттар;
— қаржыландырудың басқа да көздері;
— өңдеушілер есебінен қор бойынша;
— тапсырыс беруші, өндіруші және басқалары қаржыландыру.

1.2 Стандарттарды әзірлеудегі негізгі мақсатары мен принциптері.

Стандарттар кез келгне өнімге, процестерге және қызметтерге әзірленеді.
Стандарттарды әзірлеуді мемлекеттік стандарттау жоспарларына (бағдарламаларына) сәйкес немесе өзінің ынтасы бойынша стандарттау жөніндегі мемлекеттік және мемлекет аралық техникалық комитеттер, республиканың басқа мүдделі тұлғалары жүзеге асырады.
Стандарттарды әзірлеудің тапсырушылары мемлекеттік басқару органдары, дайындаушылар мен өнімді түтынушылар, қоғамдық мекемелер мен бірлестіктер, республиканың басқа мүдделі түлғалары болуы мүмкін.
Мемлекеттік мұқтаждықтар үшін стандарттарды әзірлеу конкурс негізінде, Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік сатып алулар туралы» Заңына және тапсырушымен белгіленген ережелерге сәйкес жүзеге асырылады.
Стандарттарды әзірлеушілер оларды әзірлеуге шарт жасайды.
Стандарттарды әзірлеудің негізгі мақсаттары:
— азаматтардың өмірі және денсаулығы, занды және жеке тұлғалардың мүліктері, малдар мен өсімдіктердің өмірі, қоршаған орта үшін өнім, процесс, қызметтер қауіпсіздігі деңгейін жоғарылату;
— техникалық реттемелер талаптарын сақтауға көмектесу;
— табиғи және техногендік сипатты төтенше жағдайлар пайда болу тәуекелдігін есепке алып объектілер қауіпсіздігі деңгейін жоғарылату;
— ғылыми-техникалық прогреске көмектесу;
— өнім, процесс және қызметгің бәсекеге жарамдылығын көтеру;
— ресурстарды үнемді пайдалану;
— техникалық және ақпараттық үйлесімдік;
— зерттеулер (сынаулар) мен өлшеулер, техникалық-статистикалық деректер нәтижелерін салыстыру;
— өнімнің өзара алмасуы.
Стандарттарды әзірдеудің негізгі пршіциптері:
— келісу;
— еркіндік;
— қол жететіндік;
— экономикалық мақсатқа сайлық.
Стандарттау нысандары
Ұйымдар деңгейінде стандарттау нысандарына ұйымдар ішіндегі нысандар және жеткізілетін өнімді қоса, соның ішінде іргелі немесе қолданбалы зерттеулер және әзірлемелер болып табылатын өнім, про¬цесс және қызметтер жатады:
— жаңа және жаңғыртылған өнім, технология және қызмет түрлері;
— ұйымдастыру-әдістемелік және жалпы техникалық нормалар;
— өнімнің құрамдық бөлігі, технологиялық жабдықтау және құрал, технологиялық процестер, сонымен қатар жалпы технологиялық нормалар мен оларға қойылатын талаптар;
— ұйымдастыру процестері және өндірісті басқару, сапа менеджменті жүйесін, экологиялық менеджмент, еқбек қауіпсіздігі менеджментін қоса;
— терминология, сыныптау және кодтау нысандары;
— технологиялық процестер (тәртелтер, реттемелер);
— бақылау (сынау) әдістері, өлшеу орындау әдістемелері.
Стандарттар ұйымдарды және өндірісті басқаруды жетілдіру, шығарылатын өнімнің, процестердің және қызметтердің бәсекеге жарамдылығын, сонымен қатар ұйымдарда халықаралық, аймақтық және шетелдік мемлекеттердің ұлттық стандарттарын енгізуді қамтамасыз ету мақсатымен оларды қолдану қажетгілігіне сүйеніп әзірленеді.

1.3 Стандарттарды әзірлеуді ұйымдастыру

Стандарттарды әзірлеу алдында техникалық реттеу жүйесіне стандарттарды әзірлеуге өтінімді дайындау және ұсыну керек.
Стандарттарды әзірлеуге өтінімді мемлекеттік басқару органдары, объектілерге бекітілген ТК, Қазақстан Республикасы аумағында қызметін жүзеге асыратын басқа заңды тұлғалар ұсынуға болады.
Өтінімді дайындау және қарау, мемлекеттік стандарттау жөніндегі жоспарларды қалыптастыру ҚР СТ 1.7 сәйкес жүзеге асырылады, соның ішінде заңдар, стандарттарға сілтемелері бар нормативтік қүқықтық актілер мен техникалық реттемелер. Өтінімде стандарттарды әзірлеу қажеттілігіне негіздемені және мақсатын көрсетеді.
Өтініммен бірге стандарт жобасы, оны әзірлеуге техникалық тапсырма жіберілуі тиіс.
Қажет болса, техникалық тапсырмада көрсетіледі:
— стандарттарды әзірлеу сатысы және оларды орындау мерзімі;
— стандарт бөлімдері;
— стандарттауға жататын объектінің негізгі сипаттамалары мен көрсеткіштері;
— стандартпен бірге ұсынылатын құжаттардың және келісілетін мекемелер, халықаралык стандарттар тізбесі, олардың мөлшерлерімен әзірленетін стандарттар талаптарын үйлестіру және тапсырушының басқа талаптары ұсынылады.
ТК (әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасын әзірлеуді ұйымдастырады.
— ТК мүшелерінен және оның шағын комитетінен (ШК) стандарт жобасын әзірлеу үшін жұмыс тобы құрамын (ЖТ) анықтайды;
— бекітілген бағдарламаларға, жоспарларға және келісімдерге сәйкес стандаттарды әзірлеу сатысы бойынша жүмыстарды орындау мерзімін белгілейді.
Оны қарауға мүдделі мекемелер мен шетелдік серіктестер туралы ақпаратты жинау үшін стандарттарды әзірлеудің басы және оның жалпы талаптары туралы ақпарат техникалық реттеу жүйесінің Веб-сайтында орналастырылады.
1.4 Стандарт жобасын әзірлеу (бірінші редакциясы)
Жұмыс тобы стандарт жобасын және оған түсіндірме жазба хатын дайындайды.
Түсіндірме жазбахатта келтіріледі:
— стандарттарды әзірлеудің техникалық-экономикалық негіздемесі;
— тиісті кұжат тапсырмасын көрсетіп стандартты әзірлеуге негіздеме;
— мемлекеттік тілде стандарттарды әзірлеудің мақсатқа сайлығның негіздемесі;
— стандарттау объектісінің сипаттамасы;
— Қазақстан Республикасының заңдарына, техникалық реттемелерге, халықаралық стандарттарға, қазіргі заманның ғылыми-техникалық деңгейіне стандарт жобасының сәйкестігі туралы ақпарат;
-стандарт жобасының стандарттау жөніндегі басқа нормативтік құжаттарымен өзара байланысы туралы мәлімет және оларды қайта қарау, өзгерту және жою жөніндегі ұсыныстар;
— қарауға және келісуге стандарт жобасын жіберу туралы мәлімет;
— ақпарат көздері;
— әзірлеуші (мекенжайы, эллектрондық және байланыс телефоны /факс) және жұмыстарды бірге орындаушы, стандартты әзірлеу мерзімі туралы деректер;
ТК (әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасының заңды және басқа нормативтік құқықтық актілеріне, техникалық реттемелерге, Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесінің стандарттарына, келісім шарттарына немесе стандартты әзірлеудің техникалық тапсырмасына сәйкестігін тексереді және оны түсіндірме жазбахатымен ТК және мүдделі мекемелерге жібереді.
ТК мүшелері және мүдделі мекемелер стандарт жобасын қарайды (отырыстарда, хат жазысу, сөлесу арқылы) және ескертулер мен ұсыныстарды дайындайды.
Стандарт жобасын жіберуді электрондық поштаны пайдаланып жүзеге асырады.
Алынған ескертулерді ескеріп ТК (әзірлеуші-мекеме) бірінші редакция ретінде стандарт жобасын дайындайды.
Ұйымдастыру-өдістемелік стандарттар жобасының мәтінін және стандарттарға хабарламаларды атап өтілген жағдайларда мүдделі мекемелер мен шетелдік серіктестер түсініктемелерді дайындау үшін техникалық реттеу жүйесінің Веб-сайтында орналастырады.
Стандарт жобасын стандарттау объектісіне байланысты келісуге:
— әзірлеуші тапсырушысына (бар болса);
-қүзыретіне стандартталған өнімдер қауіпсіздігіне мөлшерлеу және қадағалау кіретін мемлекеттік басқару органдарына;
— балалардың, арнайы және алдын алу тағамы өнімдерінің Қазақ тамақ академиясына;
— тамақтың биологиялық белсенді қоспаларына;
— қолданыстағы және әзірленетін техникалық реттемелер әзірлеу-шілеріне мекемелерге, әзірленгендерді толықтыру және дамыту;
— олардың қызмет саласына сәйкес стандарттау жөніндегі техникалық комитеттерге, егер олар стандарттарды әзірлеушілер болмаса қарауға;
— бақылау әдістеріне әзірлеген кезде «Қазақстан стандарттау және сертификаттау институтына» РМК (сынаулар, талдау, өлшеу);
— «Қазақстан стандарттау және сертификаттау институтына» РМК;
— стандарт жобасын әзірлеумен байланысты қайта қарауға, өзгертуге немесе жоюға жататын стандарттау жөніндегі өзара байланысты нормативтік құжаттар әзірлеушілеріне;
— әлеуетті өнімді әзірлеушілерге және тұтынушыларға, мүдделі ғылыми-зерттеу институттары мен мекемелерге, қоғамдық бірлестіктерге, оқу орындарына, республика ғылымдарына, тәуелсіз сарапшыларға (болса) жібереді;
Стандарттар жобасын әзірлеуді және келісуді қабылдау комиссияларында (дегустациялық және көркем-техникалық кеңестерде) жүргізуге болады, егер өнімді қосымша сынау немесе зерттеу талап етілмесе.
Стандарттар жобасын қарау және республика аумағында орналасқан мекемелер пікірлерін дайындау мерзімі оларды алған сәттен 1 айдан аспауы тиіс, ол техникалық реттеу жүйесінің Веб-сайтында орналаскан стандарттар үшін Қазақстанның сауда серіктестер елдеріне — 60 күн.
Көрсетліген мерзім ішінде түсініктемелер мен пікірлер ұсынылмаған жағдайда стандарт жобасы келісілген деп саналады.
Стандарт жобасы бойынша үсыныстар мен ескертулерді тізбектеп баяндау ұсынылады:
— тұтас жоба бойынша;
— бөлім, бөлімше тармақ, тармақша, атап өту, қосымшалар бойынша стандартты баяндау тәртібінде.
Стандарт жобасына барлық ескертулер негізделу және нақты сипатта болу тиіс.
Белгіленген қарау мерзімінен кейін мүдделі түлғалардан түсетін ескертулер мен ұсыныстарға әзірлеушілер назар аудармаса да болады, болашақта стандартты кезекті қараған кезде немесе өзгертулерді енгізген кезде ескерілуі мүмкін.

1.5 Стандарт жобасының соңғы редакциясын жасау.

ТК (әзірлеуші-мекеме) алған пікірлер мен ұсыныстарды ескеріп стандарт жобасының соңғы редакциясын дайындайды және олар бойынша дауыс беруді жүргізеді.
Отырыс шешімін хаттамамен ресімдейді. Отырыс хаттамасында ТК әр мүшесінің және мүдделі мекемелердің дауыс нәтижелері көрсетілуі тиіс. Егер өкілетті тұлғаның ТК (әзірлеуші-мекеме) отырыстарында қатысуға мүмкіндігі болмаса, стандарт жобасымен келісуді (келіспеуді) хатпен, жеделхатпен немесе басшының (басшы орынбасарының) қолы мен мөрін басып растауға болады.
Әзірлеуші қабылдаған (қабылдамаған) ескертулер мен ұсыныстар стандарт жобасының пікірлер жиынтығына кіргізіледі.
Қажет болса, стандарт жобасының соңғы редакциясы стандарт жобасы бойынша келіспеушілігі бар ұйымдарға қарауға және келісуге жіберіледі. Стандарт жобасы қабылданбаған ұсыныстар мен ескертулерге негіздеме келтірілген пікірлер жиынтығымен бірге жіберіледі.
ТК (әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасын мақұлдайды, егер оған ТК-тің және (немесе) мүдделі мекемелердің 2/3 мүшесі дауыс берсе.
Стандарт жобасы өндіріс және өнімге қауіпсіздік қамтамасыз ететін мемлекеттік қадағалау органдарымен келісілмей мақұлдауы да мүмкін, егер стандарт жобасында стандартталатын объект бойынша қауіпсіздік мөлшері болса және де тиісті техникалық реттеме әзірлеушілерінің келісімі жоқ болған жағдайда, егер ол оның дамуында әзірленсе.
Келісушілікке жетпеген жағдайда стандарт жобасы соңғы шешім қабылдау үшін техникалық реттеу жүйесіне жіберіледі.
Техникалық реттеу жүйесіні стандарт жобасын әзірлеуден алуға және әзірлеушіге стандарт жобасының әзірлеуден алыну себебін көрсетіп, техникалық реттеу жүйесінің мамандырылған басылымдарында әзірлеу туралы есептемені жариялауды ұсыну тиіс, егер:
— стандарт жобасы бойынша келіспеушілікті алу мүмкін болмаса;
— егер әзірленетін стандарт жобасында республика аумағында күші жойылуы ескерілмесе, Қазақстан Республикасында қолданыстағы техникалық реттемелердің, мемлекеттік және (немесе) мемлекет аралық стандарттардың талаптарын көшіру орынды болса.
Техникалық реттеу жүйесі бекіту туралы дұрыс шешім қабылдаған кезде әзірленген стандарт жобасы келесілерді ескерілген процедурадан өтеді.
ТК (әзірлеуші-мекеме) (ал ол жоқ болса әзірлеуші-мекеме) стандарт жобасының соңғы редакциясын мақұлдаған жағдайда ол мемлекетік тілге аударылады және техникалық …..