«Тіл мәртебесі – ел мәртебесі»

• -кер, -гер, -қой, -қор, -паз (-ымпаз, -імпаз): табыс-кер, найза-гер, әуес-қой, бәле-қор,жем-қор, шай-қор, өнер-паз, жең-імпаз, т. б.;

• -и, -ы, -і: тарих-и, дін-и, әдеб-и, ресм-и, мәден-и, қазақ-ы, түрк-і, қалмақ-ы, алтай-ы, т. б.Етістіктен сын есім тудыратын негізгі жүрнақтар мыналар:

• -ғак, -гек, -қақ, -кек, -ақ, -ек: ұрыс-қақ, тай-ғақ, ур(і)к-ек, қор(ы)қ-ақ, бөл-ек, т. б;

• -ық, -ік, -қ, -к: тол-ық, сын-ық, аш-ық, ақса-қ, сире-к, біт-ік, т. б.

• -ғыш, -гіш, -қыш, -кіш: біл-гіш, жаз-ғыш, көр-гіш, айт-қыш, бар-ғыш, т. б.;

• -ғыр, -гір, -қыр, -кір: өт-кір, үш-қыр, ал-ғыр, тап-кыр, біл-гір, т. б.;

• -шақ, -шек: ұрын-шақ, жасқан-шақ, сүрін-шек, қызған-шақ, мақтан-шақ, т. б.;

• -ыңқы, -іңкі, -ңқы, -ңкі: бас-ыңқы, көтер-іңкі, шаш-ыңқы, салбыра-ңқы, т. б.;

• -ынды, -інді, -нды, -нді: жаса-нды, асыра-нды, құра-нды, түй-інді, т. б.;

• -малы, -мелі, -балы, -белі, -палы, -пелі: көтер-мелі, таңда-малы, айны-малы т. б.;

• -ымды, -імді, -мды, -мді: жара-мды, шыда-мды, қон-ымды, келіс-імді, т. б.;

• -аған, -еген: қаш-аған, сүз-еген, теб(п)-еген, қаб(п)-аған, т. б.;

• -улы, -улі: қаңтар-улы, іл-улі, ая-улы, ас-улы, т. б.;

• -ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе: қыз-ба, бұра-ма, ес-пе, боя-ма, т. б.

в) Сергіту сәті: Ойын «Көрерменнен көрімдік»

г) Сабақты бекіту: 1. Тапсырмалар орындау (топпен жұмыс)2. Венн диаграммасы (топ басшыларымен жұмыс)

д) Сабақтың қорытындысы:

• «Инсерт» кестесі (жекелей жұмыс)

• Үйге тапсырма: «Қонақта» тақырыбында сын есімді қатыстырып, шағын эссе жазу. 3. Топ басшылары бағалайды.

Тексердім:

Сабаққа өзіндік талдау 6 – сыныпта барлығы 7 оқушы бар. Оның 2 – еуі қыз бала, ал 5 – еуі ұл балалар. Оқушылардың бір – бірімен қарым – қатынасы өте жақсы, бауырмал, көмекке әрқашан әзір. Сыныпта биологиялық кемшілігі бар оқушы Кәкөшев Ғабит. Оның көру кемістігі бар. Оқушыларда психологиялық кемшіліктер жоқ. 6- сыныптың сабаққа дайындықтары жақсы, үйге берілген тапсырманы уақытылы орындайды. Ата – анамен қоршаған ортаның рөлі қалыпты. Сабақтың түрі: жаңа сабақ.Сабақтың әдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру,топтастыру, сұрақ-жауап, тест жұмысы, бағалау, бекіту, қорытындылау.Сабақтың көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе қағаздары, тірек сызбалар, слайд.Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып ұжымымен жұмыс жүргізу.Сабақтың типтері: ұйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сұрау, жаңа сабақты түсіндіру,сергіту сәті, жаттығу жұмысы, бекіту, қорытындылау, бағалау.Сабақтың мақсаты:а) білімділік: оқушыларға сын есімнің жасалуы жайлы толық мәлімет бере отырып олардың ой-пікірін қалыптастыру.ә) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мәдениетін дамыту, сөздік қорын молайту, сауаттылыққа баулу.б) тәрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу.Пәнаралық байланыс: әдебиет. Себебі, тапсырмалар орындағанда мақал – мәтелдер, мәтіндер кездеседі.Оқушылардың қабілетіне сәйкес топтастыру стратегиясы, сематикалық карта, «Инсерт кестесі», Венн диаграммасы және т.б қолданылды.Көрнекіліктермен жұмыс жасап, тапсырма орындаған сайын қызығушылықтары артты.Сабақ барысында оқушылар жекелей де, топпен де жұмыс жасады. Техникалық құралдар, көрнекіліктер мүмкіндігінше пайданалынды. Жалпы қойған мақсатқа жеттім. Оқушылар түрлі тапсырмалар орындап, сабақты өте жақсы меңгерді.

«Жаңа – Үлгі негізгі орта мектебі» КММ

Сабақтың тақырыбы: «Сын есімнің жасалуы»

Мұғалімі: С. К. Бердугожина

2017 – 2018 оқу жылы