15 қараша – Ұлттық валюта күні! Еліміздің төл валютасына биыл 31 жыл болды. Бұл күнді еліміздің қаржы жүйесі қызметкерлері кәсіби мереке ретінде тойлайды. Бұл туралы Kznews.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Осыдан 30 жыл бұрын 1993 жылы Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы теңге алғаш рет айналымға енгізілді.
Теңге тарихы
Ұлттық валютаны игеру бір жылда аяқталды. 1992 жылы ұлттық валютаны дамыту үшін мамандар тобы құрылды. Жұмыс Қазақстан мәдениетінің дамуының тарихи аспектілерін зерттеуден басталды. Ақша бірлігін "танга", "доңға", "тенга" нұсқалары бар тарихи түркі атауы "теңге" деп атау идеясы белгілі қазақстандық экономист Сауық Тәкежановқа тиесілі.
1993 жылы 12 қарашада Нұрсұлтан Назарбаев "Қазақстан Республикасының ұлттық валютасын енгізу туралы" жарлыққа қол қойды. 1993 жылы 15 қарашада теңге айналымға енді.
- 1995 жылы 19 мамырда Ұлттық банктің банкнот фабрикасы ашылды;
- 1995 жылы 1 тамызда Қазақстан теңге сарайының коллекциялық монеталарының бірінші басылымы шығарылды. Сериал Абай Құнанбаевтың 150 жылдығына арналған еді;
- 1996 жылы Қазақстан теңге сарайы алғашқы инвестициялық монеталарды – "Жібек жолы" сериясын шығарды;
- 2006 жылы теңгенің дизайны жаңартылып, "Бәйтерек" монументі бейнеленген жаңа серия айналымға енді;
- 2011 жылы банкнот сериясы "Қазақ елі" монументі бейнеленген жаңа сериямен толықтырылды;
- 2023 жылы 8 қарашада KÓKBÓRI инвестициялық монеталарының жаңа сериясы шықты;
- 2023 жылы 15 қарашада "Сақ стилі" теңгелік банкноттардың жаңа сериясы таныстырылды.
Валютаны кімдер жасады?
Мемлекеттік комиссия ұлттық валютаны енгізу бойынша жұмыс тобын құрды. Топты Ұлттық банк төрағасы Дәулет Сембаев басқарды.
Алғашқы теңгенің дизайнына белгілі суретшілер мен дизайнерлер – Тимур Сүлейменов, Меңдібай Алин, Ағымсалы Дүзелханов, Досбол Қасымов және Хайрулла Ғабжалилов жауапты болды.
1992 жылы Өскемендегі Үлбі металлургиялық зауытының базасында Қазақстан теңге сарайы құрылды. 1993 жылы айналымдағы монеталардың бірінші өнеркәсіптік партиясы шығарылды.
Теңгеде қолданылатын қорғау элементтерінің қатарында банкноттарды және басқа да қорғалған баспа өнімдерін өндіруге арналған қорғаныш қағазы, бояулар, қорғаныс дәрежесі бар голографиялық фольга, полимерлі және пластик негізіндегі субстраттар бар. Мысалы, 20 000 теңгелік банкнотта 25 қорғау элементі бар.