Дүниежүзілік демікпеге қарсы күрес күні
Сарапшы: Демікпе ауыр инфекциялық аурулардың қатарына жатады және жүрек ауруларынан, инсульттан, обыр мен диабеттен кейін бесінші орында тұр
Адамның тыныс алу жүйесі зат алмасуы мен ағзаның тепе-теңдігін қамтамасыз етеді. Тыныс алу жасушаларын оттегімен қамтамасыз етеді, көмірқышқыл газын және басқа да тіршілікке себепкер факторларға жауапты. Өкпе және бронхтарды зақымдайтын аурулар бар. Мұндай аурулардың бірі-демікпе.
Бронх демікпесі ересектердің 5% және балалардың 10% зардап шегетін ең көп таралған созылмалы аурулардың бірі болып табылады. ДСҰ анықтамасы бойынша бүкіл әлемде 235 млн.адам демікпемен ауырады.
Дүниежүзілік демікпемен күрес күні жыл сайын мамыр айының бірінші сейсенбісінде атап өтіледі. 2019 жылы ол 7 мамырға түсіп тұр. Бұл күн ДСҰ бастамасы бойынша құрылған және демікпемен сырқаттанушылықтың өсу проблемасына жұртшылықтың назарын аударуға, демікпеге көмек көрсету сапасын арттыруға және адамдардың бұл ауру туралы хабардар болуына бағытталған. Алғаш рет Бүкіләлемдік демікпеге қарсы күрес күні 1988 жылы аталып өтті.
Демікпе грек тілінен аударғанда «ауыр тыныс»дегенді білдіреді. Бұл терминнің авторы-Гиппократ. Көптеген ғасырлар бойы ғалымдар осы аурудың себебін зерттеуге тырысты және тек 20 ғасырда демікпенің себебі, аллергиялық реакция, сыртқы тітіркендіргішке (химиялық, биологиялық, физикалық) жауап ретінде бронхтардың жергілікті қабынуы болып табылатыны анықталған.
Қазақстанда демікпемен ауыратын адамдардың саны жыл сайын артып келеді. Денсаулық сақтау министрлігінің соңғы мәліметтері бойынша демікпемен сырқаттанушылық 100 000 адамға шаққанда 56,3 кездескен жағдайларды құрайды, ал бұл 10 000 жуық адам саны. Бірақ респираторлық аурулардың таралуы бойынша ТМД елдерінің аумағында CORE-бірінші халықаралық эпидемиологиялық зерттеудің нәтижелері ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің ресми көрсеткіштерімен 17 рет тарайды екен.
Ауру белгілерінің арасында тыныс алудың қиындауы, жөтел, тыныс алу жолдарының тарылуы, бронх бұлшық етінің дамуынан (бронхоспазм), олардың ісінуі, тұншығу.
Көптеген жылдар бойы қоғамдық денсаулық сақтау мәселелерімен айналысатын «Аман-саулық» ҚҚ президенті, дәрігер Бақыт Түменова: «Демікпе аса жұқпалы аурулардың қатарына жатады. Бұл тыныс жолдарының қабынуы мен тарылуына тән өкпенің созылмалы ауруы. Аурудың жиілігі бойынша бұл дерт жүрек ауруларынан, инсульттан, қатерлі ісіктен және диабеттен кейін бесінші орында тұр», — деп атап өтті.
«Бронх демікпесін диагностикалау қиын, себебі оны жіті және созылмалы бронхиттермен, өкпенің созылмалы обструктивті ауруымен, өкпенің қабынуымен, туберкулезбен, басқа да респираторлық, неврологиялық немесе қантамыр ауруларымен оңай шатастыруға болады. Дәл диагнозды жедел дем шығару көлемін өлшеу, бронхиалды секрет анализі, аллергологиялық тексеру және т. б. талдаулар негізінде қоюға болады. Алайда, бронх демікпесін диагностикалау мен емдеудің заманауи әдістерінің арқасында бақылап, дұрыс таңдалған ем қолданса көптеген пациенттер ауру симптомдарынан арылуы мүмкін», — деді сарапшы.
