Армян әскерлері Ресей бақылауындағы Таулы Қарабаққа орналасып жатыр — Әлиев

Армян әскерлері Ресейдің бітімгершілік күштерінің бақылауындағы Таулы Қарабақ аумағына орналастырылуда. Бұл туралы Әзербайжан президенті Ильхам Әлиев CNN Türk-ке берген сұхбатында айтты, оның әңгімесі 14 тамызда оның баспасөз қызметінде жарияланды.

«Армениядан Ресейдің бітімгершілік күштерінің бақылауындағы аумақтарға қару-жарақ пен әскери қызметкерлер жіберілмейді. Бұл 2020 жылғы 10 қарашадағы үшжақты мәлімдемеге қайшы. Өкінішке орай, бұл бүгінгі күнге дейін жалғасуда. Біз өз талаптарымызды бірнеше рет ауызша айттық. Алайда нәтиже болмады, сондықтан біз бұл туралы ресми түрде хабарладық», — деді Әлиев.

Оның айтуынша, Әзербайжан Лачин дәлізінде не болып жатқанын және Ресей бітімгершілік күштері бақылауындағы аймақтарда болып жатқан оқиғаларды қадағалауға мүмкіндік алды.

«20 мың адам кетті, 15 мың адам кірді. Бұл дегеніміз, біз адамдардың санын білеміз. Әрине, мұның соңы болуы керек. Өйткені бұл үшін логикалық негіз жоқ. Армения жаңа соғысқа дайындалып жатыр ма?! Олай болса, біз алдын алу шараларын қолданатын боламыз. Мен мұны айттым, мен тағы да айтқым келеді, егер армян фашизмі қайтадан басын көтеруге тырысса, біз оның басын қайтадан сындырамыз. Екінші Қарабақ соғысындағы жеңіліс оларға сабақ болуы керек», — деді Әлиев.

Ол Баку «Ресей Арменияны қаруландырмайды» деп күтетінін атап өтті. «Біз бұл мәселені ресейлік тараптың назарына жеткіздік. Бұл бізді алаңдатады. Соғыс аяқталды. Бірақ Ресей тарапының кейбір мәлімдемелері болды. Бірнеше күн бұрын Ресей қорғаныс министрі Армения қорғаныс министрімен кездесуінде Ресей қаруын Арменияға жеткізу процесі басталғанын айтқан. Бұл өте мазалайтын сұрақ.

Сонымен қатар, Арменияның жаңа Қорғаныс министрі егер Әзірбайжан жағы Армения шекарасын бір сантиметрге де бұзса, онда олар оқ жаудырады деген өте жауапсыз мәлімдемелер жасады. Яғни, екінші Қарабақ соғысы әлі барлығына сабақ болмағандай. Олай болса, біз қайтадан сабақты беруге дайынбыз. Сондықтан біз Ресей Арменияны қаруландырмайды деп үміттенеміз, себебі бұған қажеттілік жоқ», — деп түсіндірді Әзірбайжан президенті.

Еске сала кетейік, 2020 жылдың қыркүйегінде Армения мен Әзірбайжан арасында Таулы Қарабақ төңірегіндегі соңғы жылдардағы ең ірі қақтығыс болды. Қарашаның 10-на қараған түні Армения, Әзірбайжан және Ресей өкілдері (делдал ретінде) Қарабақтағы соғысты тоқтату туралы мәлімдемеге қол қойды.

Келісімдерге сәйкес Таулы Қарабақтағы байланыс желісінің бойында 1960 ресейлік бітімгершілік күштері орналастырылған. Әзірбайжан Келбаджар, Агдам және Лачин аймағын басып алу құқығын алды. Соғыстың белсенді кезеңі аяқталғанына қарамастан, Армения мен Әзербайжан әскері арасында қару қолдануға қарама -қайшылықтар жиі туындайды. 2021 жылы 14 мамырда Армения премьер-министрі Ресей президенті Владимир Путинге Армения шекарасына жақын жағдайға байланысты әскери көмек сұрады.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты