Литва парламенті Ресейден кеңестік оккупация үшін өтемақы талап етті
Литвада Сталиннің жер аударылуының басталуының 80 жылдығына байланысты ел парламенті 15 маусымда қарар қабылдады, онда Ресейден оккупациядан келген зиян үшін өтемақы талап ету керекті жазылған. Бұл туралы Литва Сеймінің сайтында айтылған.
Еске сала кетейік, 1940 жылы КСРО Литваны басып алды. Бір жылдан кейін, 1941 жылы 14 маусымда кеңестік репрессиялық құрылымдар Литва тұрғындарының жаппай жер аударылуының бастады. Азаматтар мал вагондарына тиеліп, Сібірдегі арнайы елді мекендерге немесе ГУЛАГ лагерлеріне апарылды, деп жазады «Радио Свобода». Литва тұрғындарының геноциді мен қарсылығын зерттеу орталығының мәліметі бойынша 18 мың тұрғын елден шығарылды.
1990 жылы Литва Кеңес Одағынан шықты. 1983 жылы Еуропа Кеңесі Балтық елдерінің КСРО-ға қосылуын оккупация ретінде таныған қарар қабылдады. 2007 жылы Еуропалық парламент Литва, Латвия және Эстония Кеңес Одағының құрамына кірген 48 жылды «кеңестік оккупация мен терроризм жылдары» деп атады.
Литва парламенті 15 маусымда қабылданған қаулы Кеңес үкіметі Эстония, Латвия, Литва, Беларусь, Украина мен Молдованың тұрғындарын күштеп Сібірге және басқа аймақтарға айдап әкеткен 1941 жылғы маусымдағы депортацияның 80 жылдығына орайластырылған. Резолюцияда сонымен бірге Литвада нацистердің литва еврейлерін қырып-жоюды жүзеге асыра бастағаны, бұл қырғындар мен зорлық-зомбылықтарға жол ашып, еврейлер қауымының едәуір бөлігінің өліміне әкеп соқтырғаны айтылады.
«Сеймдегі осы қарармен біз жарты ғасырлық кеңестік оккупация кезінде тоталитарлық режимдер құрбандарын, литвалықтар мен барлық ұлттардың литва азаматтарын, сондай-ақ кеңес және фашистік оккупанттармен ынтымақтастық жасамағандарды еске алдық. адамгершілік қағидаларын бұзбай, Литваның тәуелсіздігі мен мемлекеттілігін қалпына келтіру үшін өз өмірлерін қатерге тіккен., Кеңес оккупациясының құрсауына берілмеген», — деді Литва бостандығы мен тарихи жады үшін күрес жөніндегі комиссияның төрағасы Пауле Кузмицкене.
Литваның ұлттық қорғаныс министрі Арвидас Анушаускас бұл қарар әсіресе ресейлік үгітшілердің жалған ақпараттарына және Ресейдің тарихты қайта жазуға тырысуына байланысты өте маңызды екенін атап өтті. Қарарда сонымен қатар Ресейден Литваны басып алған КСРО-ның құқықтық мұрагері ретінде оккупациядан келген зиянды өтеуді талап ету қажеттілігі туралы айтылады.
Ресей бұл территориялардың оккупациялануын мойындамайды және Балтық елдері КСРО-ға өз еркімен қосылды деп мәлімдеді.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты
