Коронавируспен күрескен бір жыл: Қазақстан және әлем

COVID-19 коронавирустық инфекциясының алғашқы жағдайлары Қазақстанда 2020 жылы 13 наурызда тіркелді. Ресми статистикаға сәйкес, 31 қазандағы жағдай бойынша Қазақстанда инфекцияның 136 271 жағдайы тіркелді, 118 643 науқас сауығып кетті, 2067 науқас құтқарылмады. 15543 адам COVID-19 диагнозымен ауруханаларда жатыр.

Ол кезде коронавирус Қытайда, Иран мен Италияда өршіп тұрған еді. Наурыз айының басынан бастап кейбір еуропалық елдер COVID-19-қа байланысты шектеулер енгізе бастады, оның ішінде қоғамдық орындарда міндетті түрде маска киюге, адамдар арасындағы қашықтықты сақтауға және т.б. 2020 жылы наурызда елдер бірінен соң бірі карантиндер мен сауда орталықтарын тоқтата бастады, кейбір жерлерде тіпті коменданттық сағат енгізді.

Аурудың таралуын болдырмау үшін 2020 жылдың 16 наурызы мен 11 мамыры аралығында Қазақстанда төтенше жағдай енгізілді: елге кіруге және шығуға шектеулер енгізілді, барлық аймақтарда карантиндік немесе басқа шектеу шаралары енгізілді, іс-шаралар ірі азық-түлік емес сауда орындарының, кинотеатрлардың және басқаларының жұмысы уақытша тоқтатылды, адамдар жаппай жиналатын орындар жабылды. 2020 жылы 5 шілдеде Қазақстанда қатаң оқшаулау режимі жұмыс істей бастады. Азық-түлік дүкендерінен, дәріханалардан, кафелерден (әлеуметтік арақашықтықты сақтай отырып), әуежайлардан (ішкі рейстерден) басқа барлық нысандар жабылды. 2020 жылдың 8 шілдесінде Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 13 шілдені COVID-19 коронавирусының салдарынан қайтыс болғандарды ұлттық аза тұту күні деп жариялады. «Мен жақындарымды жоғалтқандардың барлығына көңіл айтамын, сондықтан мен 13 шілдені ұлттық аза тұту күні деп жариялаймын», — деді Президент Тоқаев теледидар арқылы сөйлеген сөзінде.

Әлемде пандемияның жаңа толқыны өткен жылдың қыркүйек айында басталды және ол біріншіге қарағанда күшті болды. Оның шыңы жаңа жылдық мерекелер кезінде болды. Осыдан кейін ауру тағы төмендеді.

Әлемде пандемиядан туризм мен көлік ең көп зардап шекті. Көптеген елдерде жолаушылар ағыны әдеттегі деңгейден 60-70 %-ға төмендеді, бұл бірінші кезекте халықаралық сапарларға, тіпті кейбір жағдайларда шекаралардың жабылуына қойылған шектеулерге байланысты болды. Сонымен қатар, көптеген жолаушылар эпидемия кезінде қажетсіз саяхаттардан бас тартуды шешті. Қоғамдық тамақтандыру және ойын-сауық секторы да қатты зардап шекті. Билік өз тапсырысымен мейрамханаларды, барларды, театрларды немесе кинотеатрларды жаппаған елдерде де келушілердің саны азайды: мұндай орындарға бару үшін бәрі де бетперде киюге дайын емес. Енді эпидемияның екінші толқыны қайтадан төмендей бастады және 2021 жылдың жазына қарай өмір салыстырмалы түрде өзгереді деген үміт бар. Бірақ, егер шекара сәл ашылса да, қазір жабық тұрған елдердегі мейрамханалар мен театрларға бару мүмкін болса, бетперделер, гельдерді зарарсыздандыру, қол жуу және арақашықтықты сақтау бізде біраз уақыт сақталады.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты

KzNews