Психологиялық тесттер тарихы | Скачать Реферат

Кіріспе- бұл жұмыста психодиагностика дамуының тарихы мен қалыптасуын, тесттердің пайда болуы мен қолданылуы, Экспериментальды психологияның шеңберінде психодиагностиканың қалыптасуы жайлы мәліметтер қамтылған.

Психодиагностика дамуының алғышарттары.
Осы заманғы психодиагностика тарихы XIX ғасырдың I ширегінен басталады, яғни алғашқы кезең психологиялық білімдер клиникалық негізде қалыптасты. Бұл кезең адамдар туралы эмперикалық психологияның білім негізінде дәрігерлердің айналыса бастауы мен негізделеді. Дәрігерлерді қиын сауықтырулардың шығу тегі мен себептерінің әлемнің дамыған елдерінде жан ауруымен және невроздар жаралған жылдарында қызықтырды. Дәрігер психиатр Европа клиникаларында жүйелі бақылау жүргізе бастады. Өздерінің бақылауларын қорытындылап, анализдеп жазып отырды. Осы уақытта бақылау сұрастыру құжаттары туралы психодиагностиканың әдісі пайда болды. Психодиагностиканың сандық әдісінің құрылу бастамасын XIX ғасырдың II ширегінен санауға болады. Сол кезде көрнекті неміс психологы Вельгельм Вундтың басшылығымен әлемде бірінші эксперименталды лабораториясы құрылды. Онда психологияның мақсатында техникалық жабдықтар мен құралдар қолданыла бастады. Осы уақытта физикалық және психикалық құбылыстар арасындағы сандық байланысты көрсетіп амалдарды құруды көздеген психо-физиологиялық заңның ашылуы мен негіздеді. Негізгі психо-физиологиялық заң психологиялық құбылыстарды өлшеуге мүмкіндік туғызады және бұл ашылу түйсікті өлшеу үшін субъекті шкаланың құрылуына әкелді. Бұл заң мен сәйкес өлшеу объектінің негізгі адамның түйсігі болады және XIX ғасырдың аяғына дейін практикалық психодиагностика түйсікті өлшеумен шектелді. Негізгі психологиялық процестерге, қасиеттерге және адамның күйіне жанасатын психодиагностиканың қазіргі әдістерінің қалыптаса бастау кезеңін XIX ғасырдың аяғымен XX ғасырдың басын алып қараймыз. Психологиялық жұмыстардың орталықтары болып әртүрлі мемлекеттерде құрылған арнайы лабораториялар болып табылады. Бірінші проритет неміс университеті болды. Бірақ параллельді түрде зерттеулер Ресейде, АҚШ-та, Англияда және Италияда жүргізілді.
Осы кездерде психологиялық құбылыстардың сандық психодиагностикасы үшін арнайы амалдар құрыла бастады. Мысалы, анализ факторы алғаш рет ал жеке тұлғаның кескін психодиагностикасы үшін және интеллектуалды даму деңгейі үшін қолданылады. Алғаш рет арнайы психометриялық мекеме ағылшын Гальтон көмегімен Англияда құрылды. Ол антропометикалық лабораторияны қалады. Бұл лабораторияға келушілерге өздерін қабылдап өлшеуге мүмкіндік береді. Осы психометриялық экспериментті 10 мың адамға жуық өтті. Гальтон психологияда статистиканы қолдануда бастамашы болып табылды және оған статистикалық әдісті өңдеудегі еңбегі ұсынылды. 1877 жылы дәл осы Гальтон психологияда кариляция әдісін қолдануды ұсынды. Гальтон, Персон және Пишер тәрізді ғалым математиктерді бұлар жұмыс жасауда математикалық статистикада атақтары шықты. Фирсен дисперсонды анализді ойлап шығарды. Келесі Гальтонның замандасы факторлы анализді қалыптастырды. Бұл екеуі математикадан гөрі психологияда жақсы нәтиже көрсете білді. Психология тарихынан Спермен өзінің жалпы интеллект объективті ашықтан-ашық және өлшенген 1904 жылы басылған. Айзенг және Кеттельді жеке тұлға кескінінің психодиагностикасы үшін факторлы анализді қолданады. Интеллект тесттерін өлшеп басып шығарған. Француз ғалымы 1905-1907 жылдары Альфред Бине кейінірек француз ғалымы Симон мен бұл тестті жетілдіріп психология тарихына Бине-Симон тест ретінде қалыптасты. XX ғасырдың 20 жылдарында жаңа психологияның интеллектуалды және жеке тұлғаны тесттеу пайда болды.

Психологиялық тесттер тарихы.
XX ғасырдың 20 жылдарында жаңа психологияның интеллектуалды және жеке тұлғаны тесттеу пайда болды. Өз лабароториясында қолданған жай тесттердің көбін Ф. Гальтонның өзі жасады. Мысалы ұзындықты көзбен айруға арналған Гальтон сызғышы, дауыс биіктігін қабылдау шегін анықтауға арналған Гальтон ысқырығы; Ф. Гальтон сенсорлық айырмашылықтар тестін адам интеллектісін бағалы құралы ретінде қарауға болады. Бұнда оған Дж. Локк білімі әсерін тигізді. Гальтон идиопатия кезінде адамның жылы, суық, ауруды айыру қабілеті бұзылатынын атап көрсетті. Бұл бақылау интеллектуалды дарындыларда сенсорлық айыру қабілеті өте жоғары болуы керектігіне көзін жеткізді.
Гальтон бағалау шкаласын, анкета жүргізу және тәуелсіз ассоциациялар техникасын алғашқы боп қолданған. Гальтонның тағы бір еңбегі-индивидуалдық ерекшелігі бойынша берілгендер анализі үшін математикалық статистика әдісінің өндірілуі. Математикалық дайындығы жоқ зерттеушілерге еркін қолдану формасын берді. Осы бағытта Ф. Гальтон оқытушыларының көбі жұмысын жалғастырды; олардың ішінде-ақ қызықтысы-Карл Пирсон болды.
Джеймс Кеттел және оның ақыл-ой тесті психологиялық тестілеудің дамуына ерекше үлес қосқан американ психологы Джеймс Маккин Кэттел еңбегі болды. Бұл жұмыстар жақында пайда болған эксперменталды психологияны одан да жас, жаңа бағыт-тестілеумен біріктірді. Лейпцигте, осындай зерттеу типін В. Вундтың қабылдамауына байланысты, Д. Кэттел реакция уақытындағы индивидуалды айырмашылықтар туралы диссертация жазды. Кейін, 1888 жылы Кембриджде лекция оқығанда, Ф. Гальтонның әсеріне орай … жалғасы