Жалпыхалықтық диктант жазылды

0

Осыған орай Астана қала­сындағы жоғары және орта  арнау­лы оқу орындарының, мектеп­ке дейінгі мекемелердің, мектеп­тердің оқушылары, сту­дент­тері, ұстаздары, сонымен қатар мәдениет, спорт, медицина, коммуналдық шаруашылық, энергетика және басқа да сала­лар­дың қызметкерлері латын графикасында диктант жазды. Шараға 15 жастан жоғары азаматтар қатысты.  

Бекітілген диктант мәтіні аудио­жазбалар арқылы тараты­лып, «Шалқар», «Қазақ» радиоларынан берілді. Ұзақтығы 30 минут­қа созылған шара арнайы бел­гі­ленген орындарда жүргізілді.

«Бүгін еліміз бойынша тарихи сәт деуге болады. Елбасымыздың бастамасымен қазақ тілін латын әліпбиіне көшіру мәселесі қазіргі таңда практикалық тұрғыдан іске асуда. Үкімет басшысының тапсырмасымен бүкіл еліміз бойынша бүгін жалпыхалықтық диктант өтті. Астана қаласы бо­й­ын­ша осы шараға қатысуға ниет білдіргендердің саны 50 мыңнан асады. Жер-жерлерде жаз­ылған диктант жұмыстарын біз алып, жинақтап, олардың қан­ша­­лықты емле-ережеге сай жазылғанын тексереміз. Содан кейін әрқайсысына тиісті бағалар қоямыз. Бұл жердегі негізгі мақсат – Елбасымыз бекіткен алфавиттің соңғы нұсқасына орай Тіл комитеті жасаған емле-ереженің жобасын халықпен бірге талқылау. Өйткені осы диктант жазу арқылы келіп түскен жұмыстарға сүйене оты­­рып халық әріптерді қалай қабыл­дады, мәтін жазған кезде көбіне қандай қателіктер кетеді, қандай мәселелерге мән берген дұрыс деген сұрақтардың жауабын ала аламыз. Сөйтіп, мұны Тіл комитетіне жі­береміз. Олар рес­пуб­лика бойынша жи­нақталған мәлі­мет­терді сарап­тап, өздерінің қоры­тын­дысын шығара­ды», деді Астана қа­ласы Тілдерді да­­мыту және архив ісі басқарма бас­шы­сы­ның орынбасары Сәкен Зиябекұлы.

Арнайы орындарға келіп қатыса алмайтын тұлғалар үшін диктантты emle.kz, tilalemi.kz сайттарының басты бетінде орналасқан сілтемемен  компьютер немесе ұялы телефон арқылы кіріп, белгіленген уақытта диктант аудиосын тыңдай отырып жазуға мүмкіндік берілді.

«Рухани жаңғыру» тақы­ры­бын­­да болған диктантқа қатыс­­қан Астана қаласының тұр­ғы­ны Ақұлан Өсерұлы латын әліп­­­биімен жазу аса қиындық ту­дырмағанын тілге тиек етті. 

«Күнделікті әлеуметтік желі­лер­­ді пайдаланғанда латын графикасын қолданамын. Сол се­беп­­­­ті айтар­лықтай қиындыққа  кезікпедім. Егер адамда үйренемін деген шынайы ниет болса, онда кез келген нәрсені игеріп алуға болады. Мұның ішіндегі бірнеше әріптерді жақ­сы­л­ап еске сақтап алсаңыз, қал­ған­дары қиындық тудырмайды. Мен латын әліпбиіне кө­шуді қолдаймын. Себебі көр­ші Өзбекстан елі латынға көшіп, бір­шама ілгері істерге қол жеткіз­гендігін байқап отырмыз. Бұл ме­нің ойымша өзге елдердің қазақ әдебиетін, мәдениетін неме­се төл туындыларымызды оқу­ға жаңа серпін береді. Жас­тар жағы жаңа әліпбиге өтуде кедергілерге кездеспейді деп ойлай­­мын. Ал егде жастағы адам­­дарға әліпбиді үйретудің әр­түр­лі жолдарын қарастыру қажет. Себебі адамның жасы ұл­ғайған сайын оның есте сақтау қабі­леті де нашарлай түсетіні бел­гілі. Сондықтан олар жаңа әліпбиді тез игеру үшін ойын түрінде немесе түрлі жаттығу жасау әдістерін пайдаланған жөн», дейді ол.

Рауан ҚАЙДАР,

«Егемен Қазақстан»