Тоқаев мінезді адам болып шықты – Қажыгелдин

Бұрынғы Үкімет басшысы Әкежан Қажыгелдин Нұрсұлтан Назарбаев, Қасым-Жомарт Тоқаев және ескі, жаңа Қазақстан туралы пікір білдірді.

Бұл туралы kznews.kz сайты orda.kz порталына сілтеме жасап.

Әкежан Қажыгелдин 1994 жылдан 1997 жылға дейін Қазақстанның премьер-министрі болды. Журналист Максим Курниковқа берген сұхбатында оппозиционер қаңтар оқиғасы бүкіл елді қалай өзгерткенін, Ресеймен қарым-қатынас неліктен бұзылып, Тоқаев жаңа Қазақстанды қалай құратынын айтып берді.

Саясаткердің пікірінше, Рим Папасының елордаға әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының VII съезіне келуі Қазақстан үшін маңызды. Әкежан Қажыгелдин ел абыройы үшін бұл шара шын мәнінде үлкен маңызға ие деп есептейді.

– Бұл жоспарланған бірақ бірнеше рет кейінге қалдырылған іс-шара. Менің ойымша, Киев пен Мәскеуді айналып өту арнайы әрекет емес. Бірақ православие шіркеуінің Папаны шақыра алмауы таңқаларлық көрінеді. Өйткені, олардың Құдайы бір, тек хаттамалар әртүрлі, – деп атап өтті Қажыгелдин.

Оппозиционер сайлауды күтпеген жағдай ретінде қарастырмайды. Қаңтар оқиғасы бүкіл ойынды өзгертті.

– Ол бұдан былай билік берілген адам болғысы келмейді, содан кейін 2019 жылы қайта сайлануға көмектесті. Ол елдің болашақ көшбасшысы сайланатын алдағы жеті жылдың барлық мүмкіндіктерін пайдалануға шешім қабылдады. Осыдан не шығатынын көрейік. Көбінесе атқарушы органдар және ең алдымен президенттердің өздері Конституцияға өзгерістер ұсынады. Олар басында биліктің нығаюына ұқсайды, кейін қарапайым басып алумен аяқталады. Тоқаев мұндайды қайталамайтынына сенгім келеді, – дейді Қажыгелдин.

Тоқаевтың кезектен тыс сайлау жариялау туралы шешім қабылдаған уақыт қызықты. Саясаткер Президент осымен жаз бойы Нұрсұлтан Назарбаевпен және оның отбасымен кездескен реваншистерді тоқтатуды жоспарлап отыр деп санайды. Қажыгелдин бұл реваншист адамдар кімдер деген сұраққа жауап берді.

– Шілде айының басында Бодрум әуежайындағы жеке ұшақтардың кестесін қараңыздар. Нұрсұлтан Назарбаевқа кімнің ұшып келгенін көруге болады. Адамдар тек туған күнімен құттықтауға ғана емес, кеңес алуға, сөйлесуге де келді. Олардың барлығы өз болашағы үшін алаңдайды, – дейді Қажыгелдин.

Сонымен қатар, бай адамдар ұрланған активтерді қайтарудың ұлттық бағдарламасы жарияланғанын түсінеді. Ол қоғамның қысымымен жүзеге асырылады.

– Сонымен қатар, Тоқаев рақымшылық жариялады. Осылайша, ол қантөгіске жауап бермейтінін түсіндірді. Бірқатар сұрақтар туындады: тәртіпсіздіктердің артында кім тұрды? Сатқындықты жасыруға тырысқандар жазалана ма? Мүмкін, сайлау науқаны кезінде ол біз көп еститін реформалар пакетін жариялайтын шығар, – дейді саясаткер.

Журналист Тоқаев пен Назарбаевтың ерекшелігі туралы сұрақ қойды.

– Басқа уақытта болатын бірнеше қадамдар бар. Конституцияға енгізілетін түзетулер, елорданың атауын өзгерту – оған бару қиын, өйткені бұл туралы ұсыныс оған тиесілі болды. Сайлауға дейін ол қаңтар оқиғасының артында кім тұрғанын көрсететін көптеген мәлімдемелер жасайтынына сенімдімін, – дейді саясаткер.

Сонымен қатар, ол тұңғыш президент туралы Заң жойылуға, ал Назарбаевты саяси өмірден біржолата алып тастауға тиіс екенін атап өтті. Әкежан Қажыгелдин төңкерістің қалай өткені туралы өз ойымен бөлісті.

– Төңкеріс идеясы қарапайым болды: Тоқаев әлсіз, жаппай тәртіпсіздіктерді жеңе алмайды. Назарбаев билікте өмір бойғы сенатор және Қауіпсіздік Кеңесінің басшысы ретінде қалғысы келді. Осылайша ол келесі сайлауды өткізеді және олардың отбасы сене алатын жаңа президент жеңіске жетеді, – деп болжады саясаткер.

Әкежан Қажыгелдин қазақстандықтардың көңіл-күйін жеткізді. Оның пікірінше, халық биліктің ауысуын қалайды. Сонымен қатар, ұлттық байлық тең бөлінуі керек.

– 1997 жылы бізде мұндай жоспар болған. Стратегиялық инвесторлармен бірге ірі мемлекеттік корпорациялар зейнетақы қорына акционерлер ретінде кіруі керек деп жоспарланған болатын. Қарапайым формула. Содан кейін баға көтерілді. Назарбаевтың айналасындағы адамдар бұл жоспардың қажет еместігін айтты. Ол бұған көнді, – дейді саясаткер.