Қылқалам қуаты

Мұрат Қалқабаевтың сурет­шілік өнері тереңнен тамыр тартады. Оның әжесі он саусағынан өнер тамған адам болыпты. Ол кісінің қолынан шыққан текеметтер мен сырмақтар сұлу­лығымен көз жауын алған. Бала Мұрат жастайынан әже­сінің жанында жүріп, осы өнердің уызына қанып өскен. Содан да болар, мамандық таңдауға келгенде ол көп ойлана қоймаған: бірден Алматы көркемөнер училищесіне түскен. Болашақ суретші өнер жолын текемет, сырмақ және гобелен жасаудан бастапты. 

Қылқалам шеберінің ағасы Тоқболат Тоғызбаев та суретші бол­ған. Өткен ғасырдың 60-шы жылдары жаңа қазақ өнерін қа­лыптастырушылардың бірі атан­ған. Мамандардың айтуын­ша, аға­йын­ды екеуінің туын­дылары да бір-біріне ұқсас ке­леді екен.

Суретші киіз басу өндірі­сінде алғашқы болып станоктік әдісті енгізген. Текеметтер мен сыр­мақтар үшін сюжетті шебер ұлттық фольклордан алады. Ең бас­тысы, ол қолға алған та­қы­рыпты өзінің қиялындағы алуан түрлі мазмұндық ерек­ше­­лік­термен байыта білуді жо­ға­ры дә­режеде меңгерген кәсі­би маман.

Мұрат Қалқабаев сан қырлы талант иесі. Оның кеңістікті еркін сезіне отырып дүниеге келтірген туындылары осыған айғақ. Мысалы, шебердің «Қо­быз», «Қаза болған шахтерлер ескерткіші», «Қуғын-сүргін жылдары Қазақстанда қаза болғандарға арналған ескерт­кіш», «Сталиндік қу­ғын-сүргінге ұшыраған ресей­ліктерге арналған ескерткіш» атты мүсіндері жоғары көркем­дік тебіреніспен сомдалған өнер туындылары ретінде кезінде жоғары баға алған.

КСРО және Қазақстан Су­рет­шілер одағының мү­шесі, Қа­зақстанның еңбек сіңір­ген қайраткері Мұрат Қал­қа­баев­тың үздік туындылары АҚШ, Израиль, Канада, Гер­мания, Оң­түстік Корея, Ре­сей және басқа да ел­дердің му­зейлерінде, сондай-ақ жеке кол­лекционерлердің қо­лында сақтаулы.

Қайрат ӘБІЛДА,

«Егемен Қазақстан»

ҚАРАҒАНДЫ