Қазақстан мен Ресей алда келеді

Қазақстан мен Ресей Тәуелсіз мемлекеттер достастығы елдері арасында цифрландырудан көш басында келе жатыр, деп атап өтті ТМД Атқару комитетінің сарапшысы  

МӘСКЕУ, 30 шілде — Sputnik, Алексей Стефанов. Қазақстан үкіметінің мәліметінше, цифрландыру нәтижесінде өнімділік 2% -дан 10% -ға дейін өсіп, ал шығындар 10-20% -ға азаяды деп күтілуде.

Еуразия даму банкінің Интеграциялық зерттеулер орталығы зерттеу жүргізіп, оған сәйкес Қазақстан мен Ресей әртүрлі салаларда цифрландыру процестеріне белсенді қатысатын елдер ретінде танылды.

ТМД Атқару комитетінің Экономикалық ынтымақтастық департаменті экономикалық даму стратегиясы бөлімі басшысының орынбасары Андрей Кушниренко Sputnik агенттігіне Тәуелсіз мемлекеттер достастығы аясындағы ең перспективалы жобалар туралы айтып берді.

ТМД елдері жаңа форматқа көшіп жатыр

«Қазір бүкіл әлем қоғам мен экономиканы цифрландыруға көшуде. Біз де бұл процестен қалыс қалмай, бірлескен іс-қимылдың дұрыс стратегиясын таңдауымыз керек. 31 мамырда Ашхабадта ТМД үкімет басшылары кеңесінің отырысы болды, онда көптеген премьер-министр цифрландыру мәселесі бойынша пікір алмасты», — деді Sputnik агенттігіне Андрей Кушниренко.

31 мамырда Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Ресей үкімет басшылары осы тақырыпта сөз сөйледі. Кушниренко атап өткендей, Дмитрий Медведев – цифрландыруды жақтаушы. Оның үстіне, шенеуніктің айтуынша, олар цифрландыруды тез әрі бірлесіп жасау қажеттілігі жайлы ғана емес, нақты мәселелер туралы да сөз қозғаған.

«Мәселен, барлық Достастық елдері үшін ортақ цифрлық күн тәртібі қажет, интеграцияланған сандық инфрақұрылым құру керек, біздің әрекеттеріміздің технологиялық үйлесімділігі қамтамасыз етілуі тиіс, өйткені сіздің көршіңізде бәрі басқаша болса, онда жылдам дами алмайсыз. Нақты салалардың бірі ретінде, жалпыға ортақ платформа мен электронды сауданың бірыңғай ережелерін құру қажет», — деді Андрей Кушниренко.  

Нәтижесінде, оның айтуынша, аталған негізгі бағыттар нақтыланып, «ТМД-ға мүше мемлекеттердің қоғамның сандық дамуы саласындағы ынтымақтастық тұжырымдамасы және оны іске асыру бойынша бірінші кезектегі шаралар жоспары» атты құжатта ұсынылған. Құжаттың өзі ТМД Экономикалық кеңесі жанындағы Экономикалық мәселелер жөніндегі комитеттің отырысында талқыланды. Одан әрі оны экономикалық кеңес, ал қазан айында үкімет басшылары қарайды.

«Бірлескен іс-қимылдардың жол картасы және оны жүзеге асыру жоспары жасалады. Әрине, қоғам мен экономиканы цифрландыру ісі – орасан ауқымды. Сонымен қатар онда түсініксіз нәрселер көп», — деп атап өтті Кушниренко.

Андрей Кушниренко дайындалған құжатты негізгі бағыттар көрсетілген деп санайды, осы бағытта дамып, нақтыланатыны және 2030 жылға дейінгі экономикалық даму стратегиясын жүзеге асыру жоспарында көрініс табатындығы айтылған.

«Келесі бесжылдықта осы стратегияны іске асыру жоспарлары бойынша жұмыс басталды. Әрине, цифрландыру барлық салада маңызды орын алады. Ортақ ұран түрінде ғана емес, байланыс туралы айтпағанда, ауыл шаруашылығында, машина жасауда, тау-кен металлургия кешенінде жұмыс қызады.Сондықтан бұл құжат уақытында пайда болды, ол үлкен сұранысқа ие. Бізде мемлекеттердің пікірі алдымен кез келген комиссияда жиналады, содан кейін талқылау болады.Сонымен бірге жеті мемлекет өз пікірін білдірді және олардың барлығы идеяны сөзсіз қолдауы елдердің цифрландыру бойынша ортақ іс-қимылдарға қызығушылық танытатындығын білдіреді», — деді Андрей Кушниренко.

Қазіргі уақытта, оның айтуынша, ТМД елдері арасында цифрландырудың көшбасшылары – Ресей мен Қазақстан, ал қалған елдер артта қалмау үшін барлығын жасап жатыр.

«Өйткені, мысалы, Қырғызстанның өкілдері цифрландыру елде экономикалық серпіліс жасауға көмектесетінін түсінеді. 2019 жыл Қырғызстанда цифрландыру жылы болып жарияланды».

Еркін сауда аймақтары: ТМД елдері қандай проблемаларға кезігуде

Өзара келісім бойынша Достастық елдері жыл сайын ТМД Атқарушы комитетіне 2011 жылғы Еркін сауда аймағы туралы келісімнің ережелерін қалай жүзеге асырып жатқаны туралы есеп береді. Әртүрлі заң бұзушылықтар да тіркеліп жатыр. Мәселен, Беларусь пен Қырғызстан көрші елдерден әкелінетін кейбір тауарларға ҚҚС мөлшерлемесін арттырды. Осылайша, елдер өз тауарлары мен достастық елдерінен импортталатын тауарларға бірдей қарау қағидатынан шығып, өз өнеркәсібі мен ауыл шаруашылығын дамытуды ынталандыруға тырысты.

«Бірақ Беларусте айтылған кемшіліктер жойылды. Олар бірқатар өсімдік тауарына – өз өнімдеріне және импортталған өнімдерге ҚҚС әр түрлі ұстап келген. Салық өз өнімдеріне 10%, ал импортталатын тауарларға 20% болған. Бірақ 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап бұл проблема жойылды. Қырғызстанда да осыған ұқсас жағдай болды, ол жерде де проблема жойылды», — деді Андрей Кушниренко.   

Оның айтуынша, бір жылдағы кемшілікті атап өтіп, оны экономикалық кеңесте талқылауға шығару жеткілікті, келесі жылы ондай жағдай болмайды.

«Бұл басқа ешқандай проблема туындамайды дегенді білдірмейді, бірақ олардың барлығы жұмыс тәртібімен шешіледі. Дегенмен келісім аясында біз жасаған квазимемлекеттік сот жүйесі әлі күнге дейін қажет болмай отыр, өйткені қандай да бір іргелі даулар жоқ», — деді Кушниренко.