Қарапайым шындықтар қарапайым тілмен: сарапшылар Қазақстан Президентінің Жолдауы туралы

Қазақстанның сарапшылар қауымдастығының басым бөлігі Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Әділетті Қазақстан: заң және тәртіп, экономикалық өсу, қоғамдық оптимизм» атты Жолдауының прагматикалық және нақты стилін атап өтті, деп хабарлайды Zakon.kz.

Мысалы, қаржы сарапшысы Андрей Чеботарев экономикалық блокты талдай отырып, қоғамда ұзақ уақыт бойы айтылып жүрген мәселелер – бюджет тапшылығы және қаражатқа сай өмір сүру туралы президент мәлімдеді деп атап өтті. Қаржы тұрақтылығының жалғыз мүмкін болатын рецепті – қаражатқа сай өмір сүру, сондықтан негізгі және стратегиялық емес міндеттерге шамадан тыс шығындарды болдырмау қажет, деп мәлімдеді президент және бюджет кіріс бөлігінің орындалмауына назар аударды.
Сарапшының пікірінше, үкімет Ұлттық банкпен бірлесе отырып (қайтадан бірге жұмыс істеуге тура келеді) бюджет қаражатын тиімді пайдалануға, шығындарды шектеуге және қатаң бақылауға бағытталған шаралар қабылдауы қажет.
«Сондай-ақ президент барлық сарапшылар Салық кодексі жобасын дайындау барысында айтқан қарапайым шындықтарды мәлімдеді – ол түсінікті, қарапайым болуы керек және… прогрессивті ЖТС шкаласын қамтуы тиіс, дегенмен, жасау процесінде әзірлеушілер бірнеше рет бұл жаман идея екенін айтып, тіпті одан бас тартуды да жариялады».
Андрей Чеботарев
Бір жағынан, бұл жақсы жаңалық, өйткені құжат шынымен де жақсы әзірленбеген еді, екінші жағынан, шығындарды өтемдеу тағы бір жылға кейінге қалдырылатындай көрінеді, деп түйіндейді Чеботарев.
Саясаттанушы Данияр Әшімбаев Жолдаудың философиялық бөлігіне, оның пікірінше, ең қызықты тезистердің біріне назар аударады:
«Әрқашан артқа қарайлап, кінәлілерді іздеуге болмайды, мейлі ол жүйе болсын, мейлі жекелеген саяси тұлғалар болсын. Тарихыңды білу және оны зерттеу керек, бірақ одан түңілу мен реніш себептерін іздеуге болмайды. Өткеннің оқиғаларынан, қаншалықты қайғылы болғанына қарамастан, пайдалы сабақтар алу керек. Алға оптимизммен қарап, еліміздің прогресі мен дамуын ойлау қажет».
Қасым-Жомарт Тоқаев

Бұл жерде, әрине, «Ескі Қазақстанға» бәрін жаппайық деген үндеуді көруге болады, мұны тек жаңа кадрлар ғана емес, жақында «ескі» болған, бірақ тез «өзгеріп кеткен» адамдар да асыра сілтеп жіберді деп санайды саясаттанушы.
Соңғы айларда президенттің мәлімдемелеріндегі репликалардан байқасақ, әртүрлі мәселелер бойынша бірнеше рет сын-пікірлер пайда болды. Тоқаев «пессимизм мен апатияға берілмеу керек» деп мәлімдеді. Ол экономикалық, саяси, климаттық және жаһандық, өңірлік ауқымдағы көптеген басқа сын-қатерлер жағдайында бізге ағымдағы және стратегиялық міндеттердің көпшілігін параллель түрде шешуге тура келетінін түсіндірді.
«Ресурстардың бәріне бірдей жетпейтіні түсінікті, және ешкім дереу нәтиже уәде етпейді. Біз ештеңені жасырмай, бәрін ашық айтамыз. Қаншалықты қиын болса да, біз мақсатты және жүйелі түрде барлық мәселелерді шешудеміз. Алда үлкен жұмыс тұр».
Қасым-Жомарт Тоқаев
Президент Жолдауы туралы саясаттанушы Азамат Байғалиев те пікір білдірді. Ол Қасым-Жомарт Тоқаевтың жаңа экономикалық саясатты жүзеге асыруға басымдық беретін екінші Жолдауы екенін атап өтті.
Оның пікірінше, президент басымдықтарды нақты атап көрсетеді, артықшылыққа жол бермейді. Сыртқы және ішкі саясат, сондай-ақ әлеуметтік-саяси блоктың дамуы тепе-теңдік нүктесінде тұр.