Олжас Құдайбергенов 6 триллион теңгені қайда жұмсағандарын түсіндірді — Қазақстан жаңалықтары

Президенттің экономикалық мәселелер жөніндегі штаттан тыс кеңесшісі Олжас Құдайбергенов алты триллион теңгенің қайда жұмсалғанын түсіндірді, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі. 

«Әлеуметтік желілер мен мессенджерлерде 6 триллион теңге қайда жұмсалды деген хабарламалар толқыны пайда болды. Шағымдардың негізгісі: екі айдың ішінде мұндай қомақты қаржыны қалай жұмсады? Тиісінше, олар ақшаны тонап кетті деген пікір бар. Өкінішке орай, үкімет тарапынан ешқандай ресми түсініктеме жоқ. Сондықтан мен түсініктеме беруге тырысамын», — деп Құдайбергенов Facebook-тегі парақшасында жазды.

Ол президенттің сөздерін келтірді: «Жалпы алғанда, біз қабылдаған шаралар мемлекет үшін 5,5, 6 триллион теңгені құрады. Бұл 13 миллиард доллар немесе жалпы ішкі өнімнің сегіз пайызынан астамы».

«Бұл жерде «шығын» сөзі бюджетті жоспарлау тұрғысынан қолданылды. Бұл қаражат нақты іс-шараларға бөлінді және әр шараның өз мерзімі бар, ал ең ұзақ шаралар жыл соңына дейін созылады», — деп түсіндірді ол.

Құдайбергенов мемлекеттік қаражат есебінен қаржыландыруға шешім қабылданған барлық бағыттарды тізімдеді:

1. «Жұмыспен қамтудың жол картасы» бағдарламасын іске асыруға бір триллион теңге жоспарланған, оның 700 миллиард теңгесін әкімдіктер облигация шығару арқылы алады, ал қалған 300 миллиард теңге республикалық бюджеттен бөлінеді. Негізінен құрылыс және жаңарту саласындағы жеті мың жобаны іске асыру күтілуде. Мемлекеттік қаражат сәуірден желтоқсанға дейін игеріледі, бірақ негізгі төлемдер қыркүйек-желтоқсанда болады.

2. Тағы бір триллион теңге ШОБ-ті жылына алты пайызбен несиелеу үшін бөлінеді. Кәсіпкерлік субъектілеріне берілген несиелер бойынша пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялауға бюджеттен тағы 75 миллиард теңге бөлінді.

3. «Бәйтерек» мемлекеттік холдингі арқылы тұрғын үй құрылысына тағы 390 миллиард теңге бөлінді.

4. Субсидияларды 60 миллиард теңгеге ұлғайту және форвардты сатып алуға 23 миллиард теңге бөлінген. Олар сондай-ақ «ҚазАгро» арқылы несие беруге 70 миллиард теңге берді, бірақ бұл өткен жылы мақұлданды, ал 2-тармақтан бөлек ауылға 100 миллиард теңге бөлінді.

5. Екі айдың ішінде 42500 теңге төлеуге 386 миллиард теңге бөлінді. Алушылар саны шамамен 4,5 миллион адам.

6. Шағын және орта бизнеске жалақы төлеуге арналған нөлдік салықтар 237 миллиард теңгені құрады. Бұл сәуір-қыркүйек айларындағы бюджет шығындары.

7. Медицинаға қосымша шығындар (дәрігерлерге сыйақы төлеу, тамақ және тұрмыстық пакеттер, байланыс қызметтері, медициналық қызметтерге ақы төлеу, жұқпалы аурулар ауруханаларын салу және т.б.) 125 миллиард теңгені құрады. Көпшілігі қазірдің өзінде бөлінді.

8. Зейнетақыларды, жәрдемақыларды, шәкіртақыларды ұлғайтуға 244 миллиард теңге бөлінді. Бұл қаражат сәуірден желтоқсанға дейін бөлінеді.

9. Бірқатар мемлекеттік бағдарламаларды қаржыландыруды ұлғайту үшін мемлекет 105 миллиард теңге шығын талап етеді.

10. Төтенше жағдайлар аясында белгілі бір шығындарды жедел қаржыландыру үшін үкімет резервінен 150 миллиард теңге бөлінді (мысалы, су тасқыны үшін).

11. Сондай-ақ, олар бюджет кірістерінің шығынын өтеу үшін Ұлттық қордан қосымша 1,7 триллион теңге аударды (салық түсімдерінің азаюына байланысты трансфертті ұлғайту қажет).

Басқа шығындар (қорғаныс, қауіпсіздік, теңгенің құнсыздануына байланысты шетел валютасындағы қарызға қызмет көрсетуге арналған қосымша шығыстар) тағы 200-300 миллиард теңгені құрайды, деп атап өтті экономист.

Құдайбергеновтің есептеуі бойынша, жоғарыда аталған көрсеткіштер шығыстардың басқа баптарын ескере отырып, шамамен 5,8 триллион теңгені құрайды.

«Мен кейбір цифрлармен қателескенімді мойындаймын, өйткені өткен айдағы талқылауда кейбір параметрлер өзгерді. Содан кейін үкімет шығындардың қосымша баптарын дағдарысқа қарсы деп қарастырады, бірақ жалпы соманың өзгеруі екіталай», — деп жазды ол.