Nipah вирусы жаңа пандемия тудыруы мүмкін
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ) жаңа вирустық пандемия туралы ескерту жариялады. Nipah деп аталатын вирустан адамдардың өлім көрсеткіші 40-75 пайызға дейін болуы мүмкін.
Вирус алғаш рет 1999 жылы Малайзияда Нипах өзенінде тұратын шошқа фермерлері арасында анықталды. Инфекция ауру шошқалармен байланыс нәтижесінде адамдарға өткен. Олар, өз кезегінде, құрма жегеннен кейін жұқтырған. Вирустың табиғи тасымалдаушылары жарқанаттар, олардың зәрі осы жемістерде қалуы мүмкін, дейді мамандар.
2004 жылы ауру пальма шырынын ішкен Бангладеш тұрғындарына жұққан. «Инфекцияның адамнан адамға, оның ішінде Үндістандағы ауруханада да тіркелді», — делінген ДДҰ сайтында.
Жалпы, әлемде инфекция пайда болғаннан бері қауіпті вирустың 12 өршуі тіркелді. Соңғы рет инфекцияның жаппай таралуы 2008 жылы Бангладеште болды, онда жұқтырғандардың өлімі шамамен 38 пайызды құрады.
Nipah, коронавирус сияқты, әр түрлі формада жүреді — белгілері көрінбейтін, өлімге әкелетін деңгейге дейін. Инкубациялық кезең төрт күннен 45 күнге дейін жетеді.
Алғашқы белгілер тұмауға ұқсайды: адамдарда қызу, бас және бұлшықет ауыруы, құсу және тамақтың ауруы пайда болады. Кейіннен бас айналу, ұйқышылдық және сананың өзгеруі де қосылуы мүмкін, ал кейбір жағдайларда дәрігерлер SARS және жедел тыныс алу жетіспеушілігін жазады. Ерекше ауыр жағдайларда энцефалит және конвульсия дамиды, бұл екі-үш күннен кейін комаға әкеледі.
Nipah-тен кейінгі жағдайлардың 20 пайызында адамдар өмір бойы созылмалы конвульсия және тұлғаның өзгеруі сияқты неврологиялық әсерлерден зардап шегеді. Кейбір энцефалит қалпына келтірілгеннен кейін дамуы мүмкін.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының пікірінше, планетаны қорғаудың жалғыз тәсілі жарқанаттардың құрма пальмаларына және олар жұқтыруы мүмкін басқа да тағамдарға қол жетімділігін азайту болуы мүмкін. Дәрігерлер жаңадан алынған құрма шырынын қайнатуға кеңес береді, ал жемістерді қолданар алдында жуып, аршып жеу керектігін айтады.
