Неліктен «Росатом» «Буденовскийдің» үлесін «Қазатомөнеркәсіптен» сатып алды және оған олигарх Клебановтың қандай қатысы бар?

Қазақстанның мұнай сервистік компаниялары одағының директоры Нұрлан Жұмағұлов ресейлік «Росатом» корпорациясының «Қазатомөнеркәсіп» Ұлттық атом компаниясынан (ҰАК) Степногорск тау-химия комбинатын (қап), оның ішінде «Буденовское» кен орнындағы үлесінің 49%-ын, ал сатып алу шығындарын шамамен 1,6 млрд-қа бағалады, деп хабарлайды агенттіктің тілшісі.

«Менің жеке математикалық талдауым бойынша, Росатом Степногорск тау-кен — химия комбинатын сатып алу үшін 1,25 млрд, сондай-ақ өсімге КТС-ке 3 350 млн төлегенін көрсетті», — деп жазды Жұмағұлов әлеуметтік желідегі парақшасында.

«Бүгінгі таңда уран компанияларының маржалық бизнесі өте жоғары. Мысалы, $1 млрд түсім кезінде «Қазатомөнеркәсіптің» (ҚАӨ) таза пайдасы 4 466 млн-ды, яғни 47%-ды құрады. Ал Қазақстандағы барлық уран компаниялары арасында ең жоғары маржа (60% — дан астам) «Қаратауда» байқалады. Мұнайшылар үшін мұндай маржа арман шығар», — деп атап өтті сарапшы.

Ол уран компаниялары Ұлттық қорға қаражат аудармайтындығына назар аударды.

«Қазір американдықтар айтқан «Буденовское» уран активіне тоқталсақ. «Буденовское» кен орны уран кендеріндегі ең бай кен орындарының бірі болып табылады. Бұл кен орны КАП-та жеті учаскеге бөлінді. №6 және №7 учаскелерде «Буденовское» БК (51% — КАП, 49% — Степногорск тау-химия комбинаты – СГХК) құрылды. СГХК акционерлері: GANBERG UK LTD – 60%, GEXIOR UK Ltd – 40%. Барлауға арналған келісімшарт 2015 жылы жасалды, онда СГХК (49%) №6 және №7 учаскелерде «Буденовское БК» ЖШС геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу кезінде барлық қаржылық тәуекелдерді өз мойнына алды. 2021 жылы компания Тау-кен келісімшартына қол қойды. 2022 жылы шетелдік серіктестер  өз үлестерін сатуға шешім қабылдады», — деді Жұмағұлов.

Оның деректері бойынша №6 және №7 учаскелердегі уран қоры 114,2 мың тоннаны құрады.

«Сату кезінде уранның бағасы  $50 фунт болды. Нәтижесінде уранның әлеуетті қорлары $12 млрд құрады (күрделі және операциялық шығындарды есепке алмағанда). Қысқасы, бұл мұнай-газ учаскелері арасындағы Теңіз кен орны сияқты. 2022 жылы «Газпромбанк «Қазақстанда уран активтерін сатып алу үшін» Росатомға» $1,6 млрд несие желісін бөлді. Нәтижесінде «Росатом» СГКХ-дан 49% үлестң шамамен 1,25 млрд долларға сатып алады және британдық инвесторлардың орнына 3 350 млн табыс салығын төлейді», — деп нақтылады сарапшы.

Оның айтуынша, Росатомға қатысты ешқандай шағым жоқ, сонымен қатар КАП-қа қатысты сұрақтар да болмаған.

«Басты сұрақ — ГАНБЕРГ пен ГЕКСИОРДЫҢ артында кім тұр? Олар тиынға ең құнды активті қалай сатып алды? БАҚ Ganberg үлесінің артында Александр Клебанов (қазақстандық олигарх) тұрғанын хабарлайды. Ал GEXIOR бенефициары кім? Акционерлер жиналыстарында екі компанияның мүдделерін бірдей адамдар (Мария Милонова және Аристос Иаковоу) ұсынды. Бір нәрсе анық — «Росатом» ($1,3 млрд) мәмілесі Жаңа Қазақстанмен санкцияланды. Бірақ бастапқы мәмілені алып тастап, ҚКП үшін қосымша 1 1,3 млрд табуға болады. Біз шынайы бенефициарлар кім екенін болжап қана айта аламыз, бірақ бізде фактілер болмағандықтан, біз қалыс қаламыз. Біздің барлық талдауларымыз әрқашан қолжетімді ақпарат көздеріне негізделеді», — деп қорытындылады Жұмағұлов.

Бұған дейін Bloomberg өзінің дереккөздеріне сілтеме жасай отырып, «Қазатомөнеркәсіп» Ұлттық атом компаниясының ресейлік «Росатом» корпорациясының «Буденовское» кенішінің бір бөлігін сатуы топ-менеджерлердің қазақстандық ұлттық компаниядан кетуіне әкеп соқтырғанын хабарлады.

ақпарат, фото: http://Kaztag.kz