МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ТИІМДІЛІГІ – УАҚЫТ ТАЛАБЫ

Қазақстан Республикасы Президенті кеңсесінің бастығы Махмұт Қасымбеков еліміздің басты телеарналарына сұхбат берді. Ол Мемлекет басшысының Қазақстан халқына арналған Жолдауында айтылған міндеттерді жүзеге асыру үшін мемлекеттік органдардағы формализм мен бюрократияны жою жөнінде атқарылған жұмыстардың нәтижелерін баяндады. Сондай-ақ мемлекеттік аппараттағы жиналыстар санын азайту және құжат айналымын қысқарту мәселелеріне егжей-тегжейлі тоқталды. Осыған байланысты, сұхбат мәтінін оқырмандар назарына ұсынамыз.
– Соңғы кезде жиналыстардың көптігі, сондай-ақ мемлекеттік органдардағы құжат айналымының әлі де болса едәуір ауқымдылығына қатысты мәселелер кеңінен сөз болып жүр. Мемлекет басшысы халыққа арналған Жолдауында осы өзекті тақырыпты көтерді. Бұл жағдайды ретке келтіру үшін қандай шаралар жүзеге асырылып жатыр?
– Естеріңізде болса, ел Президенті биылғы қазан айындағы Қазақстан хал­қына арналған Жолдауында мемлекеттік органдардың жұмысында формализм мен бюрократияға әлі де жол беріліп отырғанын атап өтті.
Бұл ретте, Елбасымыз жиындар санының негізсіз көбейіп отырғанына, құжат айналымын азайтудың баяу екеніне назар аударды.
Ол «мұндай келеңсіз жағдайды тоқ­татып, бұл мәселелерді ретке келтіруді» тапсырды.
Президенттің осындай мәселе көтеруі бекер емес. Көптеген әрі ұзаққа созылатын жиналыстар мемлекеттік қызметшілердің жұмыс режімінің үнемі бұзылуына алып келеді. Нәтижесінде, бұл жағдай олардың еңбегінің тиімділігіне және жалпы мемлекеттік аппараттың жұмысына кері әсер етеді.
2017 жылғы 25 тамызда Елбасы «Қа­зақ­стан Республикасы Президентінің, оның Әкімшілігі мен Қазақстан Рес­пуб­ликасы Үкіметінің Жұмыс регламен­тін бекіту туралы» Өкімге қол қойған болатын.
Құжатта мұндай іс-шараларды өт­кізудің форматы мен уақытына бай­ла­нысты бүкіл талаптар анық жазылған.
Осыған байланысты, Президент Әкімшілігі барлық деңгейдегі мемлекеттік органдарда түрлі жиындардың санын қысқарту үшін жүйелі жұмыс жүргізуде.
Өткен жылдың қыркүйегінен бастап мемлекеттік органдардың осы талаптарды орындауына қатысты жан-жақты мони­торинг жасап келеміз.
Соның арқасында, ахуалды қадағалап, қажет болған жағдайда, мемлекеттік органдардың басшыларына жол берген кемшіліктері туралы ескертіп отыруға мүмкіндігіміз бар.
Нұрсұлтан Әбішұлы қазан айындағы Жолдауында осындай жайттардың бар екеніне назар аударды.
Мемлекет басшысының тапсырмасы уақтылы әрі өзекті екендігін тәжірибе көрсетіп отыр. Соңғы айларда бұл мәсе­леге байланысты бірқатар оң өзгерістер байқалды. Мысалы:
• Мемлекеттік органдар жиындарды белгіленген күндерде өткізу жөніндегі регламент талаптарын мейлінше қатаң сақтайтын болды. Мәселені осылайша реттеу отырыстар санын азайтуға ықпал ететіні анық.
• Жиналыстардың жалпы санының азаюы байқалып отыр. 2017 жылдың қыркүйек-қараша айларында 694 кеңес өткізілсе, биыл осы айларда 457 жиын болды. Демек, өткен жылмен салыс­тыр­ғанда, мемлекеттік органдар кеңестер санын 34 пайызға азайтқан.
• Бірінші басшылардың қатысуымен өтетін отырыстар саны азайды. Мысалы, 2017 жылы қыркүйек-қараша айларында министрлердің қатысуымен 184 кеңес өткізілсе, биыл осы мерзімде 147 жиын ұйымдастырылған. Яғни, 20 пайызға азайды. Министрлердің күнделікті жұ­мысының көптігін ескерсек, бұл да маңызды.
• Мемлекеттік органдар селекторлық және бейне-конференциялық байла­ныс­тың мүмкіндіктерін көбірек пайдаланатын болды. Мәселен, бүгінде әрбір бесінші ке­ңес селекторлық байланыс арқылы өтеді.
• Сонымен, мониторинг деректері барлық жиналыстардың жалпы ұзақтығы 40 пайызға қысқарғанын көрсетіп отыр.
Әрине, мен атап көрсеткен оң өзгеріс­тер бәрімізді қуантады. Алайда, қол жет­кізген жетістікпен шектеліп қалмаймыз.
Қазір біз барлық мемлекеттік орган­дардың алдына жиындардың бәрін кешкі сағат бестен кешіктірмей өткізу жөнінде талап қойып отырмыз. Осылайша, мем­лекеттік қызметшілердің жұмыс күні алты жарымнан кешіктірілмей аяқта­луына мүмкіндік береміз.
Шұғыл әрекет етуді талап ететін және отырыстарды кейінге қалдыруға бол­майтын ерекше жағдайларда ғана басқаша болуы мүмкін.
Бұдан өзге ахуалдың бәрінде жина­лыстар жұмыс уақытында өткізілуге тиіс.
Соның арқасында мемлекеттік қызметшілеріміз 8 сағаттық жұмыс күнінен соң білімін жетілдіруге, демалуға, отбасына көңіл бөлуге және спортпен шұғылдануға көбірек уақыт жұмсайтын жағдайға бірте-бірте келеміз.
Нәтижесінде мемлекеттік қызмет­ші­лердің еңбек өнімділігі артып қана қой­май, олардың толыққанды демалуына да қолайлы мүмкіндік туады.
Енді құжат айналымына келейік.
Соңғы жылдары мемлекеттік орган­дарда құжат айналымын азайту үшін мақсатты жұмыстар жүргізілуде.
Мәселен, биыл Президент Әкім­ші­лігіндегі құжат айналымының көлемі 2013 жылмен салыстырғанда екі жарым есе қысқарды. Яғни, 625 мың құжаттан 250 мың құжатқа дейін азайды.
Осы мерзім аралығында орталық мемлекеттік органдарда және Астана, Алматы қалалары мен облыс әкімдік­теріндегі құжаттардың саны 30 пайыздан астам көрсеткішке, яғни 4,9 миллионнан 3,3 миллионға дейін азайды.
Мұндай нәтижеге жүйелі шаралар қабылдаудың арқасында қол жеткізілді. Мысалы, орталық мемлекеттік орган­дарда:
• көптеген құжат түрлері және оларды Президент Әкімшілігіне енгізудің мерзімдік тәртібі оңтайландырылды;
• төменгі ұйымдарға көзделмеген сұранымдар жолдауға тыйым салынды;
• Басшылықтың тапсырмаларына бақылау жүргізудің тәртібі қайта қарал­ды.
Мемлекеттік билік тармақтары арасындағы өкілеттіктерді қайта бөлу мәселелері бойынша Конституциялық заңдарға, сондай-ақ Мемлекет бас­шы­сының, соның ішінде оның биылғы қазан айындағы Қазақстан халқына арналған Жолдауында берілген тапсырмаларына сәйкес, көптеген құжаттарға бақылау жүр­гізу орталық және жергілікті атқару­шы органдардың құзырына берілді.
Осы жұмыстардың нәтижесінде, Президент Әкімшілігінің бақылауындағы құжаттар саны 40 пайызға азайды.
Біз тапсырмаларға бақылау жасаудан қазақстандықтардың әл-ауқатын жақсартуға бағытталған реформалар мен бағдарламалар нәтижелерін бақылауға көшуді көздеп отырмыз.
Құжат айналымын қысқартумен қатар, оны электронды-цифрлық фор­матқа көшіру жөніндегі жұмыстар да белсенді жүргізілуде.
Қазір «Цифрлы Қазақстан» мемле­кеттік бағдарламасы аясында мемлекеттік органдарды Электрондық құжат ай­налымының бірыңғай жүйесіне көшіру жүзеге асырылуда. Азаматтардың өтініш­терін қараудың электронды жүйесі енгізілуде. Барлық мемлекеттік органдар үшін бірыңғай электронды құжаттар архиві жасақталуда.
Осылайша, біз қолға алынған істің нақты нәтижесін көріп отырмыз. Бұл жұмыс алдағы уақытта да жалғасады. Біз Мемлекет басшысының Қазақстан халқына арналған Жолдауында берілген тиісті тапсырмалардың толық және сөзсіз орындалуына қол жеткізетін боламыз.