Ғасырлар бойы армандаған азаттық

Өз басым тәуелсіздіктің ал­­ғашқы жария­ланған сағат­та­рында куә болдым. Сол күн­гі­ мақ­­танышымызда, тө­беміз көк­ке екі елі жетпей қал­ған қуа­ны­шы­мызда шек жоқ еді. Тәуел­сіздік алғанға дейін ойымыз бұғауда, тіліміз байлауда болды. Біз осыны жан жүрегімізбен сездік. Сондықтан тәуелсіздік алу көлденең келген қуаныш емес, біздің қанымызда ғасырлар бойғы сақталып келген сезім. 

Тәуелсіздіктің ең алғашқы жылдарында еліміздің Прези­денті маған да үлкен бір жүкті арт­қан еді. Сол кездегі қаны шығып тұрған ең өзекті мәселенің бірі – мемлекеттік тіліміздің жай-күйі болатын. Егемендік алған мемлекеттің алғашқы әре­кеттерінің бірі – қазақ тілін өзіне лайық дәрежеге көтеру еді. Қа­ражаттың аз, жоқшылықтың дендеп тұрған кезі. Осы уақыттың өзін­де, тіліміздің құрып кету­ге шақ тұрған жағдайында ел Пре­зиденті Тіл комитетін құрып, үлкен шешімге барды. Менің бағыма сол Тіл комитетіне тұң­ғыш төрағалық ету жазылыпты. Алғашқы жылдар арпалысқа, кү­реске толы болды. Алғашқы күндерден бастап өзіміздің аты-жөнімізді ұлттық сипатқа айналдыру басталды. Комитеттің ал­ғашқы бес жылдағы атқарған жұмысы мемлекеттік тілдің тү­бінде биікке шығатынын ай­қындап берді. Осы жолда жүз­деген шаруа істеліп, халық болып жұмылдық. Әсіресе зиялы қауым мемлекеттік тілдің өркендеуіне ойымен де, ісімен де үлес қосты. Қиындыққа мойымадық, «таң атпайын десе де күн қоймайды» дегендей тәуелсіз мемлекеттің сара жолы тіліміздің дамуына ерен жол ашты.

1993 жылы алғаш рет Түр­кия біздің Президентімізді тә­уелсіз мемлекеттің басшы­сы­ ре­тінде шақырған бола­тын. Сол сапарымызда Түр­­­кия­ның халықаралық әуе­жа­йын­да Президент ұшағы келіп қо­на қалғанда, Тұрғыт Өзал зайы­бы­мен қарсы алды. Ал Ан­ка­­ра көгінде гүрсілдей атыл­ған­ зеңбірек үні мен әуе­лей шыр­қалған Қазақстан Ән­ұраны көңілімізге шаттық сый­лады. Тебіренбей көріңіз! Тәуел­сіздіктің арқасында кереметтей игіліктерге қол жеткіздік. Сары даланың төсінде ғажайып қала орнаттық. Бұл да біздің Пре­зидентіміздің ерік-жігері мен қайраткерлігінің арқасында бол­ған дүние. Астананың әр ғимаратының салыну тари­хы менің көз алдымда күні кешегідей сайрап тұр.  Сол кездегі Премьер-Министрдің орынбасары Иманғали Тасмағамбетов бастаған топ Ақмоланы аралауға шықтық. Жаңа астанаға қоныс аудару туралы әңгіме енді-енді ай­тылып жатқан кез еді. Сол жолы қаладағы мәдени орта­лық­тардың арасынан іліп алар 4-5 ғимараттың өзінің жай-күйі кетіп, тоза бастаған. «Қалай болар екен» деп абыржыдық, алаң­дадық. Тарих үшін қас-қағым сәтте, айналдырған жиырма жыл ішінде Астана қалай көркейіп шы­ға келді! Қаладан орын тепкен ғажайып ғимараттар мен кон­­церт залдары, театр орындары әлемдегі үздік мәдениет ошақ­тарымен бой таластырады. Сө­зімді қорытындылай келе, мынаны айтқым келеді,  «Санамыз ісімізден озып жүруі, яғни одан бұрын жаңғырып отыруы тиіс», – деп нақты міндет қойған Ел­басы рухани жаңғырудағы ұлт­тық болмысқа баса назар аударып, бірнеше міндетті ай­қын­дап берді. Ұлттық дәс­тү­ріміз бен тарихымызды табысты жаңғырудың алғышарты ету алдағы жылдарымызға сер­пін беретін идеологиялық ба­ғыт ретінде қабылдаймын. Ғы­лымға да, мәдениетке де табан­ды еңбекпен үлес қосу зиялы­ қауымымыздың ең үлкен міндет­і деп ойлаймын. 

Сұлтан ОРАЗАЛИН, 

Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері