Финляндия және басқа скандинавиялық елдер бақыт индексі бойынша көш бастап тұр

Жыл сайын жаһандық бақыт туралы есеп 150-ден астам елде адамдардың қаншалықты бақытты екенін өлшеуге бағытталған. Солтүстік Еуропа елдері бұл тізімде бірнеше рет көш бастап, 2020 жылғы есепте Финляндия қатарынан үшінші рет бірінші орынды иеленді.

Дүниежүзілік бақыт туралы есеп 2020 коронавирус эпидемиясы бүкіл әлемде алаңдаушылық тудырып отырған қиын уақытта шығарылды. Осыған қарамастан, есепте қазіргі кезде де, болашақта да пайдалы бола алатын мәліметтер мен тұжырымдар бар.

Есепті БҰҰ-ның тұрақты даму шешімдері желісі 20 наурыз — Халықаралық бақыт күні деп жариялады. Ол Gallup Әлемдік сауалнамасындағы бір сұрақтың мәліметтерін пайдаланды: нөлден онға дейінгі шкала бойынша, сіз өзіңіздің өміріңізді қалай бағалайсыз (нөл — ең жаман өмір, он — ең жақсы өмір)? Осылайша, ғалымдар жалпы көңілді немесе күлімсіреу жиілігін емес, адамдардың өз өмірлеріне қанағаттануын зерттеуге тырысады.

Өзге солтүстік елдер де алғашқы жетілікке кірді: Финляндия (1), Дания (2), Исландия (4), Норвегия (5) және Швеция (7). Сондай-ақ Швейцария, Голландия, Жаңа Зеландия, Австрия және Люксембург алғашқы ондыққа енді.

Алайда, бақыт индексі бойынша елдер тізімі 202 беттен тұратын ағылшын тіліндегі баяндаманың тек үш бетін алады. Тағы не бар?

Есеп ақпараттарға, кестелерге және бақытқа не әкелетіні туралы толғаныстарға толы. Есептің негізгі мақсаты, кіріспеде айтылғандай, «субъективті әл-ауқатты өлшеу және түсіну жолдарын қарастыру». 2020 жылы Дүниежүзілік бақыт туралы есеп қоршаған ортаға үш өлшемде бағытталған: әлеуметтік, қалалық және табиғи.

Есеп беру тарауларының бірінің авторлары «Солтүстік ерекшелік: неге скандинавиялық елдер әлемдегі ең бақытты адамдар қатарында» солтүстік әріптестерінің бірлескен жұмысы: Франк Мартела, Аальто университеті, Финляндия; Бент Греве, Роскильде университеті, Дания; Бу Рутстейн, Гетеборг университеті, Швеция; Юхо Саари, Тампере университеті, Финляндия. Олардың мәтінінде қоғамға деген үлкен сенім — солтүстік елдердегі адамдардың өмірін неге соншалықты жоғары бағалайтындығын түсіндіретін шешуші фактор екендігі айтылған.

Керімсал Жұбатқанов