Facebook неге қателесті?

Facebook компаниясы Рейхстагтағы қызыл ту бейнеленген суреттерді жаппай өшіріп тастағаны үшін кешірім сұрады. Бұл «автоматтандырылған құралдар жұмысындағы қателіктен болған олқылық» деп түсіндірілді, деп жазады РИА Новости.

Жаман ниетпен жасалған әрекеттің астарында үлкен азғыру жатқанын түсінуге болады. Бұл нұсқа Ресейдің нацизмді жеңудегі рөлін халық жадынан алып тастап, тарихты қайта жазуға деген батыстағы талпыныстарды дәлелдей түсті.

Алайда, бұл жағдайда артта қалған саяси ойындарды іздеу артық болатын сияқты. «Қауіпті адамдар мен ұйымдарға қатысты ережелерді» бұза отырып Евгений Халдейдің танымал фотосуретінің бұғатталуына қатысты түсініктеме жағдайдың қисынсыз екенін көрсетеді. Ал әлеуметтік желідегі дау-дамайға араласу ниетінің жоқтығын оқиғадан кейінгі олардың ақталуы растайды.

Әрине, мұның бәрін таза мүмкіндікке жатқызу да дұрыс болмайды: бұл жолы Facebook-тің антиресейлік саясаты емес, әлемдік әлеуметтік желілер өздерін қақпанға түсірді.

Әлеуметтік желілердің өзін-өзі көрсету мен еркін қарым-қатынас кеңістігі ретінде қалыптасқан алтын ғасыры қысқа болды. Онда шектеулер мен мазмұнды бақылау агрессивті қатерлі ісіктің жылдамдығындай өсіп, енді ол барлық салалар мен бағыттарды қамтитын толыққанды қатаң цензураға айналды.

Оқи отырыңыз: Рақымжан Қошқарбаевтың Рейхстагқа тіккен Жеңіс туы қайда – видео

Атап айтқанда, Facebook-тің жиі талқыланатын (және айыпталатын) ережелерінің бірі – өнердің танымал шедеврлеріне қатысты болса да, жалаңаштыққа тыйым салу.

Ал саясат туралы айтудың қажеті жоқ. Шектеулерді ресми негізде де (мысалы, тыйым салынған сөздер үшін), сонымен қатар жалпы идеологиялық жағынан да табуға болады. Осыдан бір апта бұрын Facebook-те «Кремльді қолдайтын» News Front ақпараттық агенттігінің бірнеше тілдегі аккаунттары жойылды.

Алайда, мұндай цензурада компанияның саналы түрдегі ерік-жігерін көру қателік болар еді, өйткені көптеген адамдар бұл құралды қолдануды үйренді.

Әлеуметтік желілердегі контентті автоматты бақылау алгоритмінің маңызды бөлігі жаппай шағымдар болып табылатынын тәжірибе көрсетті.

Мүмкін, Рейхстаг үстіндегі Жеңіс Туы бейнеленген суретке ұқсас нәрсе болған шығар: антиресейлік белсенділер осы суреттегі бірнеше посттарға шағым түрінде ұжымдық шабуыл ұйымдастырды. Нәтижесінде, ол машиналық бақылау алгоритміне түсіп, осыған ұқсас басылымдар автоматты түрде алына бастады. Алайда, бұл жолғы тақырып соншалықты өткір және әлеуметтік маңызы зор шығып, Facebook адамзатты қорлауын тез арада түсіндіруге мәжбүр болды.

Бұл жалғыз осы жағдай ғана емес. Бір ай бұрын Google ресейліктерге арнаған Владимир Путиннің үндеуі мен Коммунаркадағы аурухананың бас дәрігері Денис Проценкомен сұхбатты YouTube-тен алып тастады. Видеоны қалпына келтіру мен қателіктерді растауға қатысты компанияның реакциясы бұл саналы шешім емес екенін көрсетті. Осылайша, кейбір азаматтар (мүмкін, ресофобиялық көзқарастағы) Ресейді теріс жағынан көрсетуге тырысып, беделге нұқсан келтіруде орасан зор миллиардтық корпорацияларды сәтті пайдаланды.

Бір кездері Facebook пен Google әлемді жаулап алғанда, әлеуметтік желілер адамзатты ұлттықтан жоғары қатаң бақылауға алады деген пікірлер болған. Алайда, мемлекеттердің IT-корпорацияларды өз талаптарын орындауға мәжбүрлеу үшін жеткілікті мүмкіндіктері бар екені айқындалды. Содан кейін компаниялардың ұйымдасқан немесе өте қатты «ұжымдық пікірге» жүгінуге мәжбүр екендігі белгілі болды.

Жарияланымдардың қателесіп өшірілуіне байланысты осы жанжалдардың бәрі мәселенің басқа жағын да көрсетті. Яғни, жағымсыз жарияланымдар арқылы қарапайым жеке қолданушылардың да алып компанияларды өз мүдделеріне сай басқаруының нақты мүмкіндігі бар екендігі мәлім болды. Бұл мәселеде олардың шын мәнінде біліксіздігі мен тиімсіздігінің жабайы деңгейі білінді. Соңғы он бес жылдықта әлеуметтік желілер толықтай еркіндіктен қатаң авторитарлық жүйеге өтті.