Ақындар мен батырлар еліндегі той дүбірі
Арғысы ақбас Алатаудың, бергісі Үшқоңыр мен Майтөбе, Суықтөбе мен Қоңыртөбе тауларының қойнау-қолаттарынан бастау алатын Қарғалы, Ұзынағаш, Қарақыстақ, Қастек, Жиренайғыр, Самсы, Жаманты сынды сыршыл өзендердің арнасынан нәр алған, тарих куәгері – Қарабастаудың батысында көне қола дәуірінен сақтаулы ЮНЕСКО-ның тізіміне енген аспан астындағы мұражай – Таңбалы тас мүсіндер, Жәнібек пен Керей сұлтандар қолдаса қимылдап, Шу өзені мен Қозыбасы тауының алабында, бұдан 555 жыл бұрын Қазақ хандығының алғашқы керегесін жазған мекеннің төрі – Үңгіртас пен Тарғаптың ортасындағы ата-бабамыздың қасиетті жері, атойлап Аңырақайда ата жауы жоңғардың бетін қайтарған, даңқты Қарасайдай хас батыр, жолбарыстай жас қыран Шапырашты Наурызбай, осы жердің азаттығы үшін күрескен Қастек, Қараш, Қазыбек бек пен Қасқары, Өтеген, ер Сұраншы, Саурық, Бекболат, Әли, Қырғызбай сынды батырлардың ізі қалған бұл өлке – бүгінгі ұрпаққа зор абырой.
Жыр сүлейі Сүйінбай, жыр дүлдүлі Жамбыл, тау суындай тасқындаған Сарыбас, «өлеңнің қара жорғасы» Үмбетәлінің алдын көріп, тәлім-тәрбиесінен өнеге алған кейінгі лектің өзі бір төбе. Ел басына күн туған Ұлы Отан соғысында үш жарым мыңнан астам жерлестері елге қайтпай, шейіт болса, Кеңес Одағының Батыры Д.Бабажанов пен жауынгерлік «Даңқ» орденінің толық иегері Ә.Әлімов пен М.Рыжиков сынды ерлері ел есінде. Ауданның бейбіт өмірдегі батырлары, бүгінгі өндіріс, ауыл шаруашылығының шамшырақтары атанғандары қаншама.
Архив құжаттарына жүгінсек, ауданның алғашқы орталығы 1928 жылы Тарғап ауылы болғаны, көп ұзамай Қарақыстаққа көшіріліп, одан 1930 жылы Қастек ауданы Ұзынағашқа орныққан. 1938 жылы Жамбыл Жабаевтың 75 жасқа толу құрметіне орай Жамбыл ауданы болып өзгереді. Бүгінде 19 мың 300 шаршы шақырымды алып жатқан ауданда 160 мыңнан астам адам тұрады. Барлығы 61 елді мекенде отызға жуық ұлттың өкілі ынтымақта өмір сүруде. Әр жылдары осы ауданның тізгінін ұстап, оның бүгінгі дәрежеге жетуіне соңғы алпыс жылда өз үлестерін қосқан Ф.Зікірінов, А.Мансұров, Б.Тұрысжанов, Б.Егінбаев, А.Сарин, Б.Мұқанов, К.Омарбаев, Ж.Нүкетаев, Қ.Орымбетов, Т.Естенов, С.Баяманов, А.Мұсаханов, Л.Тұрлашев, М.Бигелдиев, Б.Ысқақов, Ж.Далабаев сынды азаматтар аудан басшылығында болып, уақыт ағымында жемісті қызмет атқарды.
«Сүйер ұлың болса сен сүй, сүйінерге жарар ол» демекші, ғылым мен өнердің, әдебиет пен мәдениеттің шоғыр жұлдыздары қаншама десеңізші. Ғарыш шексіздігіне үш рет сапар шеккен Талғат Мұсабаев, саз әлемінің қырандары Халық Қаһарманы Нұрғиса Тілендиев, Әсет Бейсеуов, отандық кино және театр өнерінің саңлақтары Абдолла Қарсақбаев, Қанымбек Қасымбеков, Кененбай Қожабеков, Қамал Қармысов, Айтжан Айдарбеков, Қасым Жәкібаев, Таңат Жайлыбеков, Гүлфайрус Исмаилова, Зәмзәгүл Шәріпова, Балтабай Сейітмамытовты, әзіл сөздің семсері Оспанхан Әубәкіров, белгілі қаламгерлер Балғабек Қыдырбекұлы, Сейдахмет Бердіқұлов, Сұлтанғали Садырбаев, Әнуарбек Дүйсенбиев, Мұхамеджан Етекбаев, Әлімқұл Жамбылов, Әбілғазы Тоғызбаев, Мұхаметжан Әбдірахманов, Қанипа Бұғыбаева, Гүлсім Сейілжанова, Есенқұл Жақыпбеков, Рафат Әбдіғұлов, Баймолда Мусин, Нәзікен Алпамысқызы, Уәлихан Қалижан, Орысбай Әбділдаұлы, Жұмаш Арғынбайұлы, Надежда Лушникова, Қызжібек Жарқынбаева, Жұмабай Шаштайұлы, Нағашыбек Қапалбекұлы, Жұмагүл Солтиева, Жолдасхан Құрамысов, Күмісжан Байжан, Манарбек Ізбасаров, Нүсіпбай Әбдірахым, Ермек Жұматаев, бүгінгі қасиетті қаламның иегерлері, жастар Мадина Омарова, Роза Сейілхан, Есболат Айдабосын, Айнұр Төлеу, Шарафат Жылқыбаева, профессор Арықбай Ағыбаев бастаған заңгерлердің, Әділ Шаяхметов бастаған генералдар, күміс көмей әншілер Ұ.Айнақұлова, Е.Қосбармақов, қобызшы Б.Қосбасаров сынды ұл-қыздардың есімін тізе беруге болады. Ұлттың даңқын асырған спортшылар Жандос Көкімов, Ізбасар Оразбақов, Олимпиада чемпионы Жақсылық Үшкемпіров − ел мақтаныштары.
Аты аңызға айналып, қойнауы ырысқа толған ауданның бүгінгі тыныс-тіршілігі мен экономикасында қол жеткізген жетістіктері жайлы Жамбыл ауданының әкімі Бағдат Әлиев қысқаша шолу жасап, есеп беріп, жерлестерін мерейтоймен құттықтады. Жамбыл ауданы аграрлы өңір саналатындықтан мал мен егін шаруашылығы жақсы дамыған. Ауыл шаруашылығына жарамды жер көлемі 976 мың гектарды құрайды. Шабындық пен масақты дақылдар, картоп, көкөніс, бау-бақша өнімдері мен мал азығы және майлы дақылдардан облыста алдыңғы қатарда. Ал ірі қара, қой мен ешкі өсіруде бірінші орында.
Аудан халқын құттықтауға келген Алматы облыстық мәслихат хатшысы Сұлтан Мырзабайұлы алдымен облыс әкімі Амандық Баталовтың, Сенат депутаты Динар Нүкетаева Сенаттың Әлеуметтік, ғылыми даму комитетінің төрайымы Б.Әйтімованың ыстық ықыласын жеткізді. Сондай-ақ сахнадан Парламент Мәжілісінің депутаты Серік Үмбетов пен Ақпарат және коммуникациялар министрі Дәурен Абаевтың жүрекжарды лебіздері оқылды. Киелі топырақта дүниеге келіп, ауданнан шыққан, бүгінде абыроймен қызмет атқарып жүрген бірқатар мемлекет қайраткерлері өз тілектерін жолдапты. Олардың қатарында Қайрат Мәми, Нұртай Әбіқаев, Аида Балаева, Қайрат Сатыбалдыұлы, Аңсар Мұсаханов, Тілектес Бәрпібаев, Бейбіт Атамқұлов, Айдос Үкібай және басқалары бар. Саңлақтар санатын толықтыра түсетін, ел мақтаны – мемлекет қайраткерлері Бақыт Сұлтанов, Ғабит Байжанов, Бақыт Оспанов, Серік Байбатыров, Мейрамбек Таймерденов сынды тағы да ондаған, жүздеген есімдерді айтуға болады.
Мерекелі салтанатта ауданның тоқсан жылдығына орай арнайы шығарылған «Ағала ордам қонған жұрт…» атты кітаптың тұсаукесер рәсімі өтті. 39 баспа табақ сүбелі еңбектің жалпы редакциясын белгілі ақын, Жазушылар одағының мүшесі, Жамбыл аудандық «Атамекен» газетінің бас редакторы Рәтбек Терлікбаев басқарып, редакция алқасының мүшелері, кітапты шығаруға атсалысқан жігіттер мен қыздардың сіңірген еңбектерін атап өткеніміз жөн болар.
«Тоқсанға келген жасым бар, көпті көрген басым бар…» деп жырлаған Жамбыл тәтеміздің атын алған ауданымыз да абыз жасқа келіп жатыр екен, құтты болсын! Тарих үшін тоқсан көп пе, аз ба? Бір ғана мысал, Жамбыл ауданының алақандай ғана Қастек ауылынан жүзден астам ғылым кандидаты, докторы, профессорлар шыққан. Елбасы «ХХІ ғасыр ғылым, білім, технология ғасыры» болады» деп айтқанындай, жүз жылдықты ауданымыз ақындар, батырлар және ғалымдар ауылы деп қарсы алайық», деді осы ауданның түлегі, академик Төлеген Қожамқұлов.
Қандай торқалы той ән-күйсіз, шашусыз өткен, аудан тұрғындары мерекелік ғылыми конференциядан соң орталық стадионда өздеріне арналған сахналық қойылым мен концерттік бағдарламаны тамашалады. Келешегі кемел, бір үйдің баласындай, бір қолдың саласындай ынтымақта өмір сүріп жатқан аудан тұрғындарының әлі де ізгілікті істер мен толағай табыстарды, биіктерді бағындыра түсері хақ. Жарқын болашақта да ақындар мен батырлар елі атанған, қасиетті ауданнан әлі де талай дара тұлғалар шығатынына кәміл сенеміз.
Гүлзейнеп СӘДІРҚЫЗЫ,
Талғат СҮЙІНБАЙ,
«Егемен Қазақстан»
Алматы облысы
