АМӨЗ қызметкерлері қатты қысымға ұшырауда
Бүгін, 5 наурызда әлеуметтік медиада «Атырау мұнай өңдеу зауыты» ЖШС қызметкерлерінің ұжымдық үндеуі жарияланды. Оған зауыттың әл-ауқатын қорғауды және әділдікті орнатуға ықпал етуді өздерінің парызы деп санайтын АМӨЗ қызметкерлерінің немқұрайлылығы себеп болса керек. Бұл туралы Azh.kz сайты жазады.
Бұл үндеуді мүдделі тараптардың бұрмаланғандығы байқалады. Нақты фактілерді қарастырсақ.
Өтініште ұжым өте көп болатын тексерістерге шағымданған. Бірінші АМӨЗ бұрынғы бас директоры Шухрат Данбайға қатысты мәселелер қозғалған. Мәселен, қызметкерлерден жауап алынды, «моральдық қысымды» бастан өткерген, бірақ өндірісте бір де бір апат орын алмаған. Бұл, әрине, қызық.
Көпшілікке қолжетімді «Сот кабинеті» жүйесіндегі Данбай Ш. Мен Сейдуалиев К.-ға қатысты ҚР Жоғарғы Сотының қылмыстық істер жөніндегі сот алқасының №2уп-331-23 қаулысына жүгінейік.
Осылайша, сот Ш.Данбай мен AVC Group ЖШС арасындағы қалыптасқан өзара тиімді қарым-қатынастарды нақты көрсеткен. Кәсіпорын «Павлодар мұнай-химия зауыты» АҚ-ны басшылық ету кезеңінде жеткізуді жүзеге асырып, үлестес компаниялармен бірге Атырау облысы бойынша «Павлодар өңірінің бокс федерациясы» ҚБ және «облыстық әуесқой бокс федерациясы» ҚБ шоттарына 200 млн теңге аударған.
AVC Group ЖШС 4 хроматографты «ABB» ЖШС өндіруші зауытының ресми өкілінен 82,2 млн теңгеге сатып алғанымен,бірақ бұл хроматографтардың бағасына 495,5 милиион тенге қосып, оны 577.7 миллионға жеткізген.
2019 жылы зауыт консорциумнан (қытайлық Sinopec Engineering компаниясы, жапондық Marubeni Corporation компаниясы және «Қазстросервис «ҰТКҚК» АҚ) мұнайды терең өңдеу кешенін (шарт сомасы 555,6 млрд теңге) пайдалануға қабылдайды.
2016 жылы консорциум электр энергиясын өндіруге арналған ТУРБОДЕТАНДЕР М-0151 АМӨЗ береді. Ол үшін зауыт Sinopec Engineering компаниясына 4,1 млрд теңге аударған. Бірақ жабдық ақаулы болып шығады. 2020 жылғы 24 қыркүйекте бір көзден сатып алу арқылы АМӨЗ «ЭОН Энерго» ЖШС-мен шарт жасасады, ол өз кезегінде AVC Group ЖШС-мен аффилиирленген AVC Production ЖШС компаниясымен детандерді жөндеу және іске қосу бойынша шарт жасасады. Ақша төленді, бірақ детандер жұмыс істемейді.
2018 жылы консорциум бірінші R-1301 реакторының Pi-244 маркалы Parisom жеңіл нафтасын изомерлеу жабдығын жеткізді. АМӨЗ ол үшін 1,5 млрд теңге төлеген. Қондырғыны іске қосу кезінде жылу соққысына байланысты катализатор сөніп қалған. Данбай 2021 жылға арналған сатып алу жоспарына осы катализаторды жеткізуді қосады, ал кейінгі бас директор А.Қайрденов оны novus Energy ЖШС-ден 1,7 млрд теңгеге сатып алады.
Сондай-ақ, Ш.Данбай ақаулы жабдықты (F-0101, F-0102, F-0103, F-0104 сүзгілері және каталитикалық крекинг қондырғысының F-0201 суспензия сепараторы) қабылдаған. Бұл жабдық үшін 728 млн теңгеден төленгенімен, зауыт басшылығы шаралар қабылдамаған. 2022 жылы тексеру сүзгілер мен суспензия сепараторының жұмыс істемейтінін көрсетті.
Мұндай істер үшін АМӨЗ қызметкерлері моральдық тұрғыдан зардап шегетіні белгілі. Бірақ бірқатар қызметкерлер Данбай мен Сейдуалиевке зауыттың әл-ауқатын қорғауға «көмектескен”.
Өтініште 2022-2024 жылдары АМӨЗ бас директоры қызметін атқарған Мұрат Досмұратов туралы да айтылды.
ҚР Қаржы мониторингі агенттігі мемлекетке аса ірі залал келтіру түрінде ауыр зардаптарға әкеп соққан лауазымдық өкілеттіктерді теріс пайдалану фактісі бойынша «Атырау мұнай өңдеу зауыты» ЖШС басшылығына қатысты сотқа дейінгі тергеу жүргізеді. Досмұратовтың және зауыттың басқа қызметкерлерінің кінәсінің дәрежесін, әрине, сот анықтайтын болады.
