АЭС құрылысына халықаралық консорциумның қатысуы Қазақстанның тәуелсіздігін нығайтады
Егер референдумның нәтижесі оң болса, АЭС құрылысы халықаралық мердігерлер консорциумы арқылы жүзеге асырылады. Мемлекет басшысының бұл ұсынысы көршілес елдің өзін барлық сала бойынша “маман” деп есептейтін кейбір саясаттанушыларына ұнамағаны күтілуде.
Консорциум дегеніміз не?
Консорциум АЭС құрылысын бір компанияға немесе бір мемлекетке тәуелді болмайтынын білдіреді. Жобаны түрлі елдердің мердігерлері жүзеге асырады, әрқайсысы өздерінің бірегей технологиялары мен тәжірибелерін қосады.
АЭС құрылысын салу бойынша шорт-листке енген төрт компания белгілі:
▪️CNNC (Қытай);
▪️KHNP (Оңтүстік Корея);
▪️Росатом (Ресей);
▪️EDF (Франция).
➡️Консорциумның артықшылықтары:
➡️ Біріншіден, технологиялық тәуелсіздік. Жобаны бірнеше ел жүзеге асырғанда, бұл бір технология немесе қызмет жеткізушісіне тәуелділік қаупін азайтады. Егер АЭС бір ғана елге тәуелді болса, техникалық қолдау мен пайдалану мәселелері геосаяси факторларға байланысты қиындауы мүмкін еді. Консорциум Қазақстанға жүйе элементтерін таңдау және ауыстыруды бір ғана жеткізушіге тәуелді болмай жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
➡️ Екіншіден, халықаралық қауіпсіздік стандарттарын қатаң сақтау. АЭС құрылысы өзінен-өзі МАГАТЭ тарапынан мұқият қадағаланады. Алайда құрылысқа бірнеше компания қатысқанда, бақылау одан әрі күшейе түседі. Мұндай тәсіл технологиялық қателіктердің немесе апаттық жағдайлардың ықтималдығын азайтады.
➡️ Үшіншіден, озық технологияларды қолдану. Консорциумға қатысушы әрбір ел өздерінің мықты жақтары мен құзыреттерін жобаға қосады, осылайша Қазақстан әлемдегі әртүрлі технологиялардың ішінен ең үздігін таңдауға мүмкіндік алады. Нәтижесінде бір технологиямен шектелудің орнына, ел бірнеше көзден инновациялық әрі сенімді шешімдер алады.
➡️ Төртіншіден, геосаяси өзгерістерге төзімділік. Қазіргі әлемде бір ғана жеткізушіге тәуелділік осалдыққа айналуы мүмкін, әсіресе жаһандық геосаяси дағдарыстар жағдайында. Консорциум Қазақстанға сыртқы саяси факторларға тәуелді болмауға мүмкіндік береді, жаһандық өзгерістерге қарамастан, жобаны сәтті аяқтап, пайдалануға кепілдік береді.
@NRG_monitor: Референдум нәтижесі оң болған жағдайда бұл тамаша шешім, өйткені көпшілік АЭС салуды қолдайды, бірақ белгілі бір компания немесе елге тәуелді болуға қарсы. Құрылатын консорциум геосаяси тәуекелдерден құтылуға мүмкіндік береді.
Өзбекстанмен салыстыру орынсыз. Қазақстан тіпті Өзбекстанда (Ресейде тек мұзжарғыштарда қолданылған) алғаш рет құрлықта қолданылатын эксперименттік шағын реакторларды қарастырып жатқан жоқ.
Сондықтан нашар сарапшылар өз пікірлерін өздерінде қалдырғаны жөн. Қазақстанда АЭС салуға қолданылатын технологиялар мен тәсілдер туралы шешімдерді біз тәуелсіз мемлекет ретінде өз қажеттіліктеріміз бен мүдделерімізді ескере отырып қабылдаймыз.
