Қазақша реферат: Зейін және ес |

Жоспар

1. Зейін туралы түсінік.
2. Зейіннің негізгі түрлері, қасиеттері.
3. Естің жалпы анықтамасы, негізгі түрлері.
4. Естің негізгі механизмдері мен процесстері.

            Зейін туралы түсінік. Зейін психикалық феномен ретінде. Зейіннің негізгі сипаттамалары. Зейін және сана. Зейіннің физиологиялық механизмдері мен бағдарлаушы рефлекс. Н.Н.Лнге бойынша зейін теорияларын классификациялау. Т.Рибоның зейін теориясы. П.Я.Гальпериннің зейін концепциясы. Д.Н.Узнадзенің  ұстаным концепциясы және зейін.

            Зейіннің негізгі түрлері. Ырықсыз зейін және оны тудырушы факторлар. Ырықты зейін ерекшеліктері.  Ырықты зейіннің әлеуметтік факторлары. Ырықтан кейінгі зейін. Зейін қасиеттерінң ерекшеліктері. Зейін тұрақтылығының психофизиологиялық сипаттамалары және оның негізгі шарттары. Зейін тұрақтылығын зхерттеу әдістері.  Зейіннің ауспалылығы мен көлемі. Зейін көлемін зерттеу әдістері. Жасанды  және шынайы салғырттық.

            Естің жалпы анықтамасы, негізгі түрлері. Ес психикалық процесс ретінде.  Естің негізгі механизмдері: әсерлену, есте сақтау, тану және қайта жаңғырту. Ес процесстерін зерттеу тарихы. Ассоциация туралы түсініктер. Аристотель еңбектері. Д.Юмның, У.Джемстің, Г.Спенсердің ассоциативті психологиясы. Кеңестік психологтардың еңбектңріндегі ес мәселесі. Ассоциация көріну заңдылықтарын эксперименталыд зерттеу. Г.Эббингауз: оқиғалардың ассоциация үшін маңызы, “шет эффектісі”, ұмыту заңы. Гештальтпсихологиядағы ес мәселесі. Квазиқажеттілік. Бихевиоризм және психоанализ өкілдерінің зерттеулеріндегі ес мәселесі. А.Бине мен К.Бюллердің мағыналық теориясы. П.Жане және Л.С.Выготский еңбектеріндегі естің жоғарғы формаларының қалыптасу мәселесі.Естің жекеленген түрлерінің классификациясы: психикалық белсенділік сипаты бойынша, іс-әрекет мақсатының сипаты бойынша, материалды бекіту мен есте сақтау ұзақтығы бойынша. Қозғалыстық ес. Эмоционалдық ес. Бейнелік ес. Ырықты және ырықты ес. Қысқы мерзімді, ұзақ мерзімді және оперативті ес.

            Естің негізгі механизмдері мен процесстері. Есте сақтаудың негізгі түрлері: ырықты және ырықсыз. Жаттау. Мнемикалық іс-әрекет жайлы түсінік. Мағыналау және механикалық жаттау. Қайталау әдісі. Есте сақтаудың тұтас, жеке және комбинациялық  тәсілдері. Ақпаратты диеамикалық және статикалық сақтау. Әдейі және әдейі емес қайта жаңғырту. Еске түсіру. Танудың қайта жаңғыртудан айырмашылығы. Ұмытудың негізгі формалары. “Ес деңгейлері”. Эббингауздың ұмыту заңы. Ұмыту процессін баяулату әдістері.