Украинаның әр ядролық кеніші миллиард доллар сомасына жетті. Мұндай шахталардың саны 176 болған

Украинаның тұңғыш президенті Леонид Кравчук Будапешт меморандумына қол қою кезінде Украинаның неге жеңілдіктер жасағанын айтты.
Украина ядролық держава мәртебесін сақтай алмады, өйткені оның ядролық оқтұмсық өндірісін тез жолға қою мүмкіндігі болмады — соны Украинаның тұңғыш президенті Леонид Кравчук мәлімдеді.
«Қарусызданудың негізгі тезисі мыналар болды: ядролық оқтұмсықтар мен зымырандардың құны өте үлкен. Әрбір ядролық шахтаға миллиард доллар қажет. Бұл долларлар, басқа емес. Зымыран, ядролық оқтұмсық — барлығы миллиард доллар. Енді не істеу керек? Біз жылдам зымыран өндірісін жасай аламыз ба? Себебі олардың өмір сүру мерзімі бар. Адам өміріне жауап беруге тырыссаңыз, олардың өмірі 1997 жылы аяқталды. Яғни, 1997 жылы олар мылтықтар қауіпті болды — олар өздігінен әрекет етуі мүмкін. Оларды ауыстыратын ештеңе жоқ, біз оларды шығарған жоқпыз. Өндіріс желісін құру үшін ғалымдардың пікірінше, 50 миллиард доллардан астам қаражат қажет. Миллиардтар, миллиондар емес. Қазына бос болды», — деді Украинаның экс — президенті.
Кравчуктың айтуынша, Ресей президенті Борис Ельцин ядролық қаруды Украинадан Ресей Федерациясына тегін алып кетуді талап етті.
«Бірақ біз олай жасамадық. Біз тиісті қадамдар жасап, Ресейді доллармен емес, Ресейге экспортталатын ядролық оқтұмсықтар Ресей украиналық АЭС үшін ТВЭЛмен (орысша тепловыводящий элемент) төледі. Америка Құрама Штаттары бізге бар болғаны 700 миллион доллар бөлді, бірақ барлық соғыс қару — жарақтардың құны… Мен жоғарыда айттым: әрбір шахта — миллиард. Мұндай шахталардың саны 176 болған», — деп атап өтті Кравчук.
Будапешт меморандумына 1994 жылы 4 желтоқсанда Украина, АҚШ, Ресей Федерациясы және Ұлыбритания арасында қол қойылды. Құжат Украинаның ядролық арсеналынан бас тартудың орнына оның аумақтық тұтастығы мен қауіпсіздігіне кепілдік берді.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты