« Түйіндесулер.Лекальді және циркульді қисық сызықтар туралы түсінік

Сабақтың тақырыбы: « Түйіндесулер.Лекальді және циркульді қисық сызықтар туралы түсінік,эллипс пен сопақшаны құру. Эвольмента және Архимед спиральі. » Мақсаты: Түйіндесулер туралы білім беру. Әр түрлі бұрыштарды, шеңберлерді және шеңбермен түзулерді түйіндестіруге үйрету. Оқушыны ұқыптылыққа және дербестікке тәрбиелеу.Оқушының кеңістікті көз алдына елестету қабілетін және график мәдениетін қалыптастыру.Күтілетін нәтиже: екі түзуді, шеңбер мен түзуді және екі шеңберді түйіндесуді жаттығу арқылы сызып үйренеді.

Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты меңгеруӘдістері: практикалық жұмысҚұрал-жабдықтар: оқулық, тақта, сызба құралдары жұмыс дәптері

Сабақ барысыІ. Ұйымдастыру бөліміІІ. Үй жұмысын тексеру. Сызбалар арқылы тексеру.ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру Бір түзу сызықтың екінші түзу сызыққа біртіндеп көшуі – түйіндесу деп аталады.Түйіндесулерді салу үшін түйіндесу центрі мен нүктелерін табу керек. 1. Екі түзуді радиусы берілген доғамен түйіндестіру ( тікбұрышты, сүйірбұрышты және доғалбұрышты) Түйіндесу R – 10 мм

О О

2. Шеңбер мен түзуді радиусы берілген доғамен түйіндестіруа) түйіндесу центрін табу үшін шеңбердің О нүктесінен радиусы R + r болатын көмекші доға жүргізеді.б) АВ түзуінен r қашықтықта радиусы R + r доғасымен қиылысқанша, АВ түзуге параллель түзу жүргізеді. Шыққан О1 нүкте түйіндесу центрі.в) О О1 қосқанда М нүктесі пайда болады. О1 нүктеден перпендикуляр жібереміз, Н нүктесі пайда болады.г) М,Н түйіндесу нүктелерін r доғасымен қосып сызық жүргіземіз. О

О О

3. Екі шеңберді түйіндестіруА) І- шеңбердің диам. r1-30 мм, ІІ- шеңбердің диам. r2 –20 мм, түйіндесу радиусы R – 10 мм.Б) шеңбер ø r2 + Rекі шеңбер сызу, центрі О1 және О2ø r1 — Rв) қиылысқан нүкте О, О1О, О2О – қосамыз.Қиылысқан нүктелер А және В. Сырттай түйіндесу

4.Шеңберлер доғаларын түйіндестіру нәтижесінде алынған тұйық сызықты – сопақша (овал) деп атайды. Сопақшаларды біросьті және екіосьті деп ажыратады. Екіосьті сопақша осьтерінің ұзындықтарымен анықталады. Сопақша салу әдісі түсіндіріледі және оқушылар мұғаліммен бірге сызады.

ІІ. Бекіту . Үлкен осінің ұзындығы 80 мм, кіші осінің ұзындығы 50 мм болатын екіосьті сопақша салу.

ІІІ Бағалау. Өзіндік жұмыс бағаланады.

ІҮ Үй жұмысы. Түйіндестіру ережелерін сақтай отырып, 25, а-суреттегі фигураны өзің таңдап алған масштабпен сал. Өлшемдерін түсір.