Трамп АҚШ — тың ДДСҰ — мен қарым — қатынасын бұзатындығын жариялады

АҚШ президенті Дональд Трамп Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы «өте қажет реформаны» жүзеге асыра алмады, сондықтан Вашингтон онымен қарым — қатынасты үзіп, ақшаны басқа денсаулық сақтау ұйымдарына жібереді деп мәлімдеді.
Америка Құрама Штаттары Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымымен барлық қатынастарды бұзады. Бұл туралы 29 мамырда АҚШ президенті Дональд Трамп өткізген брифингте мәлімдеді, деп хабарлайды CNBC.
Оның айтуынша, ДДСҰ — на «шұғыл реформасын» жүзеге асыра алмады, сондықтан Америка Құрама Штаттары онымен қарым — қатынасты үзіп, қаражатты басқа денсаулық сақтау ұйымдарына бағыттайды. Трамптың айтуынша, Қытай «ДДСҰ — ны толығымен бақылайды», бірақ ұйымдарға жылына тек 40 миллион доллар бөледі, ал АҚШ — 450 миллион доллар. 14 сәуірде Америка Құрама Штаттары ДДСҰ қаржыландыруын уақытша тоқтатты.
Содан кейін Трамп ақшаны бөлу ДДСҰ — ның коронавирус індетіне қарсы әрекетінің тиімділігін сынау кезеңінде тоқтатылатынын айтты. 100 — ден астам мемлекет Қытай мен ДДСҰ — ны объективті тексеруді сұрады. Bloomberg басылымына белгілі болған АҚШ — ның барлау есебінде Қытай коронавирустың індетін жасырды, ол инфекциялардың санын да, өлім санын де бағаламады.
29 мамырдағы брифингте Трамп «әлемге Қытайдан вирус туралы жауаптар керек» деді. Ол «Қытай Бейжіңдегі жұқтырған адамдарды жапты» және инфекция бүкіл елге таралмады, бірақ жұқтырғандар «әлем бойынша, соның ішінде Еуропа мен АҚШ — да еркін жүре алады» деп атап өтті. Трамп ДДСҰ — ны бірнеше рет «тиімсіздігі» және «Қытайға қатысты бекіту» үшін айыптады.
18 мамырда ол ұйымға ультиматум жеткізді: АҚШ ДДСҰ — ны қаржыландыруды тоқтатады, егер ол бір ай ішінде дәлелденбесе, Уханьде коронавирустың өршуі кезінде ДДСҰ Қытай билігіне қауіпті вирустен бүкіл әлемнен жасыруға көмектеспеді. ДДСҰ Трамптың айыптауларын жоққа шығарды. Ұйымның бас директоры Тедрос Адхан Гебрейюс әлем басшыларын коронавирус мәселесін саясаттандырмауға шақырды.
Ол АҚШ пен Қытай «осы қауіпті жауға» қарсы күресте бірігуі керек деді. Еуро Одақ АҚШ — ның орнына Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымын қаржыландыруға уәде берді. Forbes мәлімдегендей, ДДСҰ бюджеті 4, 8 миллиард долларды құрайды.
2018 және 2019 жылдары Америка Құрама Штаттары ұйымның бюджетіне ерікті жарналар ретінде 237 миллион доллар және 656 миллион доллар аударды, яғни Америка ДДСҰ — на жылына орта есеппен 446 миллион доллар бөлді.
CNBC Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымын қаржыландыруды тоқтату үшін Трамптың қай тетігі қолданылатындығы әлі белгісіз екенін атап өтті, өйткені ақшаның көп бөлігін Конгресс бөледі. Президенттің бұл қаражатты біржақты бағытқа бағыттауға құқығы жоқ. Коронавирус инфекциясы COVID — 19 Қытайда 2019 жылдың желтоқсанында басталды. 11 наурызда Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы коронавирус пандемиясының таралғаны туралы хабарлады.
Американдық Джонс Хопкинс университетінің мәліметі бойынша әлемде жұқтырғандардың жалпы саны 5, 87 миллионнан асты, оның ішінде 2, 46 миллионнан астамы емделіп шықты, 362, 7 мың адам қайтыс болды. Америка Құрама Штаттары вирус жұқтырғандар саны мен өлім саны бойынша бірінші орында. Қытай — сәйкесінше 15 және 14 — орындарда.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты