Ресейді Екінші дүниежүзілік соғыс тарихын бұрмалауды тоқтатуға шақырды

АҚШ — ның Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымындағы елшісі Джеймс Гилмор Екінші дүниежүзілік соғыс 1939 жылы, КСРО мен Германия Шығыс Еуропадағы ықпал ету салаларын бөлу туралы шешім қабылдаған және Молотов — Риббентроп пактісіне қол қойған кезде басталғанын еске алды. 1939 жылы 1 қыркүйекте Германия Польшаға шабуыл жасады.
АҚШ — тың Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымындағы елшісі Джеймс Гилмор 7 мамырда ЕҚЫҰ Тұрақты кеңесінің виртуалды отырысы барысында Ресейді Екінші дүниежүзілік соғыс тарихын бұрмалауды тоқтатуға шақырды.
«Біз Ресейді тарихты қасақана бұрмалау негізінде өзін — өзі даңқтауды доғаруға шақырамыз. Біз Ресейді тарихты бұрмалануына қарсы болған еуропалық серіктестерімізбен біргеміз», — деді Гилмор.
Ол «Кеңес Одағының әскери және азаматтық халқы фашистерді жеңу үшін үлкен құрбандықтар жасағанына қарамастан» Екінші дүниежүзілік соғыс қашан басталғанын ұмытпау керек деп атап өтті.
«Бұл 1939 жылы басталды [КСРО жетекшісі Иосиф] Сталин және [фашистік Германияның жетекшісі Адольф] Гитлер Шығыс Еуропаны Кеңес Одағы мен нацистердің бақылауындағы аймақтарға бөлетін келісім жасады. Менің поляк достарым бүгінде бұл фактіні ұмытпағанына сенімдемін», — атап өтті американдық дипломат.
Гилмордың айтуынша, көптеген Еуропа елдері үшін 1945 жыл бостандыққа оралған жыл емес, Кеңес Одағының 50 жылдық қуғын — сүргінінің басы болды. «Екінші дүниежүзілік соғыстың тарихын еске түсіре отырып, біз Орталық және Шығыс Еуропаның көптеген халықтары үшін фашистік езгі коммунистік репрессиямен алмастырылғанын ұмыта алмаймыз.
Еркіндік беретін және Батыс Еуропа 1945 жылы атап өткен барлық артықшылықтар мен мүмкіндіктер оларға 1989, 1990 жылдары немесе одан кейін ғана келді… Нағыз азаттыққа жол ұзақ болды, кей жағдайда қоғамдар әлі де солай жүреді», — деп қорытындылады американдық дипломат.
1939 жылы 23 тамызда КСРО мен Германия Шығыс Еуропадағы ықпал ету салаларын бөлу туралы шешім қабылдады және агрессияға қарсы келісімге қол қойды. Құжат оған қол қойған КСРО мен Германия сыртқы істер министрлерінің аты — жөндеріне сәйкес Молотов — Риббентроп пактісі ретінде белгілі. Пакт қабылданғаннан бір аптадан кейін Германия Екінші дүниежүзілік соғыс басталды — ол Польшаға шабуыл жасады. Соғыс 1945 жылы 2 қыркүйекте Жапонияның қол қоюымен аяқталды.
1941 жылы Германия мен оның одақтастары шартқа қайшы КСРО — ға шабуыл жасады. 1941 жылғы 22 маусымнан 1945 жылғы 9 мамырға дейінгі кезең Ресей тарихнамасында Ұлы Отан соғысы деп аталады.
Ресей КСРО «ешқашан Гитлер Германиясының одақтасы болған емес» деп айтадыі және ол агрессияға қарсы келісімге қол қоюға мәжбүр болды. 2019 жылы Ресей СІМ бұл қадам Кеңес Одағына соғыстың басталуын екі жылға дерлік кейінге қалдырып, елдің қорғаныс қабілетін нығайтуға мүмкіндік беріп, «осылайша жүздеген мың адамның өмірін сақталды».

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты