«Қырым — бұл Украина». Украина, Эстония, Грузия, Латвия, Литва және Польша сыртқы істер министрліктері Ресей Федерациясының Қырым татарларына қарсы қуғын — сүргінін айыптады

Украина, Эстония, Грузия, Латвия, Литва және Польша сыртқы істер министрлері Қырым татарларының депортациялануының 76 жылдығына орай бірлескен мәлімдеме жасады, онда олар Ресей Федерациясының Қырым татарларына қарсы қуғын — сүргінін айыптады.
«Қырым татар халқының қасіреті 2014 жылы Ресей Федерациясы Украинаның ажырамас бөлігі болып табылатын Қырымды басып алып, заңсыз басып алуға тырысқан кезде қайталанды. Сталиндік тоталитарлық режимді қолдайтын Ресейдің ХХІ ғасырда уақытша басып алынған Қырымда өзінің қылмыстық саясатын жалғастыруы кездейсоқ емес: бұл Украинаның территориялық тұтастығына қарсы Ресейдің қарулы агрессиясына қарсы тұрған Қырым татарларының мәжілісіне тыйым салу, жүйелі репрессияларды жүргізу, қудалау және Қырым татарларының құқығын бұзу. Бұл мыңдаған Қырым татарларын, Қырымның байырғы халқын, үйлерін тастап, Украинаның материгіне кетуге мәжбүр етті», — делінген хабарламада.
Сыртқы істер министрлері Қырым татарларын депортациялау құрбандарын еске алу құрметіне құрметпен қарайтындықтарын және өздерінің құқықтары үшін күресті жалғастырып жатқан Қырым татарларына қолдау білдіретіндерін айтты.
«Біз халықаралық деңгейде мойындалған шекаралардағы егемендіктің, аумақтық тұтастықтың және Украинаның саяси тәуелсіздігінің мызғымастығына баса назар аударамыз. Біз Ресей Федерациясының Украинаға қатысты агрессивті саясатын және Қырым татар халқына қарсы жаңа репрессияны айыптаймыз. Біз Ресейден халықаралық құқықтың негізгі қағидаларын бұзуды тоқтатуға, БҰҰ Бас ассамблеясының Қырым Автономиялық республикасындағы және Украинадағы Севастополь қаласындағы адам құқықтарының жағдайы туралы қарарларын және халықаралық қоғамдастықтың Қырым Автономиялық республикасы мен Севастополь қаласын құлатуға қатысты талаптарын толығымен орындауға шақырамыз. Ресей түбектің оккупациясын заңдастыруға қанша тырысса да, факт сөзсіз қалады: Қырым – бұл Украина», — деп атап көрсетті министрлер.
1944 жылы 11 мамырда КСРО басшысы Иосиф Сталин барлық Қырым татарларын Қырым аумағынан шығару туралы жарлыққа қол қойды. Депортацияның негіздемесі КСРО Ішкі істер халық комиссары Лаврентий Берияның жеке меморандумында дайындалды.
Қырым татарларының көпшілігі Өзбекстанға көшірілді. Олар 1990 жылдан кейін Қырымға орала бастады. 2015 жылы қарашада Украинаның Жоғары Радасы Қырым татарларының депортациялануын геноцид деп таныды және 18 мамырды Қырым татар геноцидінің құрбандарын еске алу күні етіп қойды.
2017 жылы Бүкіләлемдік Қырым татарларының конгресі депортацияны геноцид деп тану туралы үндеуді әртүрлі елдердің үкіметтеріне жолдады.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты