Польша, Ресей, газ жеткізу, баға нарығы, өзгерістер

Ресейлік «Газпром» компаниясы Польшаның мемлекеттік мұнай — газ компаниясына PGNiG компаниясын 2020 жылдың наурыз — сәуір айларында газ жеткізуге берілген шот — фактураларды түзететіні туралы хабарлады.
Наурыз айының соңында Стокгольмның арбитраждық соты Газпроммен бес жылдық газ бағасына қатысты дау бойынша Польшаның пайдасына шешім шығарды, бірақ ресейлік компания оны орындаудан бас тартты.
Ресейлік Газпром компаниясы Польшаның PGNiG мемлекеттік мұнай — газ компаниясын газбен қамтамасыз ету шарттарын қайта қарауға келісті. «Мен Газпром Стокгольмның арбитраждық сотының шешімімен белгіленген Ямал келісімшартына жаңа баға шарттарын қолдану туралы жариялағанын қуана хабарлаймын», — деп жазды компанияның басқарма төрағасы Ежи Квечински 29 сәуірде өз Twitter — де.
PGNiG сайтының хабарлауынша, Газпром 2020 жылдың наурыз — сәуір айларында газ жеткізуге берілген шот — фактураларды түзетуге уәде берген. «Газпромның мәлімдемесі PGNiG — дің төрелік шешімді толық және жедел орындау туралы күтуіне сәйкес келеді», — деп хабарлады компания.
Газпром бұл мәселе бойынша көпшілікке түсініктеме берген жоқ. Наурыз айының соңында Стокгольмның арбитраждық соты газдың бағасына қатысты Газпром компаниясымен бес жылдық дауды Польшаның пайдасына шешім шығарды.
Сот поляк мемлекеттік мұнай — газ компаниясының PGNiG компаниясының 1996 жылы Ресей Федерациясымен жасалған келісім — шарт аясында баға формуласын өзгерту туралы талабын мойындады, өйткені ол нарықтық емес және асыра бағаланған, деп хабарлайды PGNiG.
Жаңа формула газбен жабдықтауға 2014 жылдың 1 қарашасынан бастап қолданылуы керек. PGNiG алдын ала болжам бойынша 1, 5 млрд. доллар. Газпром Экспорт сот шешімін қарастырып жатқанын мәлімдеді. Бірақ 24 сәуірде PGNiG Ресей оны орындамай отыр деп мәлімдеді, өйткені Газпром ескі жағдайда газ төлемдерін шығарған болатын.
27 сәуірде Польша Энергетика министрінің орынбасары Януш Ковальчик Польша үкіметі Газпромның активтерін Стокгольм арбитражының шешіміне мәжбүрлеу үшін оны тартып алу туралы мәселені қарастырып жатқанын мәлімдеді. «Біріншіден, Солтүстік ағын AГ және Солтүстік ағын — 2 AГ газ құбыры жобаларына қатысқан акцияларды қамауға алғаны жақсы болар еді», — деді Ковальчик. Бұл Солтүстік ағын — 2 жобасын жүзеге асыруды кешіктіруі мүмкін екен», — деді ол.
Стокгольмдағы арбитраждағы PGNiG мен Газпром арасындағы дау 2016 жылы басталған еді. 1996 жылы жасалған Ямал келісімшарты Польшаға Ресейден жылына 10 млрд текше метр газ жеткізуді қарастырылды. Келісім 2022 жылға дейін жарамды. PGNiG олар келісімшартты қайта жаңартуға ниет білдірмегендерін айтты.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты