Компрессорлық станцияның автоматтандырылған электр жетегін жобалау

Аңдатпа

Дипломдық жобада компрессорлық станцияның автоматтандырылған
электр жетегін жобалау қарастырылған. Бұл жоба келесі бөлімдерден тұрады:
технологиялық бөлім, есептеу бөлімі, өмір тіршілігі қауіпсіздігі және
экономикалық бөлімі. Жобада берілген тапсырмаларға сәйкес компрессордың
типі және оған қажет электр қозғалтқыштың қуаты анықталды және
асинхронды қозғалтқыш таңдалды. Дипломдық жобада қозғалтқыштың
энергетикалық параметрлері анықталып, талдау жасалған. Электр жетегінің
динамикалық режим кезіндегі жұмысын зерттеу үшін, қозғалтқыштың және
компрессордың математикалық модельдері құрастырылып, нәтижесінде
компрессорлық қондырғының құрылымдық моделі жасалды.
Дипломдық жобаның өмір тіршілігі қауіпсіздігі бөлімінде
қомпрессорлық станцияға жарықтандыру жүйелеріне есеп жүргізіліп, өртке
қарсы шараларына талдау жасалды.
Дипломдық жобаның экономикалық бөлімінде компрессорлық
станцияны қайта жаңарту нәтижесінде болатын экономикалық тиімділігі
анықталды.

Аннотация

В дипломной работе рассматривается автоматизированный
электропривод компрессорной станций. Это работа состоит из следующих
частей: технологическая часть, расчетная часть, часть основы безопасности
жизнедеятельности и экономическая часть. По данным заданиям
определяется тип компрессора и его мощность электродвигателя. В
дипломной работе определяется энергетические параметры двигателя. Для
того чтобы исследовать динамический режим электропривода, составлен
математический модель компрессора и двигателя. В итоге получили
структурный модель компрессной установки.
В разделе основы безопасности жизнедеятельности проведены расчеты
системы освещения компрессорной станции.
В экономической части дипломной работы определяется экономическая
эффективность модернизации компрессорной станции.

Annotation

In the diploma project is considered automated electric compressor stations.
This work consists of the following parts: process part, calculation part, part of the
basis of life safety and economic part. According to the type of jobs defined
compressor and motor power. In order to explore dynamic drive mode, made the
mathematical model of compressor and motor. Eventually we got a structural model
of compressor unit.
In section basics of life safety calculated the lighting system compressor
stations.
In the economic part of the diploma project determined economic efficiency
modernization of compressor stations.

Мазмұны

Кіріспе
1 Технологиялық бөлім
1.1 Компрессорлық қондырғыны сипаттау
1.2 ВК сериялы ортаға тепкіш компрессорлардың сипаттамасы
1.3 Компрессордың электр жабдықтарының жұмыс режімін
қысқаша сипаттау және автоматтандырылған электр жетегіне қойылатын
талаптар
1.4 Электр жетекті жобалау міндеттері
2 Есептеу бөлімі
2.1 Қуатты есептеу және жетек қозғалтқышын таңдау
2.2 Қозғалтқыштың Т-тәріздес орынбасу сұлбасының параметрлерін
анықтау
3 Электр жетегін таңдау және басқару жүйесінің параметрлерін есептеу
3.1 Жиіліктік түрлендіргішті таңдау
3.2 Құрылымдық сұлбаның параметрлерін есептеу
4 Статикалық режим кезіндегі электр жетегінің сипаттамасы
4.1 Электр жетегінің механикалық сипаттамаларын есептеу

9
11
11
15

15
16
17
17

19
21
23
26
27
27

4.2 Скалярлық басқару кезінде
сипаттамасын тұрғызу
заңы бойынша механикалық

28

4.3 Электржетектің жылдамдық сипаттамасын есептеу
5 Электр жетегінің динамикалық режим кезіндегі жұмысын зерттеу
5.1 Құрылымдық сұлбаны зерттеу
5.2 Компрессорлық қондырғы параметрлерінің құрылымдық сұлбасын
есептеу
5.3 Асинхронды қозғалтқыштың математикалық моделі

36

38
31
36

40

5.4 Электр жетектің компьютерлік үлгісін таңдау және өтпелі процестерді

модельдеу
6 Өмір тіршілігі қауіпсіздігі бөлімі

57
44

6.1 Копрессорлық станциядағы техникалық құрылғылардың зиянды және

қауіпті факторларына талдау жасау
6.2 Жұмыс бөлмесінде жарықтану жүйесіне есеп жүргізу
6.3 Кәсіпорында жүргізілетін өртке қарсы шаралар
7 Экономикалық бөлім
7.1 Компрессорлық станцияны жаңарту
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
58
59
65
70
70
79
80

Кіріспе

Өмірімізді жеңілдету үшін, өте көп мөлшерлі құрылғылар жасалды.
Көптеген құрылғыларды біз қолданбаймыз, және оның не екенін, не үшін
қолдану керек екенінде түсіне білмейміз. Мысалы, компрессорлық қондырғы.
Компрессорлық қондырғы — қысылғын газды өндіреді және де арзан энергия
көзінің бірі болып саналады.
Компрессор — қысым кезіндегі бағытталған газ тоғын құруға арналған
қондырғы. Компрессорлық құрылғылар едәуір көп таралған., олар
тоңазытқыш қондырғыларда, пневматикалық қондырғыларды және бақылау —
есептеу аппаратураларда кең қолданылады. Компрессорлар қарапайым түрде
электр қозғалтқыш немесе жетектен, айдау қондырғыдан, қысылған газ
сыйымдылығынан, жалғайтын құбыршектерден және құбырдан тұрады.
Компрессорлық қондырғыларда қолданылатын электр қозғалтқыштары
тұрақты және айнымалы токтан тұрады. Айнымалы ток қозғалтқыш
синхронды және асинхронды болып бөлінеді. Асинхронды қозғалтқыш өз
кезегінде қысқаша тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыштан және
фазалық роторлы асинхронды қозғалтқыштан тұрады.
Қысқаша тұйықталған роторлы АҚ үшін компрессорлық
қондырғылардың артықшылықтары: үнемділік, қарапайымдылық,
конструкциялық ыңғайлылық және жұмыс сенімділігі. Кемшіліктері бұл — 5-7
рет қозғалтқыштың номинал тоғын арттыратын жүргізілген ток және шағын
жүргізілген момент.
Асинхронды қозғалтқыштар өте жиі қолданылады. Олар аз қуатты
желілерде немесе айтарлықтай жүргізілетін момнет қажет болса
пайдаланылады. Жүргізілетін реттеу аппаратурасы қиын сондықтан,
щеткалары мен сақиналарына күтім қажет.
Синхронды қозғалтқыштар коп қуатты компрессорларда қолданылады
(100 кВт жоғары). Оларда қуат коэффициенті жоғары (cos = 1), және оларда
жүктеме өзгеруінің қабілеттілігі төмен. Бірақ, сонымен қатан асинхронды
қозғалтқыштарға қарағанда едәуір қымбат және жүргізу кезінде қысқаша
тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыштардағыдай кемшілігі
байқалады.
Желілік электр жетегі электромагниттік, магнитоэлектрлік және
индукциялық болады. Олардың ПӘК-і төмен, бірақ олар сондада тиімді.
Көбінесе олар шағын поршеньді күш кезінде және аз поршеньді қадам кезінде
қолданады.

Компрессор
—
газды сығуға арналған машина. Құрылғысына

байланысты компрессорлар:
— Мөлшерлі (поршенді, ротациялық), тұйықталған мөлшері азайтылған
кезде пайда болатын қысылған газ;

— Ортаға тебуші және білікті, газға күштік әсер ету айналмалы күрек
арқылы және сорғалап ағатын, оның жұмыс істеу принципі сорғалап ағушы
насостар арқылы жүзеге асады.
Компрессорлар бірсатылы және көп сатылы болуы мүмкін. Көп сатылы

компрессорлар
үлкен қысым алу үшін қолданады. Компрессорлар

стационарлы және қозғалмалы, көлденеңді, тік және көлбеу орналасқан
цилиндрлі, бірсатылы және көпсатылы болып жасалады.
Бұл дипломдық жобада механикалық цехқа арналған компрессорлық
станцияның құрамына кіретін компрессорлық қондырғының
автоматтандырылған электр жетегіні таңдалып, оның механикалық,
электрмеханикалық, энергетикалық сипаттамалары анықталып, динамикалық
режимдері зерттелген.

1 Технологиялық бөлім

1.1 Компрессорлық қондырғыны сипаттау

Ортаға тепкіш компрессорлар бұл динаммикалық компрессорлар.
Мұндай берілген компрессордың түрінде қысым мен үздіксіз ағын газы
қалақтың айналу қозғалысымен және статордың аэродинамикасы және
диффузордың арқасында пайда болады. Машинаның бұл түрі диафрагмасы
бар ішкі қаптамадан (A), валдан пайда болған ротордан (B), бір немесе
бірнеше қанатша (C), теңдестіру барабанынан (D) және жігерлі сақинадан (F)
тұрады.
Ротор, мотор мен турбинаның көмегімен және жігерлі мойынтірек
арқылы осьтің бағытталған күйінде мойынтіректің сырғанауында айналып,
қалыпқа келеді. Ротор лабиринт тығыздығымен және керек кезінде құрғақ
газды тығыздықпен жабдықталған.

1.1 Сурет — Ортаға тепкіш компрессордың құрылысы

Газ компрессорге сіңіргіш қондырма арқылы сіңіреді және сақиналы
камераға кіреді, біркелкі радиалды қозғалысқа барлық жағынан ортаға
бағытталып сорғылайды.
Газ сіңіргіш диафрагмаға ағады, содан кейін оны бірінші қанаты жинап
алады. Газдың қысымы мен жылдамдығы әр қанатшада қажетті мәнге дейін
өседі. Газдың жолы әр қанатшаға бірдей. Соңғы қанатшасы газды
пайдаланылған камераға әкелетін диффузорға бағыттайды.

1.1.1 Ортаға тепкіш компрессорлердің түрлері
Ортаға тепкіш компрессорлар қысым мен ерекше талаптарды
қанағаттандыру үшін әртүрлі сырт пішінді болады. Олар келесі түрде жіктелуі
мүмкін:
— корпусы горизонталь бөлінген компрессор — көлденең бойынша корпус
екі түрлі бөлікке бөлінген.

1.2 Сурет — Корпусы горизонталь бөлінген компрессор

— корпусы тік бөлінген компрессор (баррель) — мұндай компрессорларға
баррель деп аталатын болат цилиндр қондырылған. Мұндай компрессорлар
жоғары қысымды үдерісте қолданылады (700 атмосферге дейін). Цилиндр
ішінде, роторы мен диафрагмасы көлденеңді ажыратқыш
қомпрессорлардағыдай.

1.3 Сурет — Корпусы тік бөлінген компрессор (баррель)

— іштей орнатылған редукторлы компрессор — біршама аз қысым кезінде
қолданылады. Негізінен, бірнеше валды және қондырылған бәсеңдеткішті
мотордан валга қозғалыс берілісіне ие.

1.4 Сурет — Іштей орнатылған редукторлы компрессор

Ортаға тепкіш компрессорлардың эксплуатациялық сипаттамасын
шектеу: Помпаж және шектік ағын.
Эксплуатациялық сипаттамалар компрессормен өңделген газ
мөлшерінің шығынын көрсетеді. Сипаттама шегі екі түрлі құбылыспен
орнатылады: помпаж және шектік ағын.

1.5 Сурет — Ортаға тепкіш компрессордың сипаттама жұмысы

Помпаж — жүйедегі қысым мен ағынның тез тербелісін сипаттайтын
құбылыс. Негізінде помпаж сауыттағы қысым қабылдайтын газ
компрессордың пайдаланылған қысымын арттырады. Мұндай жағдайда газ
екінші жағына аға бастайды, жұмыс режіміндегі қатты шу, дірілді шамдайды.

Діріл қондырғының қатты зақымдануына, сына роторына, қанатшаның
майсуына және газ тығыздығының тозуына әкеледі.
Шектік шығын — компрессордың белгілі жылдамдық жұмысы кезінде
шығын үнемі көтеріліп тұрса, газдың жылдамдығы дыбыс жылдамдығына
дейін өседі. Газ шығыны әрі қарай өсе алмай қалады да, шектік ағын
құбылысы басталады. Бұл компрессор өнімділігінің кенеттен төмендеуін
көрсетеді.
Ортаға тебуші компрессорлар мысалы, жүйедегі газбен жабдықтауда
және үлкен өндірістегі тоңазытқышты машиналарда қолданады. Жұмыс істеу
принципі ортаға тебуші сорғыштар мен радиалды желдеткіштермен бірдей.
Алайда жетілдірілген ортаға тебуші компрессорлардың қысым деңгейі,
желдеткіштердің қысым деңгейінен жоғары (0,1-1 ден 3 МПа дейін). Бұл
бірнеше сатылы қысылған және жоғары жиілікті жұмыс дөңгелегінің
айналуымен қолданылады.
Айтылған желдеткіштер мен сорғыштардың теориялық негізгі жұмысы
ортаға тепкіш компрессорларға қолданылуы мүмкін. Олардың
айырмашылығы компрессордың ағынды бөлігімен өткен газ, сығылмаған
болып саналмайды.
Ортаға тепкіш компрессорлар қабылданған дискретті қуаттың мәніне
байланысты өндіруші зауыттардан шығарылады және өндіріледі.
Тоңазытқышты техникадағы жұмыс мәнінің өнімділігі, ереже бойынша,
параметрлердің номинал мәнінен аз айырмашылығы бар. Сондықтан
бұралмалы аппараттарды қолдану және өңдеу, жұмыс режімінің диапазонын
екпінсіз кіріспен кеңейтуге мүмкіндік береді. Бұл тоңазытқышты
компрессорлар үшін маңызды міндет болып саналмайды. Тұрақты режім
кезіндегі жұмыс, кіріс периметріндегі газды минималды газодинамикалық
шығынмен бірқалыпты үйлестіру маңыздырақ. Басқа аймақтарды қолданған
кезде технологиялық сұраныстарына байланысты ортаға тепкіш
компрессорлардың өнімділігін, қысымын өзгертуге тура келеді. Бұл жағдайда
бағытталған аппаратты қолдану маңызды.
Ортаға тепкіш компрессорлардың жұмыс дөңгелек күрегі цилиндр
тәріздес артықшылыққа ие яғни, білік сызығы тұрақты радиустағы шеңберін
көрсетеді. Ортаға тепкіш компрессорларды кең таралған көлемді
компрессорлармен салыстырғанда масса жағынан және габарит жағынан
салыстырмалы көрсеткіштері төмен.
Ортаға тепкіш компрессорлардың кемшіліктеріне келесі фактілерді
жатқызамыз:
— өндіру кезінде аз мәнді өнімділік үшін үлкен қиындық пайда болады.
Онын барлығы ең алдымен аз мөлшерлі жұмыс дөңгелегін өндіру кезіндегі
қажеттілікпен және конструкторлық құжаттаманың талабын жоғары дәлдікте
сақтаумен байланысты;
— ортаға тепкіш компрессорларды реттеу кезінде өнімділіктің өзгеруі
жіңішке диапазонға ие. Егер де валдың айналу жиілігін немесе кірістегі

ширату ағынын өзгертпесе помпаждағы өнімділіктің пайда болу жағдайы
номиналдан 60-80 % төмендеуі мүмкін;
— компрессордың сипаттамасы термодинамикалық және ауыстыру
газының физикалық қасиетіне байланысты. Бұл факт ортаға тепкіш
компрессорлардың газдың бір түрінен өндірілетінін көрсетеді.
Компрессордың басқа газ түріне ауыстыруы құрылымы немесе жұмыс
режімінің өзгеруін талап етеді.

1.2 ВК сериялы ортаға тепкіш компрессорлардың сипаттамасы

ВК сериялы компрессорлық бұраманың қондырғысы, әртүрлі өнеркәсіп
салаларында қысылған газды беруге және өндіруге арналған. Бөлшектері мен
клапандарының жоқтығына қарамастан, жоғары берікті және төзімді.
Компрессорлық қондырғының бұл түрін қолдануда, бойлық
пневможелінің шығынын шығару кезіндегі өндірілген қысылған ауаны
нысанға жақындатуға мүмкіндік береді.
Компрессорлық қондырғылар өзіне бірсатылы екі роторлы бұрама
компрессорларды енгізеді. Компрессорлардың қызмет көрсетуі қарапайым,
конструктивті орындалуы жеке түйіндер мен бөлшектерді алмастыруын
қарастырады. Электрондық басқару жүйесі сақтандыру жұмысын жүргізуге
көмектеседі.
Автоматты бақылау, басқару, қорғау жүйесі компрессорлардың ұзақ
мерзімде тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Шу қорғанысты орындалуы
компрессорлардың жұмысын едәуір дыбыссыз орындайды.

1.3

Компрессордың электр жабдықтарының

жұмыс режімін

қысқаша сипаттау және автоматтандырылған электр жетегіне
қойылатын талаптар

Жетекті таңдаған кезде тікелей қозғалтқыштың компрессормен

жалғануына
ұмтылады, мұндай жетек сенімді және
пайдалы әсер

коэффициент қондырғысы жоғары. Қозғалтқыштың білігін компрессордың
иілгіш жалғастырушы білігімен, екі білікке де шағын кауіпін жіберетін,

немесе қатты жалғастырғыш, жеткілікті айналу моменті бар
ротор,

компрессордың шығаруын жалғайды. Қажетті айналу моменті тангенциалдық
күш диаграммасымен анықталады.
Машинаның салмағының дұрыс пайдаланып, төмендету үшін сатысыз
жетек аз қолданылады, және орташа компрессордың ернемекті электр
қозғалтқышы, компрессордың білігіне отырғызылған сатылы ротор
қолданылады. Тоңазытқышты машиналардан қосымша артықшылық аламыз,
өйткені, өте сезімтал түйіні жоқ болады, әсіресе тығыздамасы және де

машинасы тығыздамалы болуы мүмкін. Мұндай тоңазытқыш машиналардың
суық өнімділігі 300,000 ккалсағ дейін жасалады.
Егерде серпімді жалғастырғышта жалпы рамасы болмаса, онда қандай
да бір орында шөгуін бермес үшін,іргетасын мұқият арматуралау кажет.
Машинаны айнымалы жазық, іргетасы құйылған сүйелген арқалыққа қойған
жөн.
Біліктің тікелей жалғануына қарағанда, үлкен үнемділік жетекте бар,
өйткені компрессордың поршені және қозғалтқышы бір сояуышта орналасқан.

Компрессорлар
—
газ турбиналық қозғалтқыштың бөлігі,

аэродинамикалық және құрылымдық жетілуі белгілі мөлшерде қуатын,
үнемділігін, габариттік мөлшерін, қозғалтқыштың ресурсы мен сенімділігін
анықтайды. Компрессорге қойылатын талаптар, қозғалтқышқа қойылатын
талаптармен бірдей.
Бірдей қойылатын талаптармен қатар бірнеше өзгешеліктері бар:
— берілген секундық ауа шығынын қамтамасыз ету;
— берілген деңгейдегі қысымның көтерілуін қамтамасыз ету;
— кең диапазондағы ротордың айналу жиілігінің жұмысын тұрақты
қамтамасыз ету.
Компрессордың газды динамикалық параметрлеріне талабын

қозғалтқыштың термодинамикалық есептеу нәтижесінен
анықтайды.

Сонымен қатар қозғалтқыш түйінінің өзаралық жұмысы әртүрлі режимдегі
қозғалтқыш жұмысымен қарастырылады. Компрессордың негізгі
параметрлерін осылай анықтау, қозғалтқышты жасаудың техникалық
ережелеріне енгізіледі.

1.4 Электр жетекті жобалау міндеттері

Белгілі әдістің электрлік және механикалық буынның жалғануының
жиынтығын электр механикалық жүйе деп атайды (ЭМЖ).
Электр қозғалтқыштар, электр механикалық жүйенің элементі болып
табылады. Токтың түріне байланысты электр қозғалтқыштарды тұрақты ток
және айнымалы ток (бірфазалы және көп фазалы) деп бөледі. Айнымалы ток
электр қозғалтқыштарын синхронды, асинхронды және желілік деп бөледі.
Асинхронды қозғалтқыштардың ішінен көп өріс алған қысқаша
тұйықталған роторлы қозғалтқыштар. Олардың сенімділігі өте жоғары.
Фазалық роторлы асинхронды қозғалтқыштар электр механикалық
жүйеде аз қуатты желіде немесе ауқымды сермелі компрессорлық
машиналарда қолданады. Бұл қозғалтқыштар біркелкі аз жіберу тогынан,
үлкен жіберу моментін қамтамасыз етеді. Бірақта, оның жасалуы күрделі,
нәтижесі бойынша өте қымбат және аз сенімділікке ие.
Үлкен қуатты (100 кВт жоғары) электр механикалық жүйе кезінде
синхронды электр қозғалтқыштармен жұмыс істеген тиімдірек. Синхронды
электр қозғалтқыштарды тұрақты айналу жиілігін, жоғары қуат

коэффициентін қамтамасыз етеді. Барлық қасиетіне қарамастан, синхронды
қозғалтқыштар, қысқаша тұйықталғын роторлы асинхронды қозғалтқыштар
сияқты жіберу кезіндегі кемшіліктерге ие.
Жоғары көрсеткіштерін жүйенің желілік электр жетегі сипаттайды.
Қағидаларына сәйкес, бұл электр қозғалтқыштар электрмагниттік,
электрдинамикалық, магнитоэлектрлік және индукциялық болып бөлінеді.
Электрмагниттік және электрдинамикалық қозғалтқыштар жетектегі
компрессорлар мен сорғыштарда кең қолданыс алды. Электрмеханикалық
жүйенің желілік электр жетегі, ПӘК-тің төмендігіне қарамастан, қос-иінді
механизмнің және үйкелеудегі жоғалту сәйкестігінің жоқ салдарына
қарамастан тиімді.
Асинхронды қозғалтқыштардың құндылығы электрқозғалтқыштың
дұрыс таңдалған және қолдануы шартына сәйкес түгелдей жүзеге асырылуы
мүмкін. Дұрыс таңдалған қозғалтқыштардың қуатына сәйкес
электрмеханикалық жүйе құрамындағы жұмыстың сенімділігіне және
пайдалану процесінің энергетикалық көрсеткішіне тәуелді. Артық қуатты
электрқозғалтқыштарды қондыру кезінде анықталмаған габарит жүйесі, оның
массасы, құны өседі, ал энергетикалық көрсеткіштері төмендейді.
Электрқозғалтқыштардың артық өнімділігін қондыру кезінде шығын өседі
және уақыт жұмыс режіміне өтеді.
Сондықтан электрқозғалтқыштың қуаты қатаң жарасымдылықтың
жұмыс режімімен және жүктемесімен таңдалуы қажет. Бірақта есептеу кезінде
алынған қуат әрқашанда қалыпті бола бермейді. Мұндай кезде жақын
электрқозғалтқыштардың үлкен мәнін таңдаған жөн.
Сонымен, электрқозғалтқыштарды таңдаудың бірінші мақсаты болып,
қозғалтқыштың техникалық мүмкіндігін анықтауда қолданатын және тізімдегі
техникалық мүмкіндіктердің ең жақсы түрін, ток пен кернеу түрін ескере
отырып конструктордың орындалуын табу болып табылады. Олар шудың
деңгейі, діріл, жұмыс режімі.электрооборудование двигат

2 Есептеу бөлімі

2.1 Қуатты есептеу және жетек қозғалтқышын таңдау

Берілгені

ЭЖ қуатын анықтау.
— Ротациялық компрессорлық агрегат (ортаға тебуші)

, кВт,

(2.1) Өнімділік, Q, м3мин
Қысым, P,атм.
Жұмыс режімі
30
8
созылмалы

мұндағы, Кз — коэффициент қоры;
Pка — компрессор агрегатының қуаты, кВт;

кВт,

мұндағы, Q — компрессорлық агрегаттың өнімділігі,

с;

(2.2)

А — 1
ауаның жұмыс қысымына дейінгі қысым жұмысы,

Дж
;

ηки — компрессордың индикаторлы политропты ПӘК.
η =0,7 (0,6ден 0,8 дейін )
η — беріліс ПӘК;

η = 1 (тура байланыс
3000 айнмин).

1,15 (1,1ден 1,15 дейін).
Қажетті технологиялық параметрлеріне сәйкес 6м3с беру шегіне дейінгі
ротациялық компрессор таңдаймыз. Ротациялық компрессор үшін қажетті
айналу бұрышының жылдамдығы w=300 радсек. , n=2970 айнмин. Жұмыс

сығылуын табамыз А, Дж
.

1
ауаданы қысу жұмысы, 8 Дж

, Дж
жұмыс қысымына дейін;

.

Алынған мәндерді формулаға қоямыз (2.1).

кВт.

Алынған мәндерді формулаға қоямыз (2.1).

.

Келесі шарт бойынша қозғалтқыш таңдаймыз:

.

[1] әдебиетте келтірілген деректер бойынша 5AM315MA2 типті
асинхронды қозғалтқыш (АҚ) таңдаймыз. Қозғалтқыштың техникалық
параметрлері 1-кестеде келтірілген.

Кесте 2.1- 5AM315MA2 типті АҚ техникалық параметрлері

2.2 Қозғалтқыштың

Т-тәріздес

орынбасу

сұлбасының

параметрлерін анықтау

Т-тәріздес орынбасу сұлбаның параметрлерін анықтау үшін
қабылданған электр қозғалтқышқа қатысты салыстырмалы бірлік түрінде
берілген Г-тәріздес сұлбаның параметрлерін пайдаланамыз:
X 4,4 — негізгі индуктивті кедергі;
R1 0,021 — статор орамасының активті кедергісі;
X 1 0,092 — статор орамасының индуктивті кедергісі;
R ‘ 2 0,014 — статор орамасына келтірілген ротор орамасының активті
кедергісі;
X ‘2 0,12 — статор орамасына келтірілген ротор орамасының индуктивті
кедергісі;
Қысқаша тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыштың және
динамикалық модельді өңдеу Т-тәріздес орынбасу сұлбасы мен электр
машиналардың жинақталған динамикалық сұлбасы негізінде математикалық
сипаттаумен орындалады. Қозғалтқыш түрі
5AM315MA2
Номиналдық қуаты, кВт
200
Номиналдық айналу жиілігі, обмин
2970
ПӘК, %
0,95
Қуат коэффициенті
0,93
380 В кезіндегі номиналдық ток, А
344
Номиналдық момент, Нм
643
Механикалық сипаттаманың индексі
ІІ
Жүргізу моментінің номинал моментке
қатынасы
1,8
Жүргізу тогының номинал токқа қатынасы
8,0
Максимал моменттің номинал моментке
қатынасы
2.7
Ротор инерциясының динамикалық
моменті, кг*м2
1,42
Масса. кг
1110
Сервис-фактор
1,1
Жылдамдық, обмин
3000

2.1 Сурет — Асинхронды қозғалтқыштың Т-тәріздес орынбасу сұлбасы

Фазалық кедергіні анықтаймыз:

Z Ф

U ФН
I 1Н

,

(2.3)
мұндағы, I 1Н — статордың номиналды фазалық тогы, А

I1H

PH
3 U ФН H cos H

.

(2.4)

I1H

200000
3 220 0,95 0,93

342,9 A.

Z Ф

220
342,9

0,64 Ом.

R1 0,021 Z H 0,021 0,64 0,01344

Ом.

R2 0,014 Z H 0,014 0,64 0,00896 Ом.

X 1 0,092 Z H 0,092 0,64 0,05888 Ом.
X 2 0,12 Z H 0,12 0,64 0,0768 Ом.
X 4,4 Z H 4,4 0,64 2,816 Ом.

Қысқа тұйықталудың индуктивті кедергісі, Ом

X К X 1 Х 2 0.092 0.12 0.212 Ом.

Статор мен ротордың өзара индуктивтілігі:

Гн

Статордың индуктивтілігі:
(2.5)

(2.6)

(2.7)

Ротордың индуктивтілігі:

Гн

Гн.

(2.8)

(2.9)

3 Электр жетегін таңдау және басқару жүйесінің параметрлерін
есептеу

Компрессорлық қондырғы үшін жылдамдықты кең диапазонды реттеуге
мүмкіндік беретін мынадай электр жетектерін қолдануға болады:
1. тиристорлық кернеулік түрлендіргіш — қозғалтқыш жүйесі (ТТ-Қ
жүйесі);
2. тиристорлық жиіліктік түрлендіргіш — асинхронды қозғалтқыш
жүйесі (ТЖТ-АҚжүйесі);
Осы жұмыста аталған компрессорлық электр жетектері жүйелерінің
энергетикалық және экономикалық көрсеткіштерінің салыстырмалы талдауы
жасалған, технологиялық циклдың механикалық жұмыс бірлігін атқару
кезінде электр қуатын азырақ пайдалынатын электр жетекгінің жүйесі ең
эффективті болып саналады.
Электр жетегі жүйесін тиімді қолдану шекараларын анықтау кезінде
салыстырылатын жүйелердің тек энергетикалық көрсеткіштерін ғана емес,
сонымен бірге келтірілген жылдық шығындарын да бағалау керек.
Компрессорлық қондырғы үшін тиімді электр жетегі ретінде ТЖТ-АҚ

жүйесін қабылдауға болады. 3.1 Суретте
ТЖТ-Қ жүйесінде орындалған

айнымалы ток кезіндегі электр жетектің сұлбасы келтірілген.
Басқа электр жетек жүйелерімен салыстырғанда, ТЖТ-АҚ жүйесі
дистанциялық телемеханикалық басқаруды жүзеге асыру үшін жақсырақ
бейімделгенін ескеру қажет.

U=const, f1=const

А
В

С

11

C0
В

LФ

L2

2В

М

L1

UВЫХ=var, fВЫХ=var
А
И
3.1 — Суретте тиристорлы жиіліктік түрлендіргіш — қозғалтқыш (ТЖТ-Қ)
жүйесінде орындалған айнымалы ток кезіндегі электр жетектің сұлбасы. ТЖТ
тұрақты тоқ буыны және шығысында автономдық кернеулік инверторы бар
сұлба бойынша орындалған.
Сұлбадағы көрсетілген элементтер:
1В — АҚ статорының орамасына берілетін шығыстық кернеуді реттеуге
арналған, басқарылатын түзеткіш;
2В — кері көпір (реактивті тоқтың көпірі). I және U белгілері сәйкес
келмеген кезде, реактивті тоқты сол уақыт моментіне жібереді. С0
сыйымдылығы және 2В көпірі реактивті қуатты айналдыруға арналған.
LФ — тоқ жүктемесінің сүзгісі;
L1, L2 — С сыйымдылықты разрядтық коммутациялық тоқты шектеуге
арналған индуктивтілік;
АИ — шықпалық жиілікті кернеуді реттеуге арналған автономды
инвертор. Ол 6 тиристор, 6 кесілген диод пен 6 коммутациялық
сыйымдылықтан тұрады.

3.1 Сурет — ТЖТ-Қ жүйесінің сұлбасы.

Жиілікті түрлендіргіштер қысқаша тұйықталған роторлы асинхронды
қозғалтқышты сорғыштар, желдеткіштер, компрессорларды жабдықтау үшін
арналған.

3.1 Жиіліктік түрлендіргішті таңдау

Қысқаша тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыштың статор
орамасын жабдықтау үшін қажет ТЖТ таңдаған кезде мынадай шарттар
орындалу керек:

I Н .ТПЧ I Н . Д U . U . .

Түрлендіргіштің мына түрін таңдаймыз:
ТТП1-400-380-50, РН=200 кВт
Реттегіш диапазоны fВЫХ=1 60 Гц, сos Н=0,9 0,92; Н=0,92 0,96.
Сонымен қатар таңдалған ТЖТ талап етілген жиілікті диапазонды
қамтамасыз етеді. Егер, U Н .ТПЧ 220 В, ал U Н . Д =380 В болса, онда АҚ статор
орамасы сұлба бойынша үшбұрышты қосады.

3.1.1 Электрлік параметрлерді есептеу және жиілікті түрлендіргіштердің
элементтері мен құрылғысын таңдау.

Берілгені

1) Қуатты таңдаймыз

р тп

Кз Етп
ηтп

кВт

(3.1)

мұндағы, Кз
ηтп
коэффициенті.

коэфицент қоры;
жиілікті түрлендіргіштің

пайдалы

әсер

Етп

Кс К

Ко

түрлендіргіштің электр қозғаушы күші (3.2)

мұндағы, Кс
ескеретін коэффициент;

толық

емес

тиристордың

ашылуын

орташа түзетілген кернеу; Номиналды ток, А.
Номиналды кернеу, В
344
380

К

тиристорлық түрлендіргішке кернеудің түсуін ескеретін

коэффициент;
2) Түрлендіргіштің Э.Қ.К анықтаймыз

Ко
тиристордың суытуын ескеретін коэффициент;

Етп

Кс К

Ко

(3.3)

Алынған мәндерді (3.1) формулаға қоямыз:

р тп

Кз Етп
ηтп

кВт

3.1.2 Басқарылатын түзеткіштердің параметрлерін анықтау

Түзеткіштердің арақатынасының нәтижесінде қабылданған сұлбаға
сәйкес есептеу мөлшері анықталады.
U2ф фазалық кернеуді анықтаймыз:

U2ф = Ud * 1,05 = 380 * 1,05 =399 B.

(3.4)

Uобр.max — жартылай периодты өткізбейтін вентилдегі кері максимал
кернеуін анықтаймыз:

Uобр.max = √6 * U2ф = 2,44 * 399 = 973,5 В.

(3.5)

Uпр.m. — моменттің ашылу кезіндегі тиристорға тіркелген максималды
тура кернеуін анықтаймыз:

Uпр.m. = √6 * U2ф * Sin ά = 2,44 * 399 * 0,5 = 486,7 B. (3.6)

Iв.ср. — вентильдің орташа тоғын анықтаймыз:

Iв.ср. = Id 3 =344 3 = 114,6 A.

Iв = Id √3 = 344 √3 = 202,3 A.

3.1.3 Индуктивтілікті есептеу және реакторды таңдау

Индуктивтілікті есептеуді анықтаймыз:

(3.7)

(3.8)

√

мГн

(3.9)

Rm = Udm Idm = 230 25 = 9,2 Ом.

1 = 2 * П * f1 = 2 * 3,14 * 50 = 314 с.

Алынған мәндерді (3.9) формулаға қоямыз:

(3.10)

(3.11)

√

√

мГн (3.12)

мұндағы, Р = 2 — пульсация саны
Z — реактордан кейінгі түзетілген тоқтың пульсация еселігі.
Z = 2,5

3.1.4 Қорғаныс тізбегінің элементін есептеу және оларды таңдау

Күштік тиристорларды сұлбалықтан қорғау үшін, жартылай периодты
өткізбейтін коммутациялық асқын кернеу, әр тиристорге қорғаныс R — C
тізбегі арқылы параллель қосылады.
Кедергі мәнін есептеу:

Rp = Uобр.m Iобр.m = 973,5 3 = 324,5 кОм,

мұндағы, Uобр.m — вентильдегі кері максимал кернеу, В;
Iобр.m — вентильдің кері максимал тоға, мА;
Iобр.m = 3мА.
Келесі шарттарға сәйкес резистор таңдалады:
Rн = Rp;
Uн = Uобр;
Pн = Pp,

мұндағы, Рр — резистодың есептеу қуаты.

Рр = Iобр.m * Rp = 3 * 0,18 = 1,62 кВт.

(3.13)

(3.14)

Резистордың параметрлері

мен

типтері

таңдалып,

техникалық

берілгендері кестеге енгізіледі

Кесте 3.1 — Резистрдың параметрлері мен типтері

R — C тізбегіндегі сыйымдылық мөлшері: Түрі
Кедергі шегі
Ең үлкен жұмыс
кернеуі, В
Түрі
минималды, Ом
максималды, кОм
Ең үлкен жұмыс
кернеуі, В
СRL2000w
-330K
10
330
400

обр м
пр м

обр п

мкФ

(3.15)

мұндағы, Uк — қысқаша тұйықталған келістіруші трансформатордың
салыстырмалы кернеу мөлшері.
Uк = 5,2 %.
I²обр.m = 3 мА.
= 314 с־¹.
Iпр.m = Iв = 202,3 А.
Uобр.m = 973,5 В.

R — C сыйымдылық мөлшерін есептеу нәтижесінде конденсатор
таңдалынады және оның техникалық берілгендері 3.2 кестеге енгізіледі.

Кесте 3.2 — Конденсатордың түрін таңдау

3.2 Құрылымдық сұлбаның параметрлерін есептеу

ТЖТ-Қ жүйесінің құрылымддық желілік сұлбасы 3.2 суретте
көрсетілген. Ол өзімен АҚ құрылымдық сұлбасын және динамикалық
буынның ТЖТ өткізетін функциясын көрсетеді.

WТПЧ

0 (Р)
U УЧ (Р)

КУЧ 2
РП

.

(3.16)

мұндағы Uуч , Kуч — жиілікті басқару кернеуі және күшейту
коэффициенті. Түрі
Номиналды
сыйымдылық,
пФ
Номиналды
сыйымдылықтың
ұйғарымды
ауытқуы
Тоқтың
номинал
кернеуі
Жұмыс
температурасының
диапозоны

мкФ
%
В
°С
МБГТ
0,01
5; 10; 20
6,3 — 60
— 60 …+ 100

Сурет 3.2 — ТЖТ-Қ жүйесінің құрылымдық сұлбасы

Құрылымдық сұлбаның параметрлерін келесі формула бойынша

есептейді:

2 М К
ОН S K

М Н
ОН Н

.

(3.17)

Т Э

1
314 S К

.

(3.18)

Т М

J
C

.

(3.19)

4 Статикалық режим кезіндегі электр жетегінің сипаттамасы

4.1 Электр жетегінің механикалық сипаттамаларын есептеу

U1if1i реттеу заңын берілген жүктеме моментінің сипаттамасына сәйкес
таңдаймыз. Бұл жағдайда жүктеме моменті қозғалтқыштың номинал
моментіне тең деп алынады.
Сызықтық емес жүктеме моменті келесідей:

M ел

К
,

(4.1)

мұндағы — ротордың айналы жиілігі, c 1;
К M M o 1 s — жүктеме моментінің өзгеру құламасын анықтайтын
коэффициент, 1.
Вентиляторлық жүктеменің моменті:

Mв М хх К 2

,

(4.2)

мұндағы М хх 0.1М — бос жүріс моменті, Нм;

К

2 2

,

(4.3)

Кн — жүктеме моментінің өзгеру құламасын анықтайтын коэффициент, Нм c 1

4.2

Скалярлық басқару кезінде

заңы бойынша

механикалық сипаттамасын тұрғызу

Статордағы жиіліктік кернеуді өзгерткен кезде o синхронды айналу
жиілігі, сырғанау S және статор мен ротордың индуктивті сейілу кедергісі
өзгереді.

o

2

z p

f1

.

(4.4)

s 1

1

z p f1

.

(4.5)

X1 2 1 2

(4.6)

Тұрақты жүктеме кезіндегі басқару заңы.
Мс=Мн= const тұрақты жүктеме моментінің жиілік пен кернеу
арақатынасы келесі формуламен анықталады:

Ui
f1i

U
f1

(4.7)

Асинхронды қозғалтқыш моменті үшін мәндерді жазып, жиілікті
қоректену кернеуінің параметрлеріне мәндерін койып, есептейміз.M М хх M 0.1M
o 1 s
f1

2 f1

f1
X ‘ X X ‘
f1 .
const

M

2

( f )

‘

S ( f )
2

.

(4.8)

Қарапайым теңдеуді түрлендіру нәтижесінде, механикалық сипаттаманы
құрудың нақты өрнегін аламыз:

M
3 (U ф. ом f *) 2
‘

0 f *

2

.

(4.9)

10 f 50 аралығындағы әртүрлі жиілікті қоректену кернеуінің
мәндерін койып, әртүрлі жиіліктегі механикалық сипаттаманың моментінің
мәнін аламыз.

1) f =50 ге тең болған кездегі механикалық сипаттамасының мәнін
аламыз:
Un 220m 3
R1 0.021
R21 0.014
X1 0.092
X21 0.12
zp 2
f1 50
f1n 50
s 0.00010.001 1

M(s)

f1n s

f1

2

2 2 .3 U ф

R2

R2
‘
S ( f )
xк2 ( f )

R2 0 f *

R2 0 f *
‘

m Un
R21

f1 R1 R21 (X1 X21) f1
zp f1n
s

f1n
2

0
0
0.2

s
0.6

0.8
1
1

0
2
4
10
4
10
4
6
10
4
8
4
10
1
10
5

330.033
M( s)
9.874
4
10

4.1 Сурет — f =50 болған кездегі механикалық сипаттамасының графигі.

R1 0.021
R2 0.014
0 310
Xk 0.212

f 50
f1 50

0 (1 s) 308.45
s 0.005

I2

220

s

2
2

7.798

Кесте 4.1- Тоқ мәнінің I2 жиіліктегі сырғанауға (s) қатынасы

0
0
0.2

s
0.6

0.8
1
1

0
500
1
10
3
1.5
10
3

21
I2( s)
1.132

10
3 s
0.01
0.02
0.04
0.05
0.1
0.2
0.3
0.4 0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1
I2
21
43
87
109
983
1084
1108
1118 1124
1127
1129
113
0
11
31
11
32

0.21
0.14
(0.212)

4.2 Сурет — f=50 Гц болған кездегі тоқ мәнінің I2 сырғанауға
тәуелділігінің графигі

Кесте 4.1 — Тоқ мәнінің I2 айналу жылдамдығына ( ) тәуелділігі

0 0.01 1
400

300

200

100

0

0
500
3
3

I2( )

4.3 Сурет — f=50 Гц болған кездегі тоқ мәнінің I2 айналу жылдамдығына
( ) тәуелділігі

4.3 Электржетектің жылдамдық сипаттамасын есептеу

‘

Жылдамдық сипаттаманы әртүрлі жиілікті кернеуде есептеп, кестеге
енгіземіз.

‘

R1

U ф ( f )
2

.

(4.10)

мұндағы, S(f) — берілген жиіліктегі сырғанау, оны келесі формуламен
анықтауға болады:

S ( f )

0 f *
0 f *

,

(4.11)

мұндағы,
f*
f i
f
310
300
290
280
240
200
180
140
100
80
60
40
20
0
I2
21
43
87
109
983
1084
1108
1118
1124
1127
1129
1130
1131
113
2
1 10
1.5 10
Жылдамдық сипаттаманы I 2 тоқ мәнінің негізінде алуға болады.
I 2

R2
‘
S ( f )
( xк f *) 2

0 — номиналды айналу жылдамдығы;
f — қоректендіретін кернеудің берілген жиілігі;
f i — өзгеретін жиілік.

1)

f =30

тең болған кездегі электр жетегінің жылдамдықты

сипаттамасының мәнін аламыз:

f1 30
f1n 50

X21 0.12
s1 0 0.001 1

M1(s1)

2 f1
zp f1n s1 f1n

f1n s1

f1

2

.

2) f =20
аламыз:
f1n 50

тең болған кездегі механикалық сипаттамасының мәнін

f1 20

X21 0.12
s2 0 0.001 1

M2(s2)

2
zp f1n s2 f1n

f1n s2

f1
2m Un
R21

2

R1 R21 (X1 X21) f1

m Un
R21

2
f1 R1 R21 (X1 X21) f1

4.4 Сурет — f =50,30,20 болған кездегі механикалық сипаттамасының
графигі
4.4 Электржетегінің энергетикалық сипаттамасы

4.4.1 Электржетегіндегі шығындарды есептеу

Барлық шығынның қосындысы тұрақты және айнымалы шығыннан
тұрады.
Қосынды шығындар:

P Pтур Pай 532,6,

(4.12)

мұндағы, Pтур — тұрақты шығындар;
Pай — айнымалы шығындар.
Тұрақты шығындарға механикалық шығын мен статордағы мыстың
магниттелген тоқ шығыны жатады:

Pтур Pмех P1м 2,966 3,57 6,536.
(4.13)

Механикалық шығындар:

2

1 S ( f )
1 S

0,015 200

1

0 f *
0 f *
1 0.001

,

(4.14)

∆Рмех 2,966

мұндағы k мех 0,015 ,е
S ( f ) — берілген жиіліктегі сырғанау;
Pí — қозғалтқыштың номинал қуаты.

Статор мысының шығыны:

P1м 3 I 2 R1 3 7,32 * 0,021 3,57 (Вт).

Айнымалы шығынды келесі өрнектен аламыз:

(4.15)

R1
‘

(4.16)

4.4.2 Пайдалы әсер коэффициентін және қуат коэффициентін
есептеу

1) f=50 Гц кезіндегі пайдалы әсер коэффициентін мына формула
жүйесімен есептейміз:

M
M P

,

(4.17)

мұндағы, М — жүктеме моменті;
— жұмыс жылдамдығы;
P — жүйедегі шығынның қосындысы.
310
k 0 0.01 1
M1 600

(k)
M1 k
M1 k 532.6

cos формула бойынша табамыз:

Pмех Pмех . k мех . P
Pпер M 0 S ( f ) 1
3 I12 R1 526,427 .
R2

M i i

cos
i
3 U I1 f *

.

(4.18)

M1 k

cos (k)
( k )
226145.6

4.5 Сурет — Жиілікті қоректену кернеуі f=50 Гц болған кездегі ПӘК пен
cosφ валдағы жүктемеге тәуелділігі

2) f=20 Гц кезіндегі ПӘК-ті мына формула жүйесімен есептейміз:

125.6
k 0 0.01 1
M1 300

M
M P

.

(k)
M1 k
M1 k 1500

cos формула бойынша табамыз:

M i i

cos
i
3 U I1 f *

.

M1 k

cos (k)
( k )
90458.2

4.6 Сурет — Жиілікті қоректену кернеуі f=20 Гц болған кездегі ПӘК пен
cosφ валдағы жүктемеге тәуелділігі

5 Электр жетегінің динамикалық режим кезіндегі жұмысын зерттеу

5.1 Компрессорлық қондырғының құрылымдық сұлбаны зерттеу

Негізгі жағдайда басқарушы нысан (компрессорлық қондырғы) келесі
функционалдық сұлба бойынша өрнектеледі (Сурет 5.1).

Hвх

Sг

Us

АҚ

ОК
Hком

fs

Q

Mc

5.1 Сурет — Компрессорлық қондырғының функционалдық сұлбасы

Сурттегі белгілер:

АҚ — асинхронды қозғалтқыш;
ОК — ортаға тепкіш компрессорлар;
Us — статор кернеуі, В;
fs — статор кернеуінің жиілігі, Гц;

бұрыштық айналу жылдамдығы, радс;
Mс — валдағы қозғалтқыштың статикалық жүктеме моменті, Н∙м;
Hком — компрессордың шығысындағы қысым, м;
Q — компрессордың өнімділігі, м3с;
Sг — желінің гидравликалық кедергісі, с2м5.
Ортаға тепкіш компрессорлардың, біліктік сорғыштардың,

желдеткіштердің
және басқада желдеткіш механизмдерінің түрін

желдеткіштік жүктеме деп атайды. Осындай механизмдердегі статикалық
момент екінші дәрежелі жұмыс дөңгелегінің айналу жылдамдығына
байланысты. Валдағы қозғалтқыштың кедергі моментінің айналу
жылдамдығына тәуелділігін тұжырымдау үшін, компрессордың
сипаттамасының және құбырдың сипаттамасының математикалық өрнегі болу
керек.
Компрессордың негізгі параметрлері жіберу және қысым болып
табылады.
Жіберу Q деп бірлік уақытта компрессорге беретін ауаның
көлемін айтады.
Қысым Н аумақтың кірісі мен шығысындағы 1 кг ауаға энергия
мөлшерінің айырмасы.
Компрессордың дифференциалды теңдеуі бойынша құрылған
құрылымдық сұлбасы қолайсыз және ауа динамикасындағы зерттелген
көптеген параметрлерді есептеуді талап етеді. Автоматтандыру есептерді
шығару үшін келесі өрнекті қолданып сұлбаны жеңілдетуге болады.

Q1
Q2

1
2

(5.1)

H 1
H 2

2
1
2
2

Қозғалтқыштың механикалық сипаттамасының қатаңдығы
айтарлықтай үлкен болғандықтан, қысымды басқарудағы құрылымдық
сұлбасын номиналдық нүкте жанынан сызықтандырып және жеңілдетуге
болады. Сонда компрессордың моделі 5.2 суретте көрсетілгендей көрініс
алады.- компрессордың жұмыс дөңгелегі мен ротордың механикалық

5.2 Сурет — Компрессордың моделі

Компрессор және гидравликалық желі — бірінші реттегі апериодикалық
буынмен ұсынылуы мүмкін болатын екпінді буын.

( )

( )

(5.2)

мұндағы, k ком

H H
H2

— компрессордың түрлендіргіш коэффициенті;

Тком — компрессордың тұрақты уақыты.
Компрессор сызықтық емес күрделі жүйе болғандықтан, ал біз төменгі
ауытқушылықта жұмыс істейді, бері ліс коэффициентін желілендіреміз. Тком
=0,001 с мәнін аламыз. Сондықтан, синтездеу жүйесі кезінде тұрақты уақытты
елемей компрессорды екпінді емес буынмен есептейді.

( )

( )

(5.3)

Компрессорлық қондырғының автоматтандырылған басқару жүйесінің
құрылымдық сұлбасы 5.3 суретте көрсетілгендей көрініс алалы.

5.3 Сурет — Компрессорлық қондырғының автоматтандырылған
басқару жүйесінің құрылымдық сұлбасы

мұндағы,

РД — қысым реттегіш;

КД — қозғалтқыштың беріліс коэффициенті

K Д

2
р

.

(5.4)

КДД — қысымның кері байланыс коэффициенті

K ДД

U З
Н Н

.

(5.5)

Жобаланатын жүйе бір контурлы басқару жүйесін, бір сыртқы
контурлы — қысым контурын ұсынады.

5.2

Компрессорлық

қондырғы

параметрлерінің

құрылымдық

сұлбасын есептеу

р = 2 — қозғалтқыштың статор орамасындағы полюстер саны;

номиналды бос жүріс жылдамдығы.

радс,

(5.6)

(

)

(5.7)

номиналды қозғалтқыш жылдамдығы.

sH

O Í
O

157 152, 77
157

(5.8)

Sн — қозғалтқыштың номинал сырғанауы

sK sH ( 2 1) 0,03 (2, 4 2, 42 1) 0,14 ,

(5.9)

мұндағы, Sк — критикалық сырғанау;
λ=2,4 — максимал моменттің номинал моментке қатынасы.
К1- қозғалтқыштың беріліс коэффицентін анықтаймыз:

(5.10)

қозғалтқыштың электрмагниттік уақыт тұрақтысы келесідей:

— статикалық қатаңдық модулі:
.
(5.11) 0, 03 ,

.

— қозғалтқыштың механикалық … жалғасы