Дауысты және дауыссыз дыбыстар

0







Ұстаз тілегі сайтында материал жариялап тегін сертификат, алғыс хат және құрмет грамотасын алуға болады. Ол үшін сайтқа тіркеліп материал жариялау керек. Сайт бойынша барлық сұрақтарды 8-771-234-5599 номеріне ватсап арқылы қоюға болады




Дауысты және дауыссыз дыбыстар

Автор: Махметова Асель Нурлановна

Бағыты: Барлық пәндер Бөлімі: Ашық сабақ Сыныбы: 9 сынып

Жарияланған уақыты: 2019-01-08


Материал туралы қысқаша түсінік

оқытушыға көмек




Өткізілген күндері 3сабақ Сабақтың тақырыбы: 1) Лексикалық тақырып: Танысым. Кіруге бола ма? 2) Грамматикалық тақырып: Орфографиялық және орфоэпиялық нормалар. Үндестік заңына сәйкес жалғаулар мен қосымшалар.Сабақтың мақсаты: білімділік: Өткен тақырыпты еске түсіру, жаңа сөздермен, сөз тіркестірін талдау.Дамытушылық: қазақша сөйлеу мәдениетін дамыту, пәнге деген қызығушылықтарын арттыру, сөздік қорларын молайту, қызығушылық іс-әрекеттерін дамыту, сауатты сөйлеп, әдемі жаза білуді үйрету;тәрбиелік: ұйымшылдыққа, ұстамдыққа, адамгершілікке үйрету тәрбиелеу.Сабақтың көрнекілгі: плакаттар, суреттер, слайд.Сабақтың барысы:І Ұйымдастыру кезеңіІІ Үй тапсырмасын сұрау. Ереже:Үндестік заңы закон сингармонизма. В казахском языке различают два вида сингармонизма. А) дауысты дыбыстар үндестігі (гармония гласных звуков); б) дауыссыз дыбыстар үндестігі (гармония согласных звуков). Буын үндестігі Суть закона сингармонизма в следующем: в зависимости от слогообразующего гласного в корне слово может принять только твердые или только мягкие аффиксы әже-лер, бала-лық, оқу-шы-лар-ға. Если последний слог слова твердый, то к нему присоединяется твердый аффикс. Если последний слог слова мягкий, то к нему присоединяется мягкий аффикс. Дыбыс үндестігі Прогрессивная и регрессивная ассимиляция Гармония согласных бывает двух видов: прогрессивная и регрессивная ассимиляция. По прогрессивной ассимиляции: Последний звук основы влияет на первый звук окончание. Если последний звук глухой или звонкий б, в, г, д, то начальный звук аффикса глухой. Например: кітап тар. Иванов тар. Если последний звук основы звонкий, сонорный или гласный, то начальный согласный звук аффикса звонкий или сонорный. Например: ақын дар, үй-дің, қыз-ға. Буын үндестiгi

1.Егер сөздiң алдыңғы буыны жуан болса, келесi буын да жуан болады.(Если первый слог слова твердый, то и следующие слоги бывают твердыми) жуан буын +жуан буынба+лақа+ғазқа+лам
2.Егер түбiрдiң соңғы буыны жуан болса, қосымша да жуан болады.(Если последний слог корня (основы) твердый (с твердыми гласными), то прибавляются твердый суффикс и твердое окончание(с твердыми гласными) жуан буын+жуан қосымша(твердый слог+твердый суффикс и окончание)қағаз+дыбала+ларқалам+дар
3.Егер сөздiң алдыңғы буыны жiңiшке болса, келесi буыны да жiңiшке болады.(Если первый слог слова мягкий, то и следующие слоги бывают мягкими) жiңiшке буын+жiңiшке буын(мягкий слог+мягкий слог)те+ре+зеең+бек
4.Егер түбiрдiң соңғы буыны жiңiшке жiңiшке дыбысқа (жiңiшке дауыстыға) бiтсе, қосымша да жiңiшке болып келедi. Жiңiшке буын+жiңiшке қосымша(мягкий слог+мягкий суффикс)терезе+гееңбек+тiң

Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар

  • көмектес септік жалғауы: -мен, -бен, -пен
  • –нікі, (-дікі, -тікі), -тай,-тал, -дар, -еке, -тар
  • бей, би, -кер, -гер, -қор, -паз, -қой,

-кеш, -хана, -кес 4. –ов, -ова, -ев, -ева, -ин, -ина [1,12б.] .

  • Көп нүктенің орнына тиісті дыбыстарды қойыңыз [1,14 б.].

Менің атым Г…лнұр.Менің атым С…лтан.Қ…лым таза. Мен к…лге барамын.Мен Астан…да қалдым.Ол театрға к…лді.…кем келді.С…кен университетте оқиды.М…нау менің ұял… телефоным.Мен дәптерд… үстелге қойдым .

  • Көп нүктенің орнына тиісті дыбысты қойыңыз [1,15б.].







Материалды сайттан тегін жүктеу

Жүктеу

Материал ұнаса парақшаңызға сақтап қойыңыз!


Өз пікіріңізді қалдыру үшін тіркелу қажет.