«Басқыншылардың уақыты жақында өтеді». Резников Қырым — татар халқының геноцид құрбандарын еске алуға шақырды
Украинада Қырым татарларының геноцид құрбандарын еске алу күні 18 мамырда, Қырым татарларын 1944 жылы Қырымнан күштеп жер аудару күні болып белгіленді. Украинаның вице — премьер — министрі Алексей Резников бүгін кешке естелікке шам жағуға шақырды.
Украинаның уақытша оккупацияланған аумақтарын реинтеграциялау жөніндегі вице — премьер А. Резников Facebook желісінде украиндықтарды қырым — татар халқының геноцид құрбандарын еске алуға құрмет көрсетуге шақырды.
«Осыдан 76 жыл бұрын, 18 мамырға қараған түні Қырым татарлары тарихының соңғы беті болды. Байырғы халық барлық уақыттағы ең жаман трагедиялардың бірі — депортация тап болды. Екі күннің ішінде 180 мың Қырым татарлары үйлерінен қуылды. Кеңес үкіметі байырғы халқын Қырым тарихынан түбегейлі жою үшін бар күшін салды», — деді ол. Резников «қазір Қырым татарлары өте қиын заманда» деп қосты.
«Орыс басқыншылығы» күші «байырғы халықтарға қысым жасайды, қудалайды, түрмеге отырғызады… Сталиннің ұрпақтары Кремльде Қырым түбегін жаулап алуы салдарынан байырғы халық тағы да үйлерін тастап кетуге мәжбүр», — деді Украинаның вице — премьері.
Ол украиндықтарды, Қырым татар халқының Мәжілісімен бірге «аза лентасымен Қырым татарының туын көтеруге шақырды. Бүгін 21. 00 — де өз терезесінде жадына арналған шам жағыңыз», — деді Резников.
«Қырым – бұл Украина, басқыншылардың уақыты жақында өтеді. Біздің және сіздердің азаттықтыңыздың ішкі — сіз бен біздің бостандығымыз үшін!» — деп сөзін аяқтады Украинаның вице — премьері.
1944 жылы 11 мамырда КСРО басшысы Иосиф Сталин барлық Қырым татарларын Қырым аумағынан шығару туралы жарлыққа қол қойды. Депортацияның негіздемесі КСРО Ішкі істер халық комиссары Лаврентий Берия жеке меморандумда дайындады.
Қырым татарларының көпшілігі Өзбекстанға көшірілді. Олар 1990 жылдан кейін Қырымға орала бастады. 2015 жылғы қарашада Украинаның Жоғары Радасы Қырым татарларының депортациялануын геноцид деп таныды және 18 мамырды Қырым татар геноцидінің құрбандарын еске алу күні етіп қойды.
2017 жылы Бүкіләлемдік Қырым татарларының конгресі депортацияны геноцид деп тану туралы үндеуді әртүрлі елдердің үкіметтеріне жолдады.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты