АҚШ Ашық аспан келісімінен шығатынын жариялады
21 мамырда АҚШ президенті Дональд Трамп Ресейдің көптеген бұзушылықтарына байланысты елдің Ашық аспан келісімінен шығатынын жариялады. Алдағы президенттік сайлаудағы оның қарсыласы Джо Байден келісімді бұзу ақылға қайшы деп санайды.
Америка Құрама Штаттарының Ашық аспан келісімінен шыққанын жариялай отырып, президент Дональд Трамп Американың жаһандық көшбасшылықтан бас тартуына әкелетін өзінің саясатын жалғастырды. Бұл туралы бұрынғы АҚШ — ныі вице — президенті, АҚШ президенттігіне кандидат Джо Байденнің Демократиялық партиясынан 22 мамырда жарияланған мәлімдемесінде айтылған еді.
Ол келісімнен шығудың алға қойылған мақсаттарға қайшы келетін жағымсыз әсерге әкелетініне сенімді. Байден спутниктік суреттерге қол жеткізе алмайтын елдер үшін аумақтарды аэрофотосуретке түсіру туралы келісімнің маңызы зор деп атап өтті.
«Америка Құрама Штаттары және біздің серіктестеріміз Ресейдің территориясына басып кірген кезде Украинаны қолдау үшін Ашық аспаннан алынған рейстер мен суреттерді сәтті пайдаланды, осылайша Ресейдің жалған ақпаратты жоққа шығарып, әлемге Ресейдің шынайы әрекеттерін көрсетті», — деп жазды американдық саясаткер.
Ол Мәскеу келісімді бірнеше рет бұзды деген әкімшіліктің айыптауларымен келіседі, бірақ келісімнен шығу түріндегі реакция оған қарапайым ойға қайшы келетін сияқты. «Біздің одақтастарымыз біздің келісімде қалғанымызды және Ресейдің оны сақтау мәселесін бірлесіп шешкенімізді қалайтындығын айтты, бізсіз келісім бұзылуы мүмкін. Одан шығу Батыс пен Ресей арасындағы шиеленісті күшейтіп, қақтығыстардың қаупін арттырады. Бізге және одақтастарымызға көбірек қауіпсіздік беретін келісімдерді бұзудың орнына, президент Трамп ақылға қонымды көзқарасқа жүгінуі керек», — деді Байден.
Келісім осы жағдайда қолданылуы керек дауларды реттеу тетігін қарастырады, — деді экс — вице — президент. Ашық аспан шарты 1992 жылы Хельсинкиде жасалды. Ол қол қойған елдерге бір — бірінің территориялары бойынша қарусызданған бақылау ұшуларын жүргізуге мүмкіндік береді.
21 мамырда Трамп алты айдан кейін АҚШ — ның Ашық аспан келісімінен шығатынын растады. АҚШ Мемлекеттік хатшысы Майк Помпео айтқандай, Ресей келісімді «қорқыту мен қауіптің құралына» айналдырды. Ақ үй Ресей Калининград және Грузия шекарасы арқылы бақылау ұшуларына рұқсат бермейтінін еске салды.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ — Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты
